Сабақ жоспары Мерзімі: 26. 11. 2016ж. Сыныбы: 8
жүктеу/скачать 105,85 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Ілімге толса көкірек» толғауы Құзыреттілікті қалыптастырудағы сабақтың негізгі мақсаты
- Күтілетін нәтиже: оқушылардың әдеби дүниетанымдары кеңейтіледі, пікірлесу, мәнерлеп оқу дағдылары қалыптасады. Оқушылардың адамгершілік, ізгілік қасиеттері қалыптасады.
- Қолданылатын стратегиялар
- ІІI. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
- Қырғыз ақыны Жанаспен, Жамбылдың ұстазы – Сүйінбаймен айтысқаны белгілі.
- «Ілімге толса көкірек», «Жақсы болсын жұбайың», «Ұрлықтың түбі- қорлық-ты», «Ер көгерер дұғамен» , т.б. толғаулары бар.
- 1. Оқулықпен жұмыс
- Кітаппен жұмыс
- ішкі
- «Көшпенділер»
- Толғаудан үзінді Менің түсінгенім
- «Бәйтерек» тобы Үлгі бойынша Сәйкестендіру кестесін жасақтау
- Сергіту сәті
- Әдептіөскенбоз бала, ырғалыпөскен тал болар. Әдепсізөскенбоз бала, жүргендежері дау болар. Жақсыныңерсеңқасына,әдептітәлімаларсың
- Төбеніңшығыпбасына, дәулетқұсқонар басыңа. Басыңа қиын іс түссе,жаман дос келмес қасың-ай Сарқырапсуларсаладан, Асылсөзшығарданадан.
- Жалғанмақтансөзшығар, ақылыжарымшаладан. Жақсыбопсеніңөсерің, ата бір менен анадан. Өкінбессің өмірде осыны ұғып алғаның.
- Ақылсыздықтың белгісі Орынсыз жерде күледі Талап,білім,еңбексіз Қалайша тірлікжеңбексіз
- Бес асыл іс,көнсеңіз Жамандықкөрсең нәфрәтлі
- IV. Жаңа сабақты бекіту. 2.Сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру
- Кері байланыс
| Өскенбаева Гүлжан,
Түркістан қаласы, Некрасов атындағы №9мектеп-гимназияның қазақ тілі пәнінің мұғалімі. Қысқа мерзімді ашық сабақ жоспары Мерзімі: 26.11.2016ж. Сыныбы: 8 «Д» Сабақ тақырыбы:Майлықожа Сұлтанқожаұлы. «Ілімге толса көкірек» толғауы Құзыреттілікті қалыптастырудағы сабақтың негізгі мақсаты: Қазіргі заман ағымына қарай білім берудегі мақсат - өзгермелі даму үстіндегі ортада өмір сүруге бейім, қоғам мүддесіне үлес қосуда өзін - өзі белсенді етуге дайын, басекеге қабілетті, шығармашыл, білімді тұлғаны дамыту және қалыптастыру. Жалпы мақсаты: оқушыларға ХІХ ғасыр әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі – Майлықожа Сұлтанқожаұлы туралы мәлімет беру, шығармашылығынан «Ілімге толса көкірек» толғауымен таныстыру.Оқушылардың сөйлеу тілін жетілдіре отырып,шешендік өнерге сүйіспеншіліктерінің оянуына ықпал ету. Күтілетін нәтиже: оқушылардың әдеби дүниетанымдары кеңейтіледі, пікірлесу, мәнерлеп оқу дағдылары қалыптасады. Оқушылардың адамгершілік, ізгілік қасиеттері қалыптасады. Қолданылатын стратегиялар: сұрақ-жауап, мәнерлеп оқу, әңгімелеу, түсіндіру. Ресурстар: «Қазақ әдебиеті» энциклопедиясы Алдыңғы оқу :Ширату жаттығуы: 1.«Еркін микрофон» әдісі 1. «Зар заман» ақындары шығармашылығының басты ерекшелігін атаңдар. 2.Шортанбай Қанайұлының Түркістаннан Сарыарқаға қоныс аударуының басты себебін түсіндіріңдер. 3.Ақын поэзиясында мұң-ер,қайғы сарынының басты орын алуының қоғамдық негізін ашыңдар. 4. «Зар заман» әдебиетінің көркемдік сипатын ашып көрсетіңдер. 5.М.Әуезов ақын шығармашылығын қалай бағалайды? 6.«Зар- заман» толғауын талдау, бір үзіндіні мәнерлеп оқу.
