Әдістемелік нұсқулар: Тірі ағзалар – биоиндикаторлар арқылы қоршаған орта жағдайын анықтау Қоршаған орта сапасын анықтаудың қазіргі кездегі әдістерінің бірі даму тепе-теңдігі болып табылады.
Қоршаған ортадағы өзгерістердің биоиндикаторлары – жануарлар. Соның ішінде олар экожүйедегі өзгерістерді билатераьді симметриялық морфогенетикалық көрсеткіштер арқылы анықтау жүзеге сырылады. Ол үшін бақаның үш түрін қолдануға болады.
Анализ екі белгі тобы бойынша – түсі және остеологиясы жүргізіледі. 13 морфометриялық көрсеткіш арқылы дамудың тұрақтылығын сипаттауға болады.
Даму тұрақтылығын анықтауда флуктуациялаушы ассиметрия қолданылады. Нормадан ауытқу деңгейін бағалау үшін бес балды шкала қолданылады: онда 1 балл - өте таза тіршілік ортасы, ал 5 балл – тіршілік етудің қауіпті жағдайы деп сипатталынады.
Әдебиеттер: 1. Б.В. Виноградов Б.В. Растительные индикаторы и их использование при изучении природных ресурсов. Москва, 1964. 58-62, 149-151, 207-209 бет
10 апта Практикалық сабақ №10 : Тақырыбы: Антропогендік факторлардың фитоценоз динамикасын әсері
Мақсаты: Зиянды факторлардың өсімдік жабынына әсерін бағалау және оның алдағы уақыттағы өзгерістерін болжау мқсатында мәліметтер жинақтау
Негізгі сұрақтар: 1.Топырақтың индикаторлық белгілері 1.1.Фитоценоздық индикаторлық белгілер
1.2.Экологиялық-флористиикалық индикаторлық белгілер
2. Грунт суларының индикаторлық белгілер 2.1. Фитоценоздық индикаторлық белгілер
2.2.Фенологиялық индикаторлық белгілер
3. Тау жыныстарының өсімдік жабынының индикаторлқ белгілері 3.1. Флористикалық индикаторлық белгілер
3.2. Фитоценоздық индикаторлық белгілер
Әдістемелік нұсқулар: 1. Қарапайым шкаланы қолдана отырып аралас орманның ағаш күйін бағалау Негізгі үлескіні таңдап алып, үлгілік алаңқай салу;
Ағаштардың барлық түрлерін анықтау;
Сыртқы белгілері бойынша жеке ағаштардың күйінің баллын анықтау;
Әрбір ағаш күйін формула бойынша анықтау
Кі= ∑bi/Ni Әдебиеттер: 1. Б.В. Виноградов Б.В. Растительные индикаторы и их использование при изучении природных ресурсов. Москва, 1964, 53-56, 63-67, 142-148, 152-154, 201-203, 209-213 бет
2. Ашимхина Т.Я. Эколгический мониторинг. М., 2004. 48-52 бет
