Сабақ: №23 мектеп: «№7 орта мектеп» мкм күні: 08. 12. 2015 Мұғалімнің есімі: Султанбекова Ш. С

жүктеу/скачать 141,26 Kb.

бет	1/2
Дата	31.12.2019
өлшемі	141,26 Kb.
	#53978
түрі	Сабақ

1 2

Сабақ жоспары

САБАҚ: №23		МЕКТЕП: « №7 орта мектеп» МКМ
Күні: 08.12.2015		Мұғалімнің есімі: Султанбекова Ш.С
СЫНЫП:		Қатысқандар саны:				Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы: Абайдың он жетінші қарасөзі
Сабақ негізделген оқу мақсаты		Абайдың қарасөздерін оқыту арқылы оқушыларға ақыл, қайрат, жүрек, ғылымының адам өмірінде алатын орнын түсінуге, адамның ішкі жан дүниесін түсінуге, өз бойларында осы қасиеттер болуы үшін күресе білуге, ақынның қарасөздерінің мәнін, ғылыми-философияның ойды түсінулерін; Мәтіннің танымдық сипатын, құрылымдық бөліктерін өздері байқап алатын, түсіне алатын нәтижеге жеткізу, көркем мәтіннен жұмыс істей білу дағдысын жетілдіру, оқып-түйгендері жайлы ой қорытындысын айтқызып жаттықтыру; бір-біріне түсіндіру арқылы ұжымдық шығармашылық жұмыс жүргізе білуге баулу;
Сабақ мақсаттары		Барлық оқушылар:
		Ынтымақтастық атмосферасын құрады. Өз пікірлерін еркін айтуға бейімделеді.Өз-өзін бағалау жүйесі қалыптасады
		Оқушылардың басым бөлігі:
		Қарасөздердің мағынасын аша алады
		Кейбір оқушылар:
		Абай Құнанбайұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы құнды мәліметтер тауып, қосымша деректерді айта алады.
Тілдік мақсат		Оқушылар: Жаңа тақырыптың мазмұнын өз бетімен аша алады, салыстыра біледі,талдай алады,ой қорытуға бейімделеді.
		Негізгі сөздер мен тіркестер:
		Абай өмірі, ақын шығармашылығы, «Қазақтың бас ақыны»,ғақлия сөздері, назирағөйлік өлең. т.б
		Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: (сөздік қорын дамыту),әдеби сөздер, сөздікпен жұмыс, тұрақты тіркестер, теңеулер
		Талқылауға арналған тармақтар:
		Абай өмірінің кезеңдері қандай? Абай шығармашылығының ерекшелігі неде? Абай келер ұрпаққа қандай аманат қалдырды?
		Жазылым бойынша ұсыныстар:
		Абай өміріне хранологиялық кестені сәйкестендіру
Алдыңғы оқу Білу		Өздері ізденіп, Абай өмірі мен шығармашылығы туралы қосымша мәліметтер тауып келу.
Жоспар
Жоспарланған уақыт	Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелер жазыңыз)				Бағалау			Ресурстар
	Мұғалімнің іс-әрекеті		Оқушының іс-әрекеті
Сабақтың басталуы Ұйымдастыру: 3минут	Оқушылардың назарын сабаққа аударып, үй тапсырмасын сұрау Оқытушы сөзі: Жаңа тақырыпты бастамас бұрын, біз тек қазақ елі ғана емес, бүкіл дүние жүзі таныған Абай атамыз туралы өткен сабақтарда не білдік, соған мына суреттер мен сандарға сүйене отырып, шолу жасап кетейік. Шығармашылық тапсырма «Ізденіс жұмысы»		1-тапсырма «Жылдар сөйлейді» ойыны (Слайд арқылы берілген жылдар бойынша Абай өміріне қатысты мәлімет айту) 1845 жыл 10 тамыз 1855 жыл 1858 жыл 1876-1878 жылдары 1882 жыл 1891 жыл 1904 жыл 1909 жыл Абай өміріне қосымша деректер Слайд арқылы таныстыру	Бақылау			Хетти 2009, Еллиот 1991, Джон Б.Уотсон, Эдвард Л.Торндайк, Мишра, Кёлер2006, Александер-2001
Сабақтың ортасы 4минут Түсіну 6 минут Талдау 7 минут	Тақырыпты ашу Постермен жұмыс Постерге берілген тақырыптарды қорғайды І топ «Ақыл» ІІ топ «Қайрат» ІІІ топ «Жүрек» ІҮ топ «Ғылым» 1.Қасиеті 2. Ерекшелігі 3. Өмірге қажеттілігі 4.Бүгінгі таңда маңыздылығы 5.Абай шығармаларындағы өлең жолы		АКТ-да көрсетілген видеоны көре отырып , 17 қарасөзін тыңдайды, сөздік жұмысын жүргізеді. «Ой қозғау» сәті: Абай шығармаларындағы ақыл,жүрек,ғылым,қайрат туралы өлең жолдарын жатқа айтқызу.	Бақылау От шашу Бағалау парағын Толтыру 1 балдық жүйе			https://e.edu.kz/ru/ e-Learning Кітапханасы
Сабақтың аяқталуы Жинақтау/қолдану баға беру 20 минут	3 тапсырма «Ойлан, тап!» Халық арасында мақал, нақыл сөз болып қалған Абай сөздерінің жалғасын тап. 1. Жұмысы жоқтық, тамағы тоқтық .......... (Аздырар адам баласын) 2. Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті ... (Ыстық қайрат,нұрлы ақыл,жылы жүрек) 3. Талап, еңбек, терең ой ... (Қанағат, рахым, ойлап қой, Бес асыл іс, көнсеңіз) 4. Білімдіден шыққан сөз...............(талаптыға болсын кез) 5. Еңбек етсең ерінбей, ..............(Тояды қарның тіленбей) 6. Ұстаздық еткен жалықпас, ............(Үйретуден балаға) 7. Пайда ойлама, ар ойла, ..........(Талап қыл артық білуге) 8. Атымды адам қойған соң, ............(Қайтіп надан болайын) 9. Досы жоқпен сырлас, .................. (Досы көппен сыйлас) 10. Сен де бір кірпіш дүниеге, ..............(Кетігін тап та, бар қалан) 11. Жаман дос - көлеңке, .............. (Басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың, Басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың) 12. Толғауы тоқсан қызыл тіл ......................(Сөйлеймін десең өзің біл) 13. Ойын – арзан, ...............(күлкі қымбат) 14. Қайратсыз ашу - тұл, ........... Тұрлаусыз ғашық - тұл, Шәкіртсіз ғалым - тұл. 4-тапсырма Тест орындау		Оқушылар топтаманы толтырып тексереді Кесте толтырады Он жетінші қарасөз Тақырыбы: Адам бойындағы адамдық қасиеттер. Идеясы: ізгілікке, ғылымды меңгерген көкірегі ояу азамат болуға баулу, адам бойынан жақсы қасиеттерінің табылуы; осы үшеуі де адам бойынан табылса, сол қасиетті адам. Жанры: Көркем әдебиет;мақала, қара сөзбен жазылған еңбек. Лексикалық сөз қолданысы Ғақлия, ғибадат, мәдмәладқа жету, ахирет, нәпсі, үлкеннен ұят сақтап жаманшылықтан жирену. Тартыс: үшеуінің тартысы. Шешім: Ғылымның жүректі жақтауы. Ғибрат: Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста Сонда ғана боларсың елден бөлек. Порталдан тест орындайды	Табыс критерийі			https://e.edu.kz/ru/ e-Learning Кітапханасы
Кері байланыс 5 минут	Еркін жазу стратегиясы: 5 минут. Абай шығармасы несімен құнды.
Кейінгі тапсырмалар	«Абай әлемі-терең, аспалы биік»тақырыбына ойтолғау жазу

