С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| иммунды жауаптың обырға қарсы серпілісі тек
қатерлі ісікке қарсы иммунды жауаптың ерекшілігімен ғана байланы- сты емес, сонымен бірге, бірқатар ісік жасушаларының биологиялық ерекшілігіне сыбайластығы анықталды. Біріншіден, ол ісіктің антигендік мінездемесіне байланысты: ісікерекшелі антигендердін күші мен иммуногендік дәрежесіне және ісік жасушасы бетіндегі антиген детерминанттар мөлшеріне байланы- сты. Ісікке карсы иммунды жауап туындап және онын тиімділігінде басты рөлді ісік жасушасының гистосәйкестік антигендері және нито- киндерге арналған рецепторлар дәрежесі аткарады. Сонымен катар, ісік жасушалары иммунды тежегіштік әсер көрсететін біркатар заттарды бөледі. Ол факторлардың көбісінін табиғаты белгісіз, бірак олардын деңгейі ісік катерлігінін денгейіне сәйкес келеді. Мысалы, ісік жасушалары Тхі белсенділігін, дамуын тежейтін біркатар цитокиндер түзіп, ісікке карсы жасушалык иммунды жау- апты төмендететіні дәлелденген. Сөйтіп, біркатар катерлі ісік жасу- шалары Р-өсу факторын түзеді (ТСҒ-/І), олар ТхО Тх2 карай дамуын шакырады. Ісік жасушалары Тхі белсенділігін және дамуын тежейтін ИЛ-10 түзеді. Тағы, ИЛ-10 түзуші ісік жасушаларында негізгі гистосәйкестік антигендері аз болады, сөйтіп ИЛ-10 цитотоксикалык әсерлі СИ8+ ЦТЛ мен N К-жасушсшардың ісік жасушаларына сезімталдығын төмендететіндігі де дәлелденген. Соңғы жылдары, Тхі өндіретін ИЛ-2 аркылы Т-киллерлерге коздырушы әсері басылуы, онкологиялық аурулардың кан сарысуында ИЛ-2-ге арналған (8-ИЛ-2К) рецептордың ерігіш түрі жоғары мөлшерде болуымен себептелетіні көрсетілген. Бұл нәруыз кан сарысуынын ке- дергі факторларының бірі болып табылады. 5-ИЛ-2К жоғары денгейде ісік аурудын асқынған түрінде және ісіктің метастаздары (бөгелме ісік) пайда болғанда табылады: катерлі меланома, кеуде карциномасы, бүйрек, ішек, асказан, аналыкбез, өкпе, куыккатерлі ісіктері. Көптеген авторлардың айтуы бойынша, 5-ИЛ-2К жоғары деңгейі, аурудын ауырлығын және иммунды емдеу, иммунды реабилитация болжамын көрсетеді. 17-Тарау. Ісікке қарсы иммунитет 325 Біркатар катерлі ісіктерде, Т-киллер түзілуіне кажетті цитокин өндірілуі мен белсендігіне әсер ететін, ісіктін бірнеше нәруыздарды түзетіні немесе мембранасына ыкпалы тигізетіндігі аныкталған. Сөйтіп, аталык без карциномасы бар аурулардын асциттік (шемендік) сүйыктығында лимфоциттердің ИЛ-2 түзуін тежеитін сііьфа- 1-қышқыл протеин (нәруыз) табылған. Ісік жасушасы бетінде, мысалы, катерлі өкпе ісігінде СД44, СД55, СД59-протеиндер өндірілуі табылған, олар комплемент жуйесінің белсенділігін тежейді, солай ісік жасушаларын комплемент тәуелді лизистен қорғайды. Бүл нәруыздарға ИЛ-1, ІҒЫ-ү, ТІЧҒ-а тәрізді цитокиндер әсер етеді және әсердін деңгейі мен бағыттылығы әр ісік жасушаларынын түріне байланысты баскаша болады. Адамдағы біркатар катерлі ісіктерді зерттегенде (меланома, бүйрек ісігі, куык ісігі және тағы баска) мынадай таңғажайып нәрсе табылған: белгілі бір жағдайда ИЛ-2 ісікті асқындырып жібереді. Ондай жағдай кем дегенде екі кезде болады. Біріншіден, кейбір ісік жасушаларда бір уакытта ИЛ-2-ге арналған рецепторлар (СД25) және ИЛ-2 өзін де түзеді. Б р жағдай ісік жасушаларынын аутокринді көбеюіне себеп жасайды. Екіншіден, ісік жасушалардын ИЛ-2 арналған рецепторлары мен Тхі түзетін ИЛ-2 бірігіп ісіктін сырттай ( паракринді ) өсуін қоздырады. Бұл жағдай онкологиялык ауруларды емдегенде теріс әсер көрсетуі мүмкін. Мұндай теріс әсердін алдын алу үшін, ісігі бар аурулардын жасушаларындағы ИЛ-2 (СД25) арналған рецепторлардың деңгейін білу керек. Мысалы, жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|