САБАҚ:
Аралас бездер. Ұйқыбез. Жыныс бездері
|
МЕКТЕП:
«Ханарық жалпы орта білім беретін мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі
|
Күні: 11.10.2016 жыл
|
Мұғалімнің есімі: Каратаев Адхам
|
СЫНЫП: 8
|
Қатысқандар саны:
|
Қатыспаған саны:
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)
|
Ұйқы безі, бүйрек үсті безі, жыныс бездерінің құрылысы мен қызметі жайлы айта алу Ұйқы безінің инсулин гормонын қандағы глюкоза мөлшерін реттеудегі рөлі туралы білу. Жыныс бездері гормондарының жыныстық жетілуді реттеудегі рөлі туралы білім беру.
|
Сабақтың мақсаттары
|
Барлық оқушылар:
|
Ұйқы безі, бүйрек үсті безі және жыныс бездерінің ағзада орналасу жерін және гормондарының аттарын біледі
|
Оқушылардың басым бөлігі:
|
Ұйқы безі, бүйрек үсті безі және жыныс бездерінің болатын ауруларыды ажырата алады
|
Кейбір оқушылар:
|
Ұйқы безінің инсулин гормонының қандағы глюкоза мөлшерін реттеудегі рөлін біледі және бездердің жұмысы бұзылғанда қандай ауруға ұшырайтынын түсінеді. Аурудың алдын алу шараларын өмірде пайдалана алады
|
Тілдік мақсат
|
Оқушылар
|
Тироксин эндемиялық зоб, микседема, кретинизм, Базедов, йод, калий йодид, натрий йодид, антиструмин сөздеріне түсіндірме бере алады
|
Негізгі сөздер мен тіркестер:
|
Ұйқы безі, қантты диабет, инсулин, бүйрекүсті безі, адиссон ауруы, адреналин аталық жыныс безі, аналық жыныс безі, сперматозоид. эстроген, андроген.
|
Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:
|
Талқылауға арналған тармақтар:
|
Ұйқы безі, қантты диабет, инсулин, бүйрекүсті безі, адиссон ауруы, адреналин аталық жыныс безі, аналық жыныс безі, сперматозоид. эстроген, андроген.
|
Сіз неліктен . . . екенін айта аласызба?
|
Не себепті Адиссон ауруы деп аталады?,
Қантты диабет қандай ауру, емдеуге болама?
Инсулин қандай гормон?
Ұйқы безінің қызметі бұзылуынан болатын аурулар себебін түсіндіріңдер?
Адреналин қандай гормон?
Жамбас қуысында орналасқан бездер
|
Жазылым бойынша ұсыныстар:
|
Ұйқы безі (поджелудочная железа) (лат. pancreas — үйқы безі)
Диабет (лат. diabetes mellitus)
Инсулин (лат. insulinum insula — арал)
Бүйрекүсті безі (лат. glandula — без, supra — үсті және ren — бүйрек)
Аталық жыныс жасушасы , спермий (грек. spеrma – тұқым)
Адреналин (лат. adrenalinum; лат. ad - маңында, қасында; лат. ren — бүйрек)
Аналық жыныс безі (лат. ovarium - жүмыртқалық)
|
Алдыңғы оқу
|
Не себепті Базедов ауруы деп аталады?
Тироксин қандай гормон?
Қалқанша безінің қызметі бұзылуынан болатын аурулар себебін түсіндіріңдер?
Эндемиялық зоб қандай ауру, емдеуге болама?
Антиструмин қандай дәрі?
|
Жоспар
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)
|
Ресурстар
|
Басталуы (3 мин)
(Кіріспе)
|
Оқушылар алдын ала дайындалған "Күннің нұры" көрнекілігінен пайдаланып, үлкен топта шаттық шеңберін құрып айтады:
Туысым, досым жұрағат;
Әрбір сабақты үйрену, ұғу ұлағат;
Әрбір ісім тірлік тірек адамдық;
Әрбір сөзім шындық, бірлік адалдық.
Оқушыларды топқа біріктіру. Оқушыларға түрлі – түсті конфеттер таратылады, осы конфеттердың фантиктері арқылы оқушылар топқа бірігеді
|
Интербелсенді тақта, конфеттер, ынтымақтастық шеңбері
|
Ортасы
Тұсаукесер (5 мин)
(3 мин)
(5 мин)
|
Үй тапсырмасын сұрау. Оқушылар келіп дене мүшелерінен бір мүшені алады, сол мүшенің артында эндокриндік жүйеге байланысты бір термин жазулы болады. Оқушылар сол терминге төмендегідей етіп сипаттама беруі тиіс.
А) қай безден шығады немесе қандай гормон бөлінеді?
В) дененің қай бөлігінде орналасқан
С) осыған байланысты қандай ауруларды білесің
Д) адам ағзасы үшін маңызы
Е) осыған байланысты қызықты
1.«Бір қадам артқа»
І топ
1.Қалқанша безінің құрылысын сипатта
2.Эндемиялық зоб қандай ауру? Белгілерін ата
ІІ топ
1.Қалқанша без бөлетін гормон және оның қызметін қандай?
2.Кретинизм ауруларының белгілері қандай?
ІІІ топ
1.Миксидема ауруына қай жағдайда душар болады және белгілері қандай?
2.Базедов ауруы және күресу жолдарын ата?
ІV топ
1.Қалқанша маңы безінің құрылысы мен атқаратын қызметі қандай?
2.Қалқаншамаңы безі гормонының қызметі артқанда немесе төмендегенде ағзада қандай өзгерістер болады?
Мақсат: Оқушылардың өткен материалдар бойынша алған білімдерін тексеру
Бүгінгі тақырыпты ашу мақсатында әр топқа кроссворд беріледі. Сұрақтары төмендегідей:
Организмнің ішкі және сыртқы құрылысын зерттейтін пән? (Анатомия)
Биологиялық белсенді химиялық заттар (Гормон)
Тироксин гормонын бөлетін без. (Қалқанша)
Есту мүшесі (құлақ)
Осы гормон бүйрек үсті безінен бөлінеді. (адреналин)
Тірек – қимыл жүйесіне кіретін негізгі мүше. (сүйек)
Зәр шығару жүйесінің негізгі мүшесі (бүйрек)
Ол аурумен ауырған адамның бойы 60 см-ден 1 м-ге дейін болады.
Ішкі секреция безінің маңызды безі (эпифиз).
...... зоб
Бадырақ көз немесе ....
Ол без өзінен тимозин гормонын бөледі (айырша)
Мақсат: Осы тапсырма арқылы тақырыпты ашу. Оқушылар тақырыпты өз бетінше ойлауы
|
Интербелсенді тақта
«POWER POINT» слайд, дене мүшелерінің суреттері, кроссворд жазылған А4
|
Негізгі бөлім (10 мин)
Мәтінді оқуға, талдауға (5 мин)
Қорғауға (5 мин)
(8 мин)
|
Мәтінмен жұмыс.
Жекелей оқу, жұппен талдау және топпен жауап дайындау. Мұнда әр бір оқушы өз ойларын қорғайды. Барлық топтар өз ойларын қорғап болғанан кейін оларға "Серпілген сауалдар" қою
Мақсат: Жаңа тақырыптың мазмұнын оқушының түсінуіне жағдай жасау. Оқушылар бірлесіп жұмыс жасауға, қарым-қатынас шеберлігін ұтымды пайдалана білуге дағдыландыду. Оқулықтан басқа ақпараттар көзін ашу.
"Фишбоун" әдісі.
Төрт топқа балық қаңқасы түсірілген плакат таратамын. Оқушылар балық қаңқасының жоғары жағына алты сұрақтан құрастырады. Сұрақ құрастырып болған соң, балық қаңқасын топтар бір - біріне ауыстырып сол сұрақтарға жауап жазады.
|
Оқулық,
Балық қаңқасының плакаттары
Оқулық
Маркер
|
Аяқталуы
Қорытынды (5 мин)
(4 мин)
(5 мин)
|
Бағалау:
Оқушылар өз - өзін бағалау үшін гүлге стикерлер жабыстырады. Екі оқушыға бір гүл, соны олар жауап бергеніне қарай, топта жұмыс істеуіне қарай стикерлермен жабыстырады.
Ой қорытынды. Зейнферд әдісі
Бүгінгі сабақтан не үйрендіңіз?
Сабақта мені таңқалдырды.
Мен үшін бүгінгі жаңалық, ол:
Менің ойымша не дұрыс орындалмады.
Келесі сабақта қандай өзгерістер болғанын қалайсыз?
Үй тапсырмасы:
§ 11, § 12
Сұрақтар құрастыру
|
Бағалау үшін гүл, стикер, смайликтер
Оқулық,
интернет
|
Қосымша ақпараттар
|
Саралау - Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
|
Пәнаралық байланыс. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері. АКТ - мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс
|
Терминдерге сипаттама бер, «Бір қадам артқа», кроссворд, ДЖИКСО, Финбоун т.б. әдістер
|
Бағалау өлшемдері арқылы бір-бірін бағалау;
Мұғалімнің бағалауы;
|
Химия, медицина, қазақ тілі
сенім ұстаным
|
Рефлексия
Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар нені білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңызды тақырыбына сәкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
оқушының белсенділігі, оған деген сенім, бірігіп жұмыс жасау ынтымақтастық арқылы дәлелдей аламын. Мысалы: топтардың суреттерді талқылап, салыстыра алуы, жұмбақтар шешу, мәтіндегі анықтамаларды түсініп нәтижесін флипчартта салу, жазу арқылы ғана түсіндіруге болады. Мұнда оқушылар ынтымақтаса отырып білім беру үдерісіне белсенді араласуы, жеке тұлға ретінде өз-өзіне сеніммен қарап жұмыс жасауы(өзін-өзі бағалауы), білім берудегі жаңа мүмкіндіктерді (достарымен бірге жұмыс жасау) пайдана алды. Бұл жердегі ең негізгі принцип сенім білдіру мен ынтымақтастық болды
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болады (оқытуды да, оқуды да ескертіңіз)?
1:
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескертіңіз)?
1:
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