2.Топқа бөлу.Қоржынға салынған ою-өрнектер арқылы топқа бөлінеді. 1.Майлықожа Сұлтанқожаұлының өмірі мен шығармашылығы туралы мәлімет. Майлықожа Сұлтанқожаұлы Сыр бойында, қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысы, Сарыағаш ауданында 1835 жылы дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол кішкентайынан өмірдің тауқыметін көп тартады. Жастайынан туған өлкедегі ақын, шешен, билердің өрнектеген сөздеріне қызығып, оларды жаттап өскен ол өнерге қатты құмартып, өзі де ақындықтың аулына ат басын бұрады. Оның тұрмыс себептерін Орта Азияның бірсыпыра қалаларында (Бұхара, Самарқанд, Ташкент, т.б.) болуы, Шығыс шайырларының поэзиясымен жарқын танысуы да ақындық өнерге құштарлығын арттыра түседі. Ол өлең – толғаулар жазумен қатар, айтыс өнерінде де бақ сынаған. Қырғыз ақыны Жанаспен, Жамбылдың ұстазы – Сүйінбаймен айтысқаны белгілі. Майлықожа өз өлең-толғауларында замана сипатын, халық тұрмысын, елдегі би-болыстардың жемқорлығы мен тұрлаусыз мінезін шынайы бейнелеген, адамгершілікті, ізгілікті, өнер-білімді дәріптеген. Ақын туындыларынан шығыс поэзиясының әсер-ықпалы байқалады. Ақын өлеңдерінің көбі толғау үлгісінде жазылған. Толғау – қазақ әдебиетінде ақындар шығармашылығында, әсіресе, жыраулар поэзиясында жиі орын алған жанр. Толғау өлеңде ақын әдетте өмір-болмыс, қоғам, адам тіршілігі, жақсылық-жамандық, т.б. жайлы ақыл-өсиет, насихаттық тұрғыда ой қозғайды. Майлықожаның «Ілімге толса көкірек», «Жақсы болсын жұбайың», «Ұрлықтың түбі- қорлық-ты», «Ер көгерер дұғамен» , т.б. толғаулары бар. «Ілімге толса көкірек» атты толғауында ақын «ілімге (білім) көңіл қойсаң, санаң ашылады» деп білімді, «өнер алды – қызыл тіл» деп, сөз өнерін айрықша ардақтап әспеттейді. «Өзбекте өткен Науаи – тілдің кәусар гүлі (яғни шебері) еді», ал «парсыда өткен Фирдоуси заманында дүр (атақты, танымал) еді» деп, бұның себебі олардың өнерінде жатқанын көпшілікке өнеге етеді. Ақын, сондай-ақ, мұнда жақсы мен жаманды салыстыра мінездеп, «жаманның мінін жасыратынын», «жақсының халыққа қызметін асыратынын», «жақсының жолы-жарық күн» екенін, не нәрсеге де «сабырмен қарап», «сабыр -ақыл серігі» жұрт қызығатындай, бәрекелді» дейтіндей іс істе дей келіп, «өмір-өткінші, бос күлкіге салынба, оның қадірін біл» деп, философиялық қорытынды ой түйеді. Ұлы Абайдың ұлағатын еске түсіреді. Жаңа сабақ: Майлықожа Сұлтанқожаұлы «Ілімге толса көкірек» толғауы (Слайд) Майлықожаның термесін тыңдату. Интербелсенді тақтадан тамашалау. Ақын: ... 1. Оқулықпен жұмыс 1. Толғауды мәнерлеп оқу. Толғау (үзінді) Ілімге толса көкірек, Ашылар көзі сананың. Құлақ салсаң, жақсылар, Азырақ сөзді жазамын. Көрейін мен де толғанып, Келгенімше шаманың. Дүбірге қызған жүйріктей Қызып тұр әзір табаным. Айтқан сөзің бармайды Көңіліне наданның. Аспан-жердей парқы бар Деп айтады адамның... «Жігіттің көркі - өнер», Жақсылардан шыққан сөз. Алтынды – гауһар бедерлі. Осы күнде халқымда Мәлім болып жалпыға, Тілдің болдым шебері. Етпекке кеңес келелі, Азырақ сөйлеп берелі. Бақ пен дәулет тең келсе, Адамның толар кемелі. Кімдерге бұғау салмаған Дүниенің асау белеңі? Біреу үйде отырып, От басында хош ұрып, Біреу жаһан кезеді. Нақшқатты мысал қып, Төмендегі айтқан сөз Майлы ақынның сөзі еді. Мәлім болған халыққа Өтірік емес, анық та Өнер алды – тіл еді. Өзбекте өткен Науаи Тілдің кәусар гүлі еді. Парсыда өткен Фирдоуси Заманында дүр еді. Не жүйрік келіп дүниеге, Аяқтарын тіреді. Бәрі де өтті дүниеден Адам бар ма оларды Есіткенде күймеген?.. Өңкей жақсы қосылса, Бітіреді кеңесті. Өңкей жаман қосылса, Кітаппен жұмыс: Майлықожа Сұлтанқожаұлының толғауларын мәнерлеп, нақышына келтіре оқу. Бір топ сыртқы шеңбер, ал екінші топ ішкі шеңбер жасайды. Бір - біріне қарама - қарсы тұрады. «Ішкі,сыртқы шеңбер»әдісі арқылы бір-біріне бүгінгі сабақтан не үйренді ,сол бойынша өз ойларын айтады. 