Сабақ тақырыбы
Сабақ 3
|
Теңдеу. Теңдеудің түбірі
|
Мерзімі
|
|
Сынып 7
|
Қатысқандар саны ( )
|
қатыспағандар саны
|
Сабақ негізделген оқу мақсаты
|
5.2.2.1
арифметикалық амалдардың белгісіз компоненттерін табу ережесі негізінде теңдеулерді шешу;
5.2.2.2
теңдеудің шығарылуының дұрыстығын тексеру тәсілдерін қолдану;
|
Оқу нәтижелері
|
Барлық оқушылар теңдеуге мысалдар кетіре алады, қарапайым теңдеудің мәнін таба алады. Бүгінгі сабақта оқушылартеңдеу, теңдеудің түбірін табу әдістерін үйренеді
|
Оқушылардың басым бөлігі теңдеуге мысалдар келтіріп, олардың мағынасын ажыратады.
|
Кейбір оқушылар күрделі есептер шығара алады.
|
Алдыңғы оқу
|
Теңдеу. Теңдеудің түбірі
|
Жоспар
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған жаттығулар
|
45
|
Басталуы
Ұйымдастыру
|
Атмасфералық жағдайды қалыптастыру.
Миға шабул. Өткен тақырыптар бойынша сұрақтар қойылады
1. Теңдеу дегеніміз не?
2. Теңдеудің түбірі дегеніміз не?
3. Теңдеудің бір түбірі ғана болама?
4. Теңдеуді шешу дегеніміз не?
|
5 минут
|
Ортасы
|
Құрамында әріппен белгіленген белгісіз саны бар теңдікті теңдеу деп атайды.
Теңдеуді шешу дегеніміз оның барлық түбірлерін табу немесе оның бірдебір түбірі болмайтынына көз жеткізу.
Теңдеудің түбірі дегеніміз әріптің теідеуді тура санды теңдікке айналдыратын мәні.
1-мысал
(45-х)⋅3=93
45-х=93:3
45-х=31
х=45-31
х=14
теңдеудің түбірі 14-ке тең
тексеру:
(45-14)⋅3=93-тура теңдік
2-мысал
(х-13):7=2
х-13=7⋅2
х-13=14
х=14+13
х=27
теңдеудің түбірі 27-ге тең
тексеру:
(27-13):7=2
3-мысал
72: (х+12)=4
х+12=72:4
х+12=18
х=18-12
х=6теңдеудің түбірі 6-ға тең
Белгісіз қосылғышты табу үшін қосындының мәнінен белгілі қасылғышты азайту керек.
Мысалы: х+12=18
х=18-12
х=6
Белгісіз азайғышты табу үшін айырманың мәніне азайтқышты қосу керек.
Мысалы: х-17=18
х=18-17
х=1
Белгісіз азайтқышты табу үшін азайғыштан айырманың мәнін азайту керек.
Мысалы: 45-х=31
х=45-31
х=14
Белгісіз көбейткішті табу үшін көбейтіндінің мәнін белгілі көбейткішке бөлу керек.
Мысалы: 9х=36
х=36:9
х=4
Белгісіз бөлінгішті табу үшін бөлгішіті бөліндінің мәніне көбейту керек.
Мысалы: х:7=2
х=2⋅7
х=14
І деңгей тапсырмалары
№ 1. Теңдеудің түбірін табыңдар:
1) (4294 + x) : 54 = 69; 2) 1215 : (71 – y) = 27;
3) (1001 – z) ∙ 13 = 1157; 4) 26 ∙ (z – 23) = 2574.
№ 2. Теңдеудің түбірін табыңдар:
1) (3728 – y) : 54 = 69; 2) 992 : (130 – x) = 62;
3) (148 + z) ∙ 3 =1584; 4) (715 – x) ∙ 83 = 8383.
3. Теңдеудің шешімін табыңдар:
1) 9t + 4t – 286 =0; 2) 14x + 9x + 11x = 272; 3) 265 : x = 465 – 412.
|
