«Первомайка орта мектебі» ММ
Ашық сабақ
Лексикалық тақырып: «Астанаға саяхат»
Граматикалық тақырып: Келер шақ және оның түрлері
8 «Б» сыныбы
Қазақ тілі және әдебиет мұғалімі:Шарипбаева Н.У.
2016-2017 оқу жылы
№ 85 сабақ
Сынып: 8 «Б»
Күні: 24.02.2017 ж
Сабақтың тақырыбы: Астанаға саяхаттау
Сабақтың мақсаты: Астана қаласына баоып әсем ғимараттарымен танысу.Елорда туралы түсініктерін кеңейту, мәтінмен жұмыс жасай отыра,оқушылардың сөйлеу дағдысын арттыру,етістіктің шақтары туралы алған білімдерін тереңдету.
Өз еліне, жеріне деген мақтаныш сезіміне тәрбиелеу,бір-біріне сыйластық сезімдерін тереңдету.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Әдіс-тәсілі: сұрақ – жауап, сөздікпен жұмыс, сөйлем құрау, талдау жасау, мақал-мәтел құрау, семантикалық картамен жұмыс, сөзжұмбақ шешу
Көрнекілік: үлестірмелі қағаздар, семантикалық карта, сөзжұмбақ, интербелсенді тахта
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
А) сәлемдесу, түгендеу
В) кезекші мәліметі
ІІ. Өткен сабақ пен жаңа сабақты сабақтастыру
Сөзжұмбақ шешу жауабы ( саяхат)
Сұрақ – жауап
Өткен ережелер бойынша сұрақ-жауап
Салып бітірдік, өмір сүріпті, барғанбыз, салып жатыр, ойнап жатыр, жазып отыр, сөйлеп тұр, тыңдап отыр, көретінбіз, сыйладым, тұрдым
Келер шақ (Будущее время)
Келер шақ выражает действие, которое происходит после момента речи.
Оно бывает трех видов:
1. Болжалды келер шақ - предположительно-будущее время (может быть) образуется от основы глагола с суффиксами -ар,/-ер/-р + личные окончания. Мысалы: Ол ертең кел-ер - Может быть, он придет завтра. Бүгін қар жау-ар - Может быть сегодня пойдет снег. Мен ертең бар-ар- мын - Может быть, я завтра пойду.
2. Ауыспалы келер шақ - переходно-будущее время. Ауыспалы келер шақ называется переходным, так как может употребляться как в настоящем, так и в будущем времени.
Образуется от деепричастия с суффиксами -а,-е,-й и личных окончаний. Мысалы: бар-а-мын - пойду, қара-й-мын - посмотрю, кел-е-мін - приду.
3. Мақсатты келер шақ - будущее время цели. Образуется от основы глагола + суффиксы: -мақ/-мек; -бақ/ -бек; -пақ/ -пек + личные окончания (по общему закона сингармонизма и ассимиляции). Мысалы: Бар-мақ-пын - я намерен поехать.
Ауыспалы келер шақтың жасалу жолы:
түбір етістікке+
–а/е,-й + жіктік жалғау
(переходное будущее время)
Жақ
|
Жекеше
|
Көпше
|
І
ІІ
ув.ф
ІІІ
|
Мен телефон шал-а-мын
(Я буду звонить)
Сен телефон шал-а-сың
Сіз телефон шал-а-сыз
Ол телефон шал-а-ды
|
Телефон шал-ар-мыз
(Мы будем звонить) Телефон шал-а-сыңдар
Телефон шал-а-сыздар
Телефон шал-а-ды
|
Болжалды келер шақтың жасалу жолы:
түбір етістікке+ ар,-ер,-р+жіктік жалғау
(будущее предположительное время)
Жақ
|
Жекеше
|
Көпше
|
І
ІІ
ув.ф
ІІІ
|
Мен кел-ер-мін
(Может быть, я приду)
Сен кел-ер-сің
Сіз кел-ер-сіз
Ол кел-ер
|
Біз кел-ер-міз
(Возможно мы придём)
Сендер кел-ер-сіңдер
Сіздер кел-ер-сіздер
Олар кел-ер
|
Мақсатты келер шақтың жасалу жолы:
түбір етістікке +мақ, -мек, -пақ + жіктік жалғау
(будущее время цели)
І
ІІ
ув.ф
ІІІ
|
Мен бар-мақ-пын
(Я намерен поехать.)
Сен бар-мақ-сың
Сіз бар-мақ-сыз
Ол бар-мақ
|
Біз бар-мақ-пыз
(Мы намерены поехать)
Сендер бар-мақ-сыңдар
Сіздер бар-мақ-сыздар
Олар бар-мақ
|
Жақ
|
Жекеше
|
Көпше
|
Аялдамалармен таныстыру
Саяхат картасы
1.Вокзал.
2.Бәйтерек.
3. Хан Шатыры
4. Пирамида
5.Думан.
Аялдама «Вокзал» . Сөздік алқабы. Алдымен жаңа сөздерді тыңдайды.Содан кейін тізбектеп оқиды және сөз тіркесін және сөйлемдер құрайды.
