Сабақ: Мектеп: №140 жалпы орта мектебі Күні


Әр топ бірін-бірі тексереді



бет85/85
Дата07.02.2022
өлшемі13,69 Mb.
#94807
түріСабақ
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85
Байланысты:
7 сынып кмж-3

Әр топ бірін-бірі тексереді. Дұрыс жауабын интербелсенді тақтадан көреді.

Интербелсенді тақта
кеспе қағаздар

Үйге тапсырма: Өз отбасы мүшелерінен «шежіре ағашын» жасау.
Бағалау: Бағалау парақшасына топ басшысы әр топ мүшелерін бағалайды, әр топ бірін-бірі «Бағдаршам» әдісі арқылы бағалайды.
Жасыл түс – өте жақсы,сары түс – жақсы, қызыл түс – қанағаттанарлық.

Бағалау парақшасы

Бағалау парақшасы: Топтың аты....................



Оқушылар-дың аты

«Самолет» әдісі

Постер қорғау

«Галерея» әдісі

Биология-
лық диктант

Қосымша сұрақтар

Қорытынды баға

























Бағалау критерийлері

Дискриптор

Хромосомадағы гендік ақпарат ДНҚ-ның ролін түсіндіру

1.Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік не екенін;
2.ДНҚ молекуласының құрылымын кім, қай жылы ашқанын;
3. ДНҚ-ның толық атауын;
4.ДНҚ-ның қызметін және қағидаларын;
5.Тұқым қуалау ақпаратын;
6.Белгілердің тұқымқаулаудағы ДНҚ-ның ролін түсінеді.




Саралау – оқушыға
мейлінше қолдау
көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Қабілетті
оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?
Тұқымқуалаушылық ақпаратты саралайды, ДНҚ туралы негізгі қағидалардың сызбасын құрастырады

Бағалау – оқушы білімін
тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Бағалау парағы, «бағдаршам» әдісі

Пəнаралық байланыс
Медицина, генетика, анатомия

Рефлексия БББ кестесі

Білемін

Білдім

Білгім келеді










Оқушылар стикерге кері байланыс жазып сәйкес суреттерге жапсырады.



Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)
1:Самолет әдісі
2: Постер қорғау
Қандай екі нəрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізереді (оқыту
мен оқуғақатысты)?
1:Ақылды доп
2:Ертегі құрастыру
Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі
сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?
1: Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік не екенін;
2: .ДНҚ-ның қызметін және қағидаларын;

Тексерілді: А.Майлыбаева



Хромосома бөлігі
ген

Белгілі бір пішіні бар,таяқша тәрізді
хромосома

ДНҚ молекуласының ір бөлігі.
ген

Хромосома осы химиялық заттан тұрады.
ДНҚ

Адамда хромосома саны
46

Бір ген - ?
Бір нәруыз

ДНҚ молекуласын ұсынған ғалымдар
Уотсон мен Крик

Хромосома құрамына кіреді.
ДНҚ,нәруыз

ДНҚ мен нәруыздан тұратын қосылысты белгілеу үшін қолданылатын термин
хроматин

Ядрода болатын жасушаның ұсақ органоидттары
хромосомалар

Тұқым қуалау ақпаратын сақтап келесі ұрпаққа
тасымалдайды
ДНҚ

Хромосома пішіні
Жіпше тәрізді

Хромосома қайда орналасқан
ядрода

ДНҚ-ң химиялық компоненттері
нуклеотидттер

Хромосома бөліктері
гендер

Бір хромосомада көптеген болады
ген

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы
7.4 А

Мектеп: №140 ЖОМ



Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Мусирова Алия

Сынып: 7

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

ДНҚ, гендер және хромосомалар, олардың құрылымы.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

7.2.4.3 белгілерді анықтаудағы гендердің рөлін түсіндіру.
7.2.4.3 хромосомадағы генетикалық ақпарат – ДНҚ ролін түсіндіру.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:
Жасушаның ұсақ органоидттері-хромосомалардың қайда орналасқанын біледі, олар қандай заттардан тұратынын ажыратады, хромосома қандай қызмет атқаратынын және хромосоманың пішінін біледі.
Оқушылардың басым бөлігі: ген, хромосома, хроматин, ДНҚ, түсініктеріндегі ұқсастық пен айырмашылықты сипаттайды.
Кейбір оқушылар: ген, ДНҚ, хромосома түсініктерін салыстырады. Аминқышқылдарды түсініктерінің байланысын көрсететін
сызбанұсқамен көрсетеді.

Бағалау критерийлері

1. Хромосома жасуша ядросында орналасатынын біледі,
2. «Ген», «хромосома», «хроматин», «ДНҚ», түсініктеріндегі ұқсастық пен айырмашылықты сипаттайды.

Дағдылар

- жеке және топпен жұмыс істей білу қабілеті;
- АКТ саласындағы дағдылар.
- ғылыми-зерттеу дағдысы,

Тілдік мақсаттар

«Ген», «хромосома», «ДНК», «хроматин», «нәруыз», «нуклеотид», «аминқышқылдар».

