Негізгі бөлім
1.Түсіну
3 минут
2.Қолдану
5 минут
3.Талдау
5 минут
4.Жинақтау
10 минут
5.Бағалау
1 минут
Әр топқа ақын өмірі туралы қосымша мәліметтер беріледі соны топпен түсініп оқып, талдау. «Шешенің балаларын сүюі» өлеңін оқу.
«Бес арыс» деген атпен ел есінде қалған ақын-жазуларымыздың қазақ әдебиетінде алар орны зор. Бірі тұңғыш қазақ әліпбиін жасаса, енді бірі тұңғыш қазақ романын жазып шықты. Одан да басқа артына мол мұра қалдырып кеткен арыстарымыздың елеулі еңбектері ұлан –ғайыр.
Олай болса, бес арыстың мүшелерін тізбектеп шығайық:
Бес арыс
↓
Ш. Құдайбердіұлы
М. Жұмабаев
Ж. Аймауытов
А. Байтұрсынов
М. Дулатов
Бүгін біз М.Дулатов туралы білетін боламыз. Ендеше, бейнебаянға назар аударайық.
М.Дулатов кім? (Оқушылар тақтаға өздері жазады)
М. Дулатов
Ақын,жазушы, Алаш қайраткері, аудармашы, драматург
. Я, Алаш қайраткері, ақын, жазушы Міржақып Дулатұлы 1885 жылғы 25 қарашада бұрынғы Торғай облысы, Жанкелдин ауданындағы Қызылбел елді мекенінде дүниеге келген.
1935 жылы 50 жасқа 1 ай қалғанда «Ақ теңіз - Балтық» каналының бойындағы Сосновец станциясындағы түрме ауруханасында ауыр науқастан қайтыс болды.
Міржақып «Оян, қазақ» кітабында ұран салып халқын өнер - білімге шақырған. Қазақ елінің басқа жұртпен терезесі теңеліп, іргелі ел болуын көксеген.
Міржақып шығармалары
Өлеңдері:
Алашқа
Зар заман
Мектепке
Елім - ай
Жас қазақ, қайдасың?
Шешенің балаларын сүюі т. б
Әңгімелері:
Жазғы кеш.
Оқымысты бала.
Күз.
Қасқыр қысты қалай өткізеді?
Шалдың үш баласы.
Ешкімге жауыздық қылма. т. б.
Роман:
Бақытсыз Жамал
Аудармасы:
А. С. Пушкиннен
Абу Фирас Шиллер.
Лермонтовтан т. б.
Олай болса, балалар, бүгін біз осы өлеңдердің ішінен өзімізге ең жақын адам ана туралы, анасы балаларын қалай жақсы көретіндігі туралы «Шешенің балаларын сүюі» деп аталатын өлеңімен танысамыз.
Анаға баланың алалығы жоқ - демекші әр ана өз баласын жақсы көреді. Сендерді әрдайым ойлап, үлгілі, әдепті, білімді болғандарыңды қалайды.
«Шешенің балаларын сүюі» өлеңін мәнерлеп оқу. Мағынасын түсіндіру. Оқушыларға оқыту.
Бала дүниеге шыр етіп келгеннен бастап, анасының қасында болады. Біз ана туралы өз ойымызды айтайықшы.
- Ең жақын адам
- Ең қымбат адам
- Тілекші
- Қамқоршы
- Жарық өмір сыйлаушы.
Сөздікпен жұмыс
Көз жасын көлдету - қатты жылау.
Төбесі көкке жету - қуану.
Проблемалық сұрақтар
1. Ақын осы өлеңі арқылы қандай ой айтпақ болды?
2. Өлеңнен ананың баласына деген қандай сезімі, қандай қасиеттері танылады?
3. Қазіргі қоғамда анаға деген құрмет қандай дәрежеде?
4. Ана туралы қандай мақал – мәтелдер білеміз?
5. Аналар неліктен бір –біріне ұқсайды?
Әр топ өлең желісі негізінде
берілген тақырыптар бойынша тапсырмалар орындайды.
Берілген мәліметтерді топта талқылайды, талдайды. «
І жазушы тобы – аналарына хат жазады.
ІІ ақын тобы – ақын-жазушылардың аналарының есімін жазады.
ІІІ ағартушы тобы – ана туралы ән орындайды.
ІV көсемсөзші – ана туралы мақал-мәтел жазады.
Өлеңге сатылай кешенді талдау.
1. Авторы: М.Дулатов
2. Тақырып: Бұл өлеңнің тақырыбы ананың баласына деген махаббатына арналған
3. Жанр түрі– поэзия ( өлең)
4. Идеясы– ананың бар арманы, өмірінің мәні – баласы, соның амандығы
5.Шумақ– аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді.
6.Тармақ— өлеңнің әр шумағы
7. Бунақ– белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінуі. 3 бунақ
8. Буын саны– сөздің құрамындағы дауысты дыбыстардың санына байланысты. ( 8,11 буын)
9.Ұйқас. Қара өлең ұйқасы (а, а, б, а)
10. Арнау– бір адамға, не көпшілікке, не табиғаттың бір құбылысына
қайрыла арнай сөйлеу.Олар кейде лепті сөйлем, кейде сұраулы сөйлем, кейде риторикалық сұраулар арқылы
құрылады. ( Сұрай арнау)
12.Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні – балаға ана қадірін құтыру, ананы сүюге,қамқор болуға, перзенттік парызын өтеуге тәрбиелеу.
Kahoot арқылы топта бірлесіп тест сұрақтарына жауап береді.
1. Мен үшін Міржақып Дулатұлының өлеңдерінің тәрбиелік мәні зор…
2. Алаш арыстары аңсаған армандарына біздер жетіп отырмыз…
3. «Ғылым- жанып тұрған шырақ»,-дегендей…
Өлеңге сатылай кешенді талдау.
Kahoot тест алу. Жаңа тақырыпты меңгергендерін тексеру үшін тест тапсырмасы арқылы топпен жарысады.
«Мен үшін...» әр жеке тұлғаның Міржақып Дулатұлы бойынша өз ой – пікірлерін тыңдау
|
Оқулық
Kahoot сайты
Ұялы телефон
| |
|
