Сабақтың тақырыбы: §40. Есім хан (1598-1628)
Мақсаты:
Есім ханның тұсындағы қазақ хандығының жағдайы туралы , Есім ханның заңдары туралы оқушыларды жан-жақты таныстыру;
Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық, ойлау, талдау, салыстыру, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;
Хандықтың ішкі және сыртқы саяси жағдайын, Есім хан мен Тұрсын ханның арасындағы алауыздықтың салдарын түсіндіре отырып, оқушыларды ауызбіршілікке, адамгершілікке, Отанын сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Көрнекілік: карта, сызба, суреттер,слайд
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру.
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:
1 тапсырма. Сәйкестендіру.
1580-1582
|
Тәуекел әскері Баба сұлтан әскерін талқандады
|
1583
|
Тәуекелдің билігі
|
20 күн қоршады
|
Шығай хан билігі
|
1582 ж.маусымда
|
Ант беріскен шартты бұзды
|
1582-1598
|
Мауреннахрға жорық
|
1598 ж. жазы
|
Мәскеуден елші Степанов келді
|
1595
|
Көшім Орта Азияға қашып кетті
|
1598
|
Бұқара қаласы
|
2 тапсырма. Деңгейлік тапсырма.
1 Деңгей.
1.Тәуекел хан өзбек ханының қайсысына қарсы соғысты?
2. Қай ел қазақтарға «оқ ататын» қару беруге уәде етті?
3.Тәуекел хан қай жерде қайтыс болды?
2 Деңгей.
1.Тәуекел ханның «ант беріскен шартты» бұзу себебі неде?
2.Тәуекел ханның Ресейге қойған талаптары неге орынладмады?
3. Ұзаққа созылған қазақ-өзбек соғысы осы аймақтардың шаруашылығына қалай әсер етті?
3 Деңгей.
Тәуекелдің Сырдария бойындағы қалаларды алу кезіндегі шайқасы не себепті табысты аяқталды?
ХV ғ. аяғына қарай Қазақ хандығының дамуының қорытындысын сипаттаңдар.
Тәуекел хан мен Хақназар ханның сыртқы саясатын салыстыр.
Жаңа сабақ: §40. Есім хан (1598-1628)
Сабақтың жоспары:
Есім ханның сыртқы және ішкі саясаты.
Тұрсын ханның бүлігі.
«Есім ханның ескі жолы».
Есім хан туралы бейнематериал көрсету.
Категориялық топтастыру.
Есім хан
Ол кім?
Ол не істеді?
Тарихта қандай ісімен аты қалды?
Есім ханның сыртқы және ішкі саясаты. Топтастыру құру.
Сыртқы саясаты
Ішкі саясаты
2.Тұрсын ханның бүлігі.
Әдеби деректерге қарағанда Тұрсын ханды Есімнің өзі жазалаған. Ол Марғасқа жыраудың мына өлең жолдарынан көрінеді:
«Ей, қатағанның хан Тұрсын,
Кім арамды ант ұрсын!
Хан емессің,қасқырсың,
Қара албасты басқырсың!
Алтын тақта жатсаң да,
Ажалы жеткен пақырсың...»
Осы өлең жолдарына оқушылар өз ойларын айтады.
3.«Есім ханның ескі жолы». Мәтінмен танысу. Негізгі тарихи түсініктердің, кісі есімдерінің мағынасын ашып көрсету.
«Есім ханның ескі жолы»-
«еңсегей бойлы ер Есім»-
Бұқар жырау-
Құрбанғали Халид-
Жаңа сабақты бекіту:
1 тапсырма. Хронологиялық диктант.
1613-1614жж-
1603 ж-
1611 ж-
1627 ж-
2 тапсырма. Сканворд. Тарихи тұлғалар есімдерін табу.
Қ
|
А
|
А
|
Х
|
А
|
К
|
Е
|
Й
|
Ы
|
Н
|
С
|
Ы
|
Н
|
Қ
|
Е
|
Р
|
Х
|
Қ
|
А
|
Х
|
М
|
А
|
Т
|
К
|
Ә
|
А
|
К
|
Т
|
Ә
|
У
|
З
|
А
|
Р
|
Р
|
Н
|
Е
|
Е
|
К
|
Е
|
Р
|
Н
|
Х
|
Ж
|
Ә
|
Б
|
Л
|
Н
|
С
|
Е
|
А
|
А
|
І
|
Н
|
І
|
Х
|
А
|
І
|
М
|
Х
|
Н
|
П
|
Т
|
Ұ
|
(Қасым хан, Хақназар хан, Тәуекел хан, Есім хан, Керей хан, Жәнібек)
3 тапсырма. Тарихи сынақ хат
Қазақ-бұхар соғысы (1603-1624) ерекше қан төгісті соғыс болды. Бірінші қазақ-бұхар шайқасы 1603 жылы Айғыржар деген жерде болды. Бұл шайқаста Бұхар хандығының әскері жеңіліс тауып, тым-тырақай қашады.
1620-1621 жылдары болған төртінші, бесінші және алтыншы қазақ-бұхар соғысында Қазақ хандығының әскерін Тұрсын хан бастап шығып, қазақтар толық жеңіске жетеді.
1627 жылғы ең соңғы, жетінші қанды шайқасқа Есім хан Қазақ хандығының әскерін өзі бастап келіп, кескілескен шайқаста жеңіске жетті.
Бағалау
Үйге тапсырма: §40. Есім хан (1598-1628)
Есім хан туралы қосымша мәлімет жинақтау.
«Есім салған ескі жол» атты тақырыпта реферат дайындау.
Венн диаграммасын құру. Есім хандыбасқа қазақ хандарымен салыстыру.
Достарыңызбен бөлісу: |