1-топ: «Көшпенділер» тобы «Түсініктеме күнделігі»
2-топ: «Бәйтерек» тобы Үлгі бойынша Сәйкестендіру кестесін жасақтау
Сергіту сәті.Оркестрде орындайды. «Жақсы бір адам қартайса» толғауы Жақсы бір адам қартайса, көкірегі хат болар. Жаманбірадамқартайса, бықсыпбіржанған от болар. Жақсықариябелгісі, жаныптұрғаншоқболар. Жаманқариябелгісі, қайранбопқалған сал болар. Әдептіөскенбоз бала, ырғалыпөскен тал болар. Әдепсізөскенбоз бала, жүргендежері дау болар. Жақсыныңерсеңқасына,әдептітәлімаларсың Төбеніңшығыпбасына, дәулетқұсқонар басыңа. Басыңа қиын іс түссе,жаман дос келмес қасың-ай Сарқырапсуларсаладан, Асылсөзшығарданадан. Жалғанмақтансөзшығар, ақылыжарымшаладан. Жақсыбопсеніңөсерің, ата бір менен анадан. Өкінбессің өмірде осыны ұғып алғаның. «Салыстыру» М.Сұлтанқожа А.Құнанбаев «Ілімге толса көкірек»Үндестік «Ғылым таппай мақтанба» Ақылсыздықтың белгісі Орынсыз жерде күледі Талап,білім,еңбексіз Қалайша тірлікжеңбексіз? Адамгершілік Білім Еңбек
Талап,еңбек,терең ой, Қанағат,рақым ойлап қой Бес асыл іс,көнсеңіз Жамандықкөрсең нәфрәтлі
Өлеңнің көркемдік тілі Метафора,Эпитет,Теңеу Білімді бекіту: Толғаудан қандай ой түйдіңіздер? Элективті тест (Оқушылар А,В,С,Д карточкаларын көтеру арқылы) Майлықожаның қай өңірде дүниеге келгенін белгілеңіз: А) Қарақұм В) Қызылқұм С) Аққұм Д) Сарыағаш Е) Сарыөзек
Майлықожаәкесіненнешежасындажетімқалды? А) Он бес В) Он төрт С) Он сегіз Д) Он үш
Е) Жиырма Ақылдыжігіт, адалжүр, Ұрлықтықылыпмақтанба. Үзіндіқайөлеңіненалынғанынтабыңыз. А) «Жақсыболсажұбайың» В) «Ұрлықтыңтүбі – қорлық-ты» С) «Толғау» Д) «Насихат» Е) «Ақыл» МайлықожаСұлтанқожаұлықайжылдараралығындаөмірсүргенінбелгілеңіз: А) 1777-1864 В) 1835-1865 С) 1835-1898 Д) 1905-1946 Е) 1809-1872 5«Ілімгетолсакөкірек» толғауы не жайлыекенінбелгілеңіз: А) байлардыңқанауы В) жетімдікжайлы С) махаббатжайлы Д) адамағзасытуралы Е) өнер – білімтуралы 6.Майлықожаайтысқанқырғызақынынтабыңыз: А) Қатаған В) Ұлбике С) Сүйінбай Д) Балуан Шолақ Е) Жаныс
Майлықожаныңтабиғатлирикасынаарнағанөлеңінкөрсетіңіз: А) «Жылдыңтөртмезгілі» В) «Бұлбұл» С) «Қасқыр» Д) «Райымбекке» Е) «Ноғаймырзаға» IV. Жаңа сабақты бекіту. 2.Сұрақтар мен тапсырмаларға жауап беру: 1) Майлықожаның ақындық өнерге бет бұруына не себепші болды? 2) «Ілімге толса көкірек» толғауында ақын нені дәріптеп, нені сынаған? Толғауда аттары аталған ақындар жайлы «Қазақ энциклопедиясынан» оқып-біліп, шағын реферат жазыңдар. 3) Ақынның замана, жақсы мен жаман, талап, білім, еңбек туралы ой толғаныстарын мәтіннен тауып оқып, шағын пікірталас ұйымдастырыңдар. 4) Туындыдан толғау өлеңіне тән қандай ерекшеліктерді байқадыңдар? Кері байланыс: «Басбармақ» Үйге тапсырма: Майлықожа Сұлтанқожаұлының өмірі мен шығармаларын оқып келу. «Ілімге толса көкірек» толғауды жаттау жүктеу/скачать 105,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|