Құндылықтарға баулу

Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, денсаулық, достық және айналадағыларға қамқорлық көрсетуге,

Пәнаралық байланыс

Генетика, анатомия,

Алдыңғыбілім

7.2.4.1

Сабақ барысы : Ұйымдастыру кезеңі.

Сабақтың жоспарланған
кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар



Сабақтың басы


Сабақтың ортасы



Ұйымдастыру. Топқа бөлу SMART бейдж бойынша жүргізіледі. I , II, III-топтар
Үй тапсырмасын қайталау:
Тест, биологиялық диктант, сәйкестендіру тесті.
I-топ
І.Тест сұрақтары
1. Тұқымқуалаушылық дегеніміз
а) Ағзаның өз ата тегіне ұқсау қабілеттігі
ә) Ағзаның өз ата тегінен ерекшелену қасиеті
б) Ағзаның сыртқы ортамен зат алмасу қасиеті
в) Ағзаның өздігінен реттелу жолы
г) Ағзаның сыртқы тітіркендіргіштерге жауап реакциясы
2. Өрілген екі тізбектен тұратын тұқымқуалаушылық заты
а) ДНҚ
ә) РНҚ
б) АТФ
в) АДФ
г) а-РНҚ
3. Ағзаның бүкіл тұқымқуалаушылық ақпараты жазылатын қышқыл
а) РНҚ
ә) Глюкоза
б) ДНҚ
в) АТФ
г) Нәруыз
4. Дж. Уотсон, Ф.Крик, М.Уилкинстің қатысуымен ашылды
а) ДНҚ қышқылының құрылысы
ә) РНҚ қышқылының құрылысы
б) Жасушадағы ядроның рөлі
в) Генетиканың заңдары
г) Жасушалық теория
5. Нәруыз тізбегінің бір буыны
а) Аминқышқыл
ә) Нуклеотид
б) Глюкоза
в) Моносахаридтар
г) Фруктоза
6. ДНҚ молекуласының бөлігі
а) Ген
ә) Геном
б) Спора
II-топ
ІІ.Биологиялық диктант.
1.Тірі ағзалардағы өз ата-анасынан ерекшеленетін жалпы қасиет ..............
2. ................. әсерінен ие болған белгілер тұқым қуаламауы мүмкін.
3. тікелей қоршаған орта әсеріне тәуелді өзгергіштік түрі...................
4. қандай да бір белгіге әсер ететін генетикалық
материалдардың аяқ астынанөзгеруі.................
5. ДНҚ-дағы тұқым қуалайтын ақпарат әсерінен қалыптасатын белгілер.....................................
6. Хромосомодағы .............. саны орасан көп.


III - топ

1. Тұқымқуалаушылық

1. ағзалардың өз ататегінен ерекшелену
қасиеті.

2. Өзгергіштік

2. кез келген тірі жасуша құрамында міндетті түрде болатын
химиялық зат.

3. ДНҚ

3.ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеттілігі.

4.ДНҚ

4. ағзаның барлық нәруыздарының аминқышқылдарының ретінің жазба-сы.

5. Кез келген тірі жасуша құрамында

5. тұқымқуалаушылық заты.

6. Тұқым қуалау ақпараты

6. нәруыздар, майлар және көмірсулар кіреді.


Миға шабуыл сұрақтары сабақ тақырыбын ашқызып , мақсатын қою. Өткен сабақта сендер
Тұқымқуалаушылық пен ДНҚ-ң рөлімен таныстыңдар, енді біз немен танысамыз деп ойлайсындар?
Сабаққа ой шақыру:
Мен кіммін ? Мен неге осындаймын? Адамдар бір-бірімен немен өзгешеленеді? Менің көзім неге үлкен, ал шашым неге бұйра? Деген сұрақтар толғандыра ма сіздерді.
Ия дұрыс, яғни бүгінгі өтетін тақырыбымыз:
«ДНҚ, гендер және хромосомалар, олардың құрылымы. »
Оқулықпен жұмыс (188-190 бб оқу). Оқулықтағы мәтінмен танысып болған соң (термин сөздерді жазып алады), төмендегі тапсырмаларды орындайды.


«Бинго ойыны»


Қорытындылау
Семантикалық карта:

Анықтама

Ген

ДНҚ

Хромо-сома

Хро-матин

Хромосома осы химиялық заттан тұрады






+







Хромосоманың бөліктері

+










Адамда барлығы 46 болады







+




ДНҚ мен нәруыз қосылысының белгісі










+

Тілші әдісі :
ДНҚ дегенді қалай түсінесіз?
Днқ-ң химиялық компоненттері?
Днқ молекуласының моделін ұсынған ғалымдар?
Тұқым қуалайтын белгілер ата-анадан ағзаға қалай беріледі?
Тұқымқуалаушылқ қасиеттегі ДНҚ-ң рөлі?




Бағалау критерийлері

Дескрипторлар

V, X

Белгілерді анықтаудағы гендердің рөлін түсінеді.

1. Жасушаның ұсақ органоидттері-хромосомалардың қайда орналасқанын біледі,
2. Олар қандай заттардан тұратынын ажыратады,
3. Хромосоманың пішінін біледі.


Хромосомадағы генетикалық ақпарат – ДНҚ ролін түсінеді.

