Сабақ Битаева Салтанат Есенгелдіқызы Қызылорда облысы Шиелі ауданы

ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ САБАҚ

№153 Ш.Есенов атындағы мектеп-лицейдің тарих пәнінің мұғалімі

Ұлы Отан соғысы қарсаңындағы Қазақстанның саяси-экономикалық дамуына талдау жасау, саяси қысым жағдайындағы республиканың сол кезеңдегі даму қорытындыларын шығару;

әдісі, топтық шағармашылық жұмыстар

суреттері, үлестірмелі топтамалар, слайдтар

құрбандары, Қазақстандағы ГУЛАГ түрмелері

тоталитаризм

1.Сталинизмнің орнығуы. Жазалау шараларының күшеюі.

2.Қазақстандағы тоталитаризмнің көріністері.

3.Қазақстан - лагерьлер өлкесі.

4.Зұлматты жылдар сұмдықтары.

Сабақтың барысы:

І.Психологиялық дайындық:

-оқушылармен қалыпты психологиялық климат орнату;

-оқушыларды үш ғылыми орталыққа бөлу, орталық жетекшілерін тағайындау,

ғылыми орталықтарға ат қою;

1. 
   «Өлкетану» ғылыми орталығы;
   
2. 
   «Тарих» ғылыми орталығы;
   
3. 
   «Ақиқат» ғылыми орталығы;
   

қоғамдық-саяси жағдайы

Жаңа сабақты баяндау барысында оқушыларға төмендегідей кестеге тақырыптағы басты ұғымдар, даталар, атаулар мен сандық мәліметтерді түсіріп отыруды тапсырдым. Бұл кесте сабақты бекіту бөлімінде талқыланады.

«Ой түйін» кестесі:

Басты ұғымдар	Даталар	Атаулар, есімдер	Сандық мәліметтер

Мұғалім кіріспесі: Жоспардың бірінші мәселесін тірек-сызба арқылы түсіндірдім.

1-тірек-сызба


20-40ж.КСРО-да сталинизмнің орнығуы, социализмнің тоталитарлық сипаты





Мемлекеттік меншік нығайып, өндіріс құрал-жабдықтарына қоғамдық меншік орнап, шаруалар жерден шеттетілді.

Бюрократиялық орталық нығайып, республикалар

іс-жүзінде толық егемендік алмады.

НӘТИЖЕСІНДЕ

Жазалау органдарының қызметі күшейтілді

Мемлекеттік өкімет органы ретіндегі Кеңестер қызметі шектелді



Одақтың ішкі істер халық комиссариаты құрамында ерекше кеңес құрылып, жазалау шаралары іс-жүзіне асырылды



ІІІ. «Ғылыми зерттеулерге жол ашық»

Әр ғылыми орталық алдын ала берілген тапсырмалар бойынша өз зерттеулерін талдап, қорытындылайды.

-сөз байлығы, тіл шеберлігі ескеріледі;-тірек-сызбалар арқылы қорғау;

Қазақстандағы 1930жылдардың бас кезеңіндегі лагерьлер жүйесіне сипаттама беру.

ЗҰЛМАТТЫ ЖЫЛДАР СҰМДЫҚТАРЫ

Қызыл терроршылардың қазақтарға қарсы қолданылған жазалау тәсілдері

(1939-1950)

1938ж. 25 ақпан мен 13 наурызға дейінгі аралықты 631 адам тек Алматыда ғана атылған, оның 70-75% қазақ зиялысы. Жендеттер күн сайын орта есеппен 43 дамды атып отырған.




-Адамды жалаңаш тастап, денеге ыстық май құю;

-Бас пен дененің терісін сыдырту;

-Тырнақтың астына шеге қағу;

-Қызған көмірдің үстімен жүгірту;

-Бірнеше күн бойына түрегеп тұрған күйде ұйқысыз қалдыру;

-Жалаңаш күйде сым қамшымен сабау;

Елін, жерін қорғаған аға-паларымызға осы тектес 125 түрлі жазаны қолданған.

