234
III Бөлім. Адаптивті иммунитет
отиптер торын кұрады. Иммунды жауаптын торлык реттелу теориясын
өндегені үшін Н. Ерне 1986 ж. Нобель сыйлығына ие болған.
Теориянын негізіне антигеннін детерминантасына карсы түзілген
антиденелердін активтік орталыктары антиген детерминанталарына
ұксас идиотипті иммуноглобулиндер синтезін тудырады деген ұғым
койылған. Осындай идиотипті иммуноглобулиндер антиидиотиптер
деп аталған, яғни иммуноглобулиндердің ауыр және женіл тізбектерінін
вариабелді домендермен кұралған антиденелердің активті орталығы
өздеріне карсы антиидиотиптер синтезін болдыратын антигендік детер-
минанттары бар. Олардың активті орталыктары иммуноглобулиндердің
синтезін тудырған активті орталыктарына комплементарлы болады.
Нәтижесінде антигеннін енуіне карсы түзілген антиденелердін активті
орталықтары аутоантиген болып табылады.
Антиидиотипті торлык теориясына сәйкес организмде тек антиген-
ге сәйкес антигентанушы рецепторлары бар лимфоциттер клондары
ғана емес, сонымен катар, антигентанушы ренепторлардың өздеріне
сай рецепторлары бар лимфоцит клондары да кездеседі.
Нәтижесінде иммунды жүйе дамыған, тұракты өзара әрекеттесетін
динамикалык
идиотип-антиидиотип
торшасы
ретінде
кызмет
аткарады. Антигеннің енуі динамикалык тұрактьшыкты антигенге
қарсы иммунды жауапка катысушы клонға карай ығыстырып, 1-реттік
антиидиотип түзілуін күшейтеді және 2-реттік антиидиотип түзілуін
болдырады. Жаңа сапалык жағдай жаңа динамикалык тепе-теңдікті
аныктайды, бірақ ол үшін жаңа клондардын мөлшерлік ара-катынасы
кажет (14.4-сурет).
Антиидиотиптер синтезі шексіз индукцияланбайтыны дәлелденген.
Түзілген идиотиптер функционалды және мөлшерлі түрінде шектеледі.
Достарыңызбен бөлісу: 
