Сабақ мақсатымен таныстыру. І.Ұйымдастыру кезеңі Оқушылар назарын сабаққа аударып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.
ІІ.Қызығушылықты ояту 1) Оқушыларды түгендеу, үй тапсырмасын тексеру.
2) Өткен тақырыпты еске түсіру.
1. Т.Рысқұлов туралы не білесіңдер?
2. Қандай шығармаларымен таныссыңдар?
Дидактикалық материал 1,
Сабақ ортасы 10 мин
10 мин
5 мин
Білу және түсіну І. Тұсаукесер арқылы М. Тынышбаевтың өмірі туралы мәлімет беру.
ІІ. Мәтін тарату. «Джигсо» әдісі бойынша жұмыс.
І топ. Алаштың ірі қоғам және мемлекет қайраткері, тарихшы, ағартушы, тұңғыш темір жол инженері Мұхамеджан Тынышбаев 1879 жылы 12 мамырда Жетісу облысы Лепсі уезі Мақаншы - Садыр болысында (қазір Алматы облысы Қабанбай ауданы) туған. Ауыл молдасынан хат таныған соң, 1890 жылы Верный ерлер гимназиясының даярлық сыныбына қабылданады. Мұхамеджан Тынышбаевтың тағдыр - талайы білім мен ағартуға, ұлттық теңдік пен өркениетке ұмтылған қазақ халқының тағдырымен бір. Даярлық сыныпты қоса есептегенде, 10 жыл аталған гимназияда оқыған М. Тынышбаев оны үздік (алтын медальмен) аяқтайды. 1900 жылы Мұхамеджан император I Александр атындағы Петербор темір жол транспорты институтына қабылданады. Бұл институтты 1906 жылы бітірген.
ІІ топ М. Тынышбаев 1906 жылы елге келіп, біраз уақыт Жетісу теміржолын жобалау ісіне қатысады. I Мемлекеттік Думаның қуғындалғанынан хабардар ол ел құқына қажетті табанды қоғамдық - саяси жұмысымен көрінеді. Нәтижесінде 1907 жылы 28 жасында II Мемлекеттік Думаға Жетісу облысы атынан депутат болып сайланады. 1907 - 1914 жылдар аралығында Әмудәрия үстіне салынған көпір құрылысына, Ұрсат (Урсатьевск) - Әндіжан теміржол құрылысына жетекші маман, бас инжетер есебінде қатысады. Теміржол саласына байланысты еңбегін ғана парықтағанның өзінде М. Тынышбаев - Кіндік Азия көлемінде еленуге лайықты инженер - теміржолшы. 1914 жылы қайраткер Жетісу темір жол құрылысына қайта ауысады.
ІІІ топ. 1921 - 1922 жылдары Түркістан кеңестік автономиясының Жер - су комиссариатында су шаруашылығын басқарды. Ал, 1925 - 1932 жылдар аралығында Қазақстан кеңестік автономиясында жаңа астананы (Қызылорда) жасақтау ісінің бас инженері. Түркістан - Сібір құрылысының жетекші маманы қызметін атқарды. 1922 жылы Ташкентте құрылған «Талап» атты мәдени - ағарту ұйымына басқарма мүшесі болып сайланады. Осы шақта ол бірнеше тарихи еңбек жазды. Оның ел алдындағы елеулі еңбегі - Түркістан - Сібір теміржол құрылысына маман ретінде қатынасуы еді. 1932 жылы сәуір айында тұтқындалып, Мәскеу - Донбасс теміржол құрылысына жұмысқа жіберілді. Бұдан қайтып елге келгенде, 1937 жылы қарашада қайта тұтқындалып, ату жазасына кесілді.
Тілдік бағдар:
