С. В. Кожанова Жалпы иммунология


Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы



Pdf көрінісі
бет121/314
Дата16.10.2023
өлшемі19,87 Mb.
#185815
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   314
Байланысты:
Жалпы иммунология оқулық

Т-лимфоциттердің антигентәуелсіз дифференцировкасы
Сүйек кемігінде түзілген іТ-лимфоциттер кан ағысымен тимустың 
кыртысты аймағына келіп орналасады.
Бұл үдерісте тимустын эпителилік жасушалары түзетін хемокиндер 
манызды кызмет аткарады (хемокиндер іТ-лимфоциттерді тимуска тар- 
тады). іТ-лимфоциттер тимуска өту үшін гематотимустык тоскауылдан 
өтуі тиіс. Бүл тоскауылдан өту іТ-лимфоциттердің мембранды моле- 
кулалары (протеогликан С044, гиалурон кышкылының калдыктары
Р-интегрин және баска) мен жасушааралык матрикс молекулаларынын 
(фибронектин, тоскауыл жасушаларынын мембраналык молекулала- 
ры) өзара әсерлесуіне негізделген.
Тимустың субкапсулярлы аймағында іТ-лимфоциттерден жетілмеген
Т-лимфоциттер тузіледі,
олар иммунды хабарлы болып тимустан шығу 
үшін дифференцировканың бірнеше сатысынан өтеді.
Тимустын кыртысты кабатында лимфоциттердін көбею үрдісі өте 
интенсивті жүреді. Адамда орта есеппен тәулігіне шамамен 5х108ти- 
моциттер түзіледі, ал тимустан осы уакыт арасында шамамен тек 8 х 106 
жасушалар ғана шығады. Яғни, жаңа түзілген жасушалардын шамамен 
3% тимустан шығады. Бүл кұбылыстың биологиялык мәні жакында 
ғана белгілі болды. Ол меншікті гистосәйкестік антигендерімен 
әрекеттесуге кабілеті бар Т-лимфоциттер клондардың сүрыпталуына 
негізделген.
іТ-лимфоцитгерден жартылай жетілген Т-лимфоциттердін ти- 
мус ішіндегі түзілу үдерісі фенотиптік Т-жасушалык маркерлер 
экспрессиясының өзгеруімен сипатталады. Олардың негізінде беткей 
Сй-антигендер (дифференциялауиіы антигендер)
жатады.


15-Тарау. Адаптивті иммунитеттің жасушалық механизмдері
249
Әр турлі СО-аитигендер дифференцировканыц белгілі кезеңіне, сондаи-
ақ функңионалды әр турлі Т-лимфоциттердің субпопуляцияларына тэн.
СО-антигендер — күрделі нәруьпдардын, гликопротеидтердін 
молекулалары, олар лимфоциттердін плазмалык мембранасында 
орналаскан. 
Т-хелперлер ушін фенотиптік маркер СІ)4 антиген болса,
цитотоксикалық Г-лимфоциттер ушін — СІ)Н.
Аталған екі нәруыз ко- 
репептор кызметін аткарады және антигенді тану үдерісіне катысады.
Кортикалды (кыртысты кабаттык) лимфоциттердін ен алғашкы 
даму сатыларында 
СІ)2 нэруызы
пайда болады және ол 
Т-лимфоциттер
ушін жалпы маркер
болып есептеледі, сонымен катар, 
ол қои
эритроциттеріне рецептор қызметін атқарады. Аталған рецепторды
анықтау ушін қои эритроциттерімен қойылатын спонтанды розетка
тузу эдісі қолданады (Е-РОК). Бул әдістің көмегімен Т-лимфоциттердің
жшпы санын анықтауға болады.
Баска 
жалпы Т-лимфоцитарлы маркеріне СІ)3 нэруызы жата-
ды,
ол Т-лимфониттердін антигентанушы реиептор мен антиген 
детерминантынын әсерлесуі кезінде Т-лимфоциттердін цитоплазма- 
сына белгі беруде манызды кызмет аткарады.
Т-лимфоциттердің дифферениировкасы үдерісі кезінде жана СЭ- 
антигендердін пайда болуымен катар кейбір ескі антигендер жойылуы 
мүмкін. Сондыктан, СО-ангигендер кезенерекшелік антигендердін 
мысалы бола алады. Яғни, СО-маркерлер бойынша Т-лимфошптердін 
жалпы саны мен олардын субпопуляцияларынын санын және 
жасушалардын жетілу дәрежесін аныктауға болады.
Антигентанушырецептор (ТЖР
— 
Т-жасуша.зық рецептор)
Т-лимфо- 
шгттер үшін баска негізгі маркер болып табылады, ол да тимустын 
кыртысты кабатында, ти.моциттер дифференцировкасынын алғашкы 
кезеңдерінде пайда болады.
Дифференцировка үдерісі кезіндегі Т-лимфоциттердін беткей 
маркерлерінін фенотиптік өзгеруі біркатар стимулдар әсерінен жасуша- 
даөзгерістердін болғанын, яғни белгілі бір гендердін кайта кұрылуы мен 
ынталануын, жасушадағы синтетикалык үдерістердін және жасушанын 
белгілі бір функционатды касиеттерге ие болуын көрсетеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   314




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет