Сабақ №42 Сабақтың тақырыбы: Адам эволюциясының бағыттары. Адам мен адамтәрізді маймылдардың жалпы ататектері

1.Кейде құйрықты баланың дүниеге келуі, денесіне қалың түк өсуі, көп емшекті адамдардың тууы қандай белгілерге жатады?

2. Құлақ маңындағы бұлшықеттер, соқырішек, терідегі түктер қандай белгілерге жатады?

3. Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін, материалдық және рухани қазыналарын зерттейтін ғылым саласы.

4. Бұдан 2-3 млн жыл бұрын тіршілік еткен?

5. Малта тастардан қарапайым құрал жасаған?

6. Қазақстандағы аустралопитектердің қоныстарын зерттеген ғалымдарды атаңыз.

7. Миының салмағы 450-650 г болған?

8. Төрттік кезеңде мұзданудан кейін ағаш басынан түсіп, ашық алаңқай жерлерге тіршілік етуге көшкен?

9. «Оңтүстік маймылы» деп аталады?

1.14-8 млн жыл бұрын тіршілік етіп, тік жүрген.

2. Тік жүруге беймделе бастаған?

3. 1924 жылдан бастап Оңтүстік Африка, Кения, Эфиопия аймақтарынан қаңқа қалдықтары табылған?

4. Миының салмағы 650-800 г болатын?

5. Тастан, жануарлардың сүйегінен, ағаш бұтағынан қарапайым құрал жасап, пайдаланған?

6. Проконсулдар, горилла мен шимпанзе, қайсысынан бөлінген?

7. Епті адамдарды тағы қалай атауға болады?

8. Қаратау, Мұғалжар, Маңғыстау, Сарыарқа алқаптарынан не табылған?

9. 2001 жылы адам мен адамтектес маймылдардың қан құрамын салыстыра отырып зерттеген ғалым?

1. Мұздық ғасырдың қалдығы қай кезеңге жатады?

2. Мастодонттар, мамонттар, қылыш тісті жолбарыстар, алып жалқауаңдар жойылған кезең.

3. Мәңгі жасыл магнолия, лавр ағашы, пальма, бамбуктер дамыған кезең.

4. Бунақденелілер шыққан заман және кезең.

5. 3 башпайлы жылқылар – гиппариондар, түйеқұстар мекендей бастаған кезең.

6. Алғашқы құстың пайда болған заманы, кезеңін атаңыз.

7. Адамтектес маймылдар мен адамның арғы тегі пайда болған кезең.

8. Дене тұрқы 30м, салмағы 50 тонна болған динозаврды атаңыз.

9. Горилла мен шимпанзе дамыған кезең.

Жауап дұрыс болған жағдайда, 1-ші команда сол квадратқа нөлдік қояды.

Жауап дұрыс болмаған жағдайда, 2-ші команда (крестиктер) сұраққа жауап беруге және сол квадратқа крестик қоюға мүмкіндік алады.

Адамның арғы тегі саналы адамның ойналуы өте ұзақ уақытты қажет етті. Антропогенез үш бағытқа бөлінеді архантроптар – ежелгі адамдар, палеоантроптар – ертедегі адамдар және неоантроптар – осы заманғы адамдар. Сендер жаңа тақырыпты өз беттерімен оқисыңдар, бір біріңе түсіндіресіңдер.

1 топ –архантроп,  2 топ – неандерталь адамы, 3 топ – кроманьон адамының ерекшеліктерін оқып, бір біріне мазмұндайсындар.Топ басшылары алдарында тұрған дискрипт бойынша бағалайды.

Жоспар бойынша мазмұндау.

Жоспар: 1. Аты

2. Тіршілік еткен уақыты

3. Сыртқы келбеті

4. Ми көлемі

5. Еңбек құралдары

6. Тұрмыссалты

1. Ява аралында табылған ежелгі адамның қазба қалдықтарын не себептен питекантроп деп атады?

2. Адамның негізгі ерекшеліктердің бірі – сөз – адамның қай ата тегінде бірінші пайда болды?

3. Архантроптардың ми көлеміне сәйкес тұрмыс салтын сипаттаңдар.

4.Ертедегі адамдардың ежелгі адамдардан қандай негізгі айырмашылықтары бар?

5. Кроманьон адамдардың дене құрылысындағы өздеріне тән белгілері қандай?

6. Архантроптардың қандай топтары тіршілік еткен?

Барлық оқушы бірігіп жаңа сабақты бекітеді.

Сұрақ:

Берілген тақырып бойынша әртүрлі көзқарастармен және мәселелермен танысып, оқушылар өз көзқарастарын қалыптастырады.

2. Архантроп, палеоантроп, неоантроп-