 Абай қара сөздері тақырып жағынан бірнеше топқа бөлу:

 Өмірбаяндық: 1 - сөз.
 Халықтарды салыстыру: 2 - сөз.
 Қазақ сахарасын билейтін әкім, тергеуші, соттар жайында: 3 - сөз.
 Күлкі туралы ойлаған ойы, сыны. 4 - сөз.
 Қазақтың мақал - мәтелдері туралы: 5 - сөз, 29, 24 - сөз.
 Ел мінезін суреттеу: 6, 8, 9, 10, 14, 19, 21, 22, 23, 26, 29, 30, 33, 39, 40, 41, 42, 43 - сөздер.
 Жас баланың психологиясын еске алып талдаған сөз: 7 - сөз.
 Білім, ғылым, өнер туралы: 18, 25, 31, 32 - сөздер.
 Дін, мораль, тәрбие жайындағы ойлар: 12, 13, 16, 27, 28, 35, 36, 38, 45.
 Адамгершілік, ар - ұят мәселелері: 11, 15, 17, 18 - сөз.
 Өмір туралы толғаныстары: 20 - сөз, 34 - сөз.
 Нақыл сөздерден ғана тұратын қарасөзі: 37 – сөз.

«Ой қозғау» сәті:

Абай шығармаларындағы ақыл,жүрек,ғылым,қайрат туралы өлең жолдарын жатқа айтқызу.
1.Ақыл, қайрат,жүректі бірдей ұста,

Сонда толық боласын елден ерек.

2.Ғылым таппай мақтанба, орын таппай баптанба.

3.Дүние де өзі, мал да өзі,

Ғылымға көңіл бөлсеңіз.

4.Махаббат ғадауатпен майдандасқан,

Қайран менің жүрегім мұз болмай ма?

Асау жүрек аяғын шалыс басқан,

Жерін тауып артқыға сөз болмай ма?

5.Жүрегіңнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адаммын оны да ойла.

6.Жүректе қайрат болмаса,

Ұйықтаған ойды кім түртпек?
7.Мал да бар жан мен тән,
Ақыл,сезім болмаса,

Тіршіліктің несі сән,

Тереңге бет қоймаса.

Мұңмен шыққан оралған тәтті күйге,

Жылы жүрек қайда бар қозғаларлық?

9.Ұйықтап жатқан жүректі ән оятар,

Үннің тәтті оралған мәні оятар.

Қайрат пен ақыл жол табар,

Қашқанға да қуғанға.

Неге Абай адамның көп қасиеттері ішінен қайрат , ақыл , жүрек үшеуін ғана таңдап алған ?

Слайд

« Ақыл , қайрат , жүректі бірдей ұста ,

Сонда толық боласың елден ерек»

Слайд ( Ұлы Абайдың мынандай сөзі бар . )

« Адам баласы адам баласынан ақыл , ғылым , ар , мінез деген нәрселермен озбақ . Одан басқа нәрселерден оздым ғой демектің бәрі де ақымақтық»

« Нұрлы ақыл , ыстық қайрат және оларға әмірі жүретін жылы жүрек бір кісіден табылса , онда ол «қасиетті адам» болмақ .»

Осының бәрін үйрететін не ? ( ғылым)
Топпен жұмыс ( Әр топ өз кейіпкер жобасын( моделін) жасайды)

І топ – « қайрат» ІІ топ – « ақыл» ІІІ топ – « жүрек»

ІУ топ – адамға тиетін кеселдерді топтастырады.

Слайд ( Әр топ өз кейіпкер моделін талдап болған соң , қасиеттерін « Кемел адам» моделіне енгізеді . )

Абайдың ( үй тапсырмасы ) « Әбдірахман өлгенде» өлеңін жатқа сұрау . Әбіш бейнесін айтқызу . Ақын Абай Әбіш бейнесі арқылы нені армандады , меңзеді , айтпақ ойы не болды? Ер бала қандай болу керек ? ( Ер бала тәрбиесі , ер бала бейнесі )
Әбіштің адамгершілік қасиеттерін « кемел адам» бейнесіне енгізейік .
« Кемел адам» бейнесін толық шығарып , оқу . Осы «кемел адам» моделінен өзіңе керегі бар ма ? Өзіңе қандай сипаттарын енгізер едің ?

« Мен» моделіне өзіне керектісін керектісін жаздырту . ( Дәптер- мен жұмыс )

Қорытынды

Сонымен Абайдың 17- қарасөзінен керегімізге жарарын таптық па ?

« Қарасөз» моделі бойынша сабақты қорытындалау .

17- қарасөздің мәселесі – адамдыққа үйрету ; түрі – айтыс , талас түрінде ; мақсаты – өсиет , ғибрат қалдыру .

Елбасымыз Н. Назарбаев « Абайды таныту арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз . Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуы тиіс» - деген .

( Қосымшада сабақтың презентациясы, топтар бойынша үлестірілетін сызбалар берілген )

Қосымша -1

Топтар бойынша таратылатын сызбалар

І топ « Қайрат» тобы ( Қайрат қасиеттерін топтастыру )

ІІ топ «Ақыл» тобы (Ақыл қасиеттерін топтастыру )

ІІІ топ « Жүрек» тобы ( Жүрек қасиеттерін топтастыру )

ІУ топ «Ғылым» тобы ( адамға тиетін кеселдерді топтастыру )

Он жетінші қарасөз

Тақырыбы:

Идеясы:

Жанры:

Лексикалық сөз қолданысы:

Тартыс:

Шешім:

Ғибрат:
Он жетінші қарасөз