Ғимарат-Здание
Аялдама-остановка
Көрікті-красивый
Жаға-берег
Орталық-центр
Ойын-сауық орталығы- развлекательный центр
(Сөз тізбегі Сөз тіркесі тізбегі сөйлем тізбегі)
Аялдама . «Бәйтерек»
1. Мәлімет беру.
Астана қаласының сол жағалауында «Астана - Бәйтерек» монументі орналасқан. Мұнда Өмір ағашы - Бәйтеректің көк аспанға қарай самғауы көрініс тапқан. Бәйтерек ғимаратының биіктігі - 97 метр. «Астана - Бәйтерек» монументі кешенін салу идеясының авторы - Қ. Р Президенті Н. Ә. Назарбаев
Көп нүктенің орнына болжалды келер шақ етістікті қой.
Оқысаң ..................... 4. Жолың ұзақ болғанмен.
Оқымасаң ................. Жүре берсең .................
Ерінбеген етікші ............ 5. Ақыл көпке .................
Ұялмаған өлеңші ............ Өнер көкке ..................
Ой түбінде алтын бар, 6. Ақылды адам айтқызбай .............
Ойлай берсең .............. Ақ сұңқар қаққызбай .................
Керекті сөздер: озарсың, тозарсың, болар, табарсың, жеткізер, білер, ілер
Көп нүктенің орнына болжалды келер шақ етістікті қой.
Оқысаң озарсың, 4. Жолың ұзақ болғанмен,
Оқымасаң тозарсың. Жүре берсең жеткізер.
Ерінбеген етікші болар, 5. Ақыл көпке жеткізер,
Ұялмаған өлеңші болар. Өнер көкке жеткізер.
Ой түбінде алтын бар, 6. Ақылды адам айтқызбай білер,
Ойлай берсең табарсың. Ақ сұңқар қаққызбай ілер.
3 – Аялдама «Хан шатыры»
Бейбітшілік және келісім сарайының желісін жалғастыратын сауда және ойын - сауық орталығы. 200 дей мертлік кешен қаланың зәулім доминантына айналды. Оның қаңқасы ұсақ тордан құралған зәулім шатыр ішінде ауданы 100 шаршы метр қалалық саябақ, дүкендер, кино театрлар, концерт алаңы бар. Астана тұрғындар өздерінің бос уақыттарын осы жерде өткізе алады.
Ендеше, «Хан шатыры» аялдамасының тапсырмасын орындап көрейік.
Деңгейлік тапсырмалар орындау
А) 1. Фонетикалық талдау.
Астана, Бәйтерек
В) Келер шақтың үш шағына талдау жасау.
Айт, бар, кел – сөздеріне талдау жасау
С) Келер шақты пайдаланып сөйлем құрау.
4 – Аялдама «Пирамида»
Бейбітшілік пен келісім сарайы 2006 жылы көрнекті британдық сәулетші Норман Фостер салған ерекше пирамида. Оның биіктігі 62 метр. Пирамиданың табанында 1, 5 мың орынға арналған опера залы, жоғары бөлігінде ғимараттың негізгі бөлмесі бар. Онда Қазақстан ассамблеясының кеңселері, мұражайлар, көрме залдары орналасқан.
Тапсырма Пирамиданың қызметкерлері бізге тапсырма дайындаған екен. Ендеше балалар тапсырмаға көшейік.
Сурет бойынша мақал-мәтел құрастыру
ІҮ. Сабақты бекіту:
5- аялдама - Думан» ойын - сауық орталығы
Елорданың сол жағалауында салынған. 3д кинотеатры, «Джунгли» аттракционы, боулинг, көп функционалдық зал мен қонақ үй кешені, сонымен қатар сауда залдары, балаларға арналған ойын алаңдары бар. «Думан» ересектердің де, мұнда таңқалардық теңіз мекендеушілері бар және дала төсіндегі мұхит тамшысы деп те атайды. Балалардың да сүйікті демалыс орны.
Енді келесі аялдамаға өту үшін сендерге «Думан» ойын – сауық орталығы да тапсырма ойластырып қойыпты.
Тапсырма. Семантикалық кесте толтыру
Семантикалық картамен жұмыс
Сөздер
|
Осы шақ
|
Өткен шақ
|
Келер шақ
|
Оқып тұр
|
|
|
|
Жазып отыр
|
|
|
|
Барар
|
|
|
|
Келмекші
|
|
|
|
Айтыппын
|
|
|
|
Оқыған едік
|
|
|
|
Келесіңдер
|
|
|
|
барғанмын
|
|
|
|
Келіп отыр
|
|
|
|
Келіп кетпек
|
|
|
|
Ү. Уйге тапсырма: «Саяхаттау» тақырыбына шағын эссе жазу.
ҮІ. Бағалау
ҮІІ. Рефлексия:
Бағдаршам арқылы сабақты қаншалықты меңгергені туралы бағдаршам түстерін көрсету.
Достарыңызбен бөлісу: |