-1989ж. Академик М.Қозыбаевтың төрағалық етуімен «Әділет қоғамы» қазақтың маңдай алды азаматтарының жерленген жерін тапты. Алматыдан 35 шақырым жердегі Талғар ауданында 2500 адам құрбан болған. Солардың 499-ның есімдері анықталған.

-1938ж. 25 ақпан Алматыдағы НКВД түрмесінде 19 азаматты атып, жасырын түрде Борандайдағы Қандысайға апарып жерлеген.

101 мың Қазақстандық ГУЛАГ азабынан өтіп,

27 мыңнан астамы атылған. «Халық жауларының» 40 мыңы ақталды.

ІҮ. Жаңа тақырыпты бекіту бөлімі: «Жұлдызды сәт»

Әр ғылыми орталыққа үлестірмелі топтамалар арқылы шығармашылық тапсырмалар таратылып жауаптары талқыланды.

«Өлкетану» ғылыми орталығы: «Жазықты ма, ағалар?» өлең шумағын шығару

«Тарих» ғылыми орталығы: 10 баламалы тест сұрағымен жұмыс

1.1930ж 4 сәуірде кімді атуға үкім шығарылды?

а) Ж. Аймауытов б) А.Байтұрсынов

ә) М. Жұмабаев в) М.Дулатов

2. Сталиндік жендеттердің қолынан қаза болған, қазақтың тарих мектебінің негізін салушы

а) Е.Бекмаханов б) М.Шоқай

ә) Ә.Марғұлан в) С.Асфендиаров

3.Қазақстаннан қанша адам ГУЛАГ түрмелеріне жабылып, атылды?

а) 22 мың б) 27 мың

ә) 25 мың в) 39 мың

4.ХХғ. 30-жылдары тоталитарлық казармалық жүйені енгізген қайраткер кім?

а) Ф.И.Голощекин б) Н.С.Хрущев

ә) И.В.Сталин в) Н.И.Ежов

4.“Социолизм жолымен ілгерілеген сайын тап күресі шиеленісе түседі” деген сталиндік теорияның салдары:

а) жазалау шараларын енгізді

ә) “Халық жауларын” жаппай жазалау басталды

б) жеке адам құқығы аяққа тапталды

в) барлығы дұрыс

«Өлкетану» ғылыми орталығы:
Тапсырма: ГУЛАГ пен КСРО түрмелеріндегі қамауда отырғандар жайлы статистикалық

дерекпен жұмыс (9 сынып хрестоматия 105 бет)

Ү.Рефлексия. «Ой түйін» кестесі бойынша әр топ бүгінгі сабақта қандай білім алғандығы туралы және сабақта алған әсерлері жайлы өз пікірлерін білдіреді.


ҮІ.Қорытындылау.

Енді бізге қайта оралды заңғарлар,

Сталиндік тозақтарда жанғандар-

Ахметтер, Жүсіпбектер, Сәкендер,

Ілиястар, Бейімбеттер, Мағжандар.

1920-1940 ж.ж. халқымыздың бастан кешкен қаралы тарихының бір кезеңі. Ол тарихта мәңгі қалып, ұрпақ есінде ешқашан ұмытылмайды.

1997ж саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы болып аталып өтті, ал 31-мамыр қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні болып белгіленген.

ҮІІ.Үйге тапсырма. -тақырыпты оқу, мазмұндау;

-Биопоэма жазу (Ф.И.Голощекинге, Т.Рысқұловқа);

-2 проблемалық сұрақ дайындау;

ІХ.Бағалау.Сабақ соңында әр топтың белсенділігі анықталып, топ ішіндегі белсенді оқушылар білімі бағаланып, марапатталады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1.Е.Бекмаханов «ХІХ ғ. 20-40 жылдарындағы Қазақстан» Алматы, 1992ж

2.Т.Рысқұловтың қоғамдық-саяси қызметі, Алматы, 1997ж

3.Н.Назарбаев «Тарих толқынында» Алматы,1999ж

4.Қазақстанның қазіргі заман тарихы, хрестоматия, 9-сынып, 2005ж

5.Электронды оқулық 11-сынып

6.Баспасөз материалдары

7.Қазақстан тарихы: әдістемелік журнал, 2006ж №5-6

жүктеу/скачать 66,16 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: