Мультимедиялық ұсыныммен бірге жүретін оқытушының шағын дәрісі, тақырыбы: «Жасөспірімдік кезеңде гигиена ерекшеліктері. Жеке өмір және дене қол сұқпаушылығы».
Үлгілі мазмұны.
Жасөспірімдік кезеңде гигиена ерекшеліктері.
Жеке гигиена –гигиеналық ережелер жинағы, оларды орындау адам денсаулығы сақталуы және нығаюына ықпал етеді. Кез келген жастағы адамдар үшін ортақ гигиеналық ережелерді енгізеді: ой және дене еңбегін дұрыс кезетестіру, дене шынықтырумен айналысу, теңгерімді тамақтаныһу, еңбек пен демалысты кезектестіру, толыққанды ұйқы. Жеке гигиенаға сонымен бірге дене, іш киім, киім, үйге, тамақ жасауға гигиеналық талаптар болу қажет.
Жасөспірім кезеңде шұғылдану, ұйқы, демалыс, тамақтану түзімін тиімді құру маңызды.
жыныстық жетілу кезінде бұлшық ет нығаюына ықпал ететін дене жаттығулары маңызды. Қаңқа қисаюына жол бермеу (арқа және жамбас жотасы бағаны), қыздарда кейіннен босану кезінде білінуі мүмкін, меткепте оқушылар дұрыс келбетіне қадағалау қажет.
Жасөспірім кезде ми күшті жұмыс жасайлы, сондықтан ұйқы уақытымен және жеткілікті– 8 – 9 с. ұзақтығымен болуы тиіс. Бір мезгілде ұйқытап, ояну қажет. бала өз төсегінде ұйықтауы керек. Төсек орны тым жұмсқа және жылы болмауы керек, түнгі іш киімі – бос және жеңіл – бұл әсіресе ұлдарға қатысты, оларға көбінесе жыныстық органдарды тітіркендірмеу үшін, бұл ретте қарсы нәтиже ала отырып, тар іш киімді кигізуін болдырмау.
Үнемі дене тазалығын қадағалау. Себебі өтпелі жаста қолтық асты және жыныс мүшелері айналасында жыныс бездері белсендірек қызмет ете бастайды. Бөлінетін тер бактериялармен бірігіп, іріп, бұл иіс айналасындағыларды аса тітіркендіреді. Кешке күнделікті аяқты жуу организм шынығуына көмектеседі, бұл ретте аяқты ыстық сумен емес, сабынды жылы сумен жуған дұрыс.
Тағы бір проблема – жасөспірім безеулері – тері тесіктерін жауып, тері асты май бөлетін беттегі май безі белсендігінің нәтижесі. Тері майы бактериялармен қосылған кезде, тері ауырып, безеулер пайда болады. Ондай жағдайларда ең маңыздысы – жеке гигиенаны сақтауы. Бетті күнінен екі реттен кем емес жуу қажет және безеуді басуға болмайды, әйтпесе инфекция кіргізу қаупі бар. Тазалағыш салфеткалар, лосьондар, безеуге қарсы кремдерді қолдануға болады. Егер безеу бөртпесі жоғалмаса, маманға - дерматолог немесе косметологқа бару қажет.
Үй жұмысның ең көп ұзақтығы 2,5 – 3 с.аспауы тиіс. Сабақты орындағаннан кейін 3 с кем емес таза ауда, серуенге шығу қажет.
Тамақтану түзімі де аса маңызды. Балалар күнделікті, аралығы 4с күніне 4 рет кем емес тамақтануы тиіс. Ас алуан түрлі және жас ағазаға қажетті барлық құрамды бөліктері болуы тиіс. Қаңқасының күшті дамуы (сүйек дамуы), сүт тістерінің тұрақтыға ауысуы, үлкен түбір тістері шығуы, ақыл тістерінің шығуы – осының барлығы үшін дәрумендер мен көкөністер мен жемістерде болатын тұздар қажет, сонымен бірге ас жеткілікті калориялы болуы тиіс.
Ішектің қалыпты жұмысына аса назар аудару маңызды. Алғашқы қабынған іш қатуы шағын жамбас тұрып қалуына ықпал етеді. Жас қыздарда іш қату негізінде менструациялар бұзылып, ақ етеккір пайда болады (жыныстық органдардан бөліністер). Іш қатулармен ерте жаста күресу қажет. белгілі бір қатаң уақыттарда ішекті бостауды үйрету қажет.
Ұйқы алдында тіс тазалау қажет. тістер арасында түнде қалған ас қалдықтары ыдырап, кейіннен тістерді бұзатын микробтар көбейеді.
Организмді шынықтыру үшін, су процедуралары ұсынылады. Аптасына бір-екі рет ванна немесе душ қабылдау, ал одан басқа күнделікті дене бөліктерін жуу, онда тер мен кір жиналады (тізе, бұтын, жыныстық органдары, және т.б.), сондай - ақ бет пен мойынды қоспа алғанда .
Жеткіншектер кейде шаршағандыққа сілтейді, дене жүктемесінде жүрек ауруына шағымданады. Дене жаттығуларының дұрыс таңдалған кешені жүрек бұлшық еті дамуына және осындай құбылыстарды ескертуге ыұпал етеді.
Оқу жылы бойы белгіленген ұйқы мен тамақтану түзімдерін демалыс кездерде ұстанған дұрыс. Демалыс пассивті емес (компьютер алдында аз отыру) белсенді әрі алуан түрлі болуы тиіс (туризм, ойындар). Түзімді дұрыс құрастыру–қалыпты өсудің және ағза дамуының үздік кепілдігі.
Достарыңызбен бөлісу: |