1. хромосома, хроматин, ДНҚ, түсініктеріндегі ұқсастық пен айырмашылықты сипаттайды.
2. Ген, ДНҚ, хромосома түсініктерін салыстырады. Аминқышқылдарды түсініктерінің байланысын көрсететін
сызбанұсқамен көрсетеді.




Бағалау парағы



Оқушының аты-жөні

Үй тапсырмасы әр дұрыс жауапқа 1 ұпай

Бинго әдісі әр оқушыға 3 ұпайдан

Семантикалық карта әдісі әр дұрыс жауапқа 1 ұпай

Тілші әдісі әр құнды жауапқа 2 ұпайдан

Жалпы ұпай



Баға


1

Анар

5

3

4

2

14

5

2

Айнұр

5

3

3




11

4

3

Күлпан

5

3

2




10

4

4

Алия

5

3

3

2

13

4

5

Қанат

5

3

1




9

4

14-17 ұпай -«5» , 9-13 ұпай-«4», 5-8 ұпай - «3»

Бейджиктер

Тест сұрақтары


Сәйкестендіру тесті
Биологиялық диктант.

Сабақтың соңы
Рефлексия

Мен үшін бүгінгі сабақта құнды болғаны ..............
Топтық талқылауда мен не үйрендім?...............
Үйге тапсырма: Интернет ресурстарды пайдаланып, ДНҚ құрылысына, қасиеті мен қызметіне байланысты өздеріңді қызықтырған сұрақтарға жауап тауып келіңдер.

.







Кері байланыс парағында мынадай сұрақтар болады:
Сабақта қай тапсырма саған қиындық келтірді ма? Ол қиындықты жеңу жолы қандай деп ойлайсың? Саған кім көмектесе алады?

Саралау – оқушыға
мейлінше қолдау
көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Қабілетті
оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?
Релевантты ақпарат жинау.

Бағалау – оқушы білімін
тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау парағы



Пəнаралық байланыс

Генетика, анатомия



Рефлексия 2 жұлдыз 1 тілек.

Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)
1:Бинго
2:Семантикалық карта
Қандай екі нəрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқыту
мен оқуғақатысты)?
1:Бейнежазба
2:Постер қорғау
Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?
1:FILA әдісі тиімділігі
2:интернет ресурстарды пайдалану.




Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы
7.4 А

Мектеп: №140 жалпы орта мектебі



Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Мусирова Алия

Сынып: 7

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Тұқым қуалайтын және жүре пайда болған белгілер.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары(оқу бағдарламасына сілтеме)

        1. Адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерді зерттеу

        2. Белгілерді анықтаудағы гендердің ролін түсіндіру

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар;

  • Тұқым қуаламайтын өзгергіштік құбылысын сипаттайды;

  • Өзгергіштік типтері туралы ақпарат береді.

Оқушылардың басым бөлігі:

  • Тұқым қуалайтын өзгергіштік пен тұқым қуаламайтын өзгергіштікке мысал келтіреді;

  • Ағза үшін модификацияның маңызын біледі

Кейбір оқушылар:

  • Өзгергіштік типтерін талдайды;

  • Қосымша ақпарат көздерін пайдаланып, мутацияның пайдалы әрі зиянды болатынына мысалдар келтіре алады

Бағалау критерийлері

  • Адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерді біледі;

  • «Мутация», «модификация», «тұқымқуалаушылық», «өзгергіштік», «тұқым қуалайтын өзгергіштік», «тұқым қуаламайтын өзгергіштік» деген терминдерге анықтама береді.

  • Тұқым қуалайтын өзгергіштік пен тұқым қуаламайтын өзгергіштікке мысалдар келтіреді.

  • Белгілерді анықтаудағы гендердің ролін түсінеді.

Дағдылар

- проблемаларды шешу қабілеті;
- ғылыми-зерттеу дағдылары;
- қарым-қатынас дағдылары (тілдік дағдыларды қоса алғанда);
- жеке және топпен жұмыс істей білу қабілеті;

Тілдік мақсаттар

Термин сөздер: Өзгергіштік, модификация, мутация, генетикалық белгілер.

Құндылықтарға баулу

- қарым-қатынас жасау қабілеті;
- өзгелердің мәдениетіне және көзқарастарына құрметпен қарау;
- жауапкершілік;

Пәнаралық байланыс

Генетика, анатомия

Алдыңғыбілім

7.2.4.3 Хромосомадағы генетикалық ақпарат-ДНҚ ның ролін түсіндіру

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған
кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері



Ресурстар



Ұйымдастыру кезеңі


Сабақтың басы


Сабақтың ортасы



Сәлемдесу. Оқушылар түрлі түсті пішіндегі карточкаларды алу арқылы жұп сан болатындай (4) топқа бөлінеді. Оқушыларға олардың топпен жұмыс жасайтыны түсіндіріледі .
«Ой қозғау» әдісі. Жетелеуші сұрақтар қою арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгертуге жетелейді:

  1. Тұқым қуалайтын белгілерді ағза қайдан алады?

  2. Мутация терминін қалай түсінесіңдер?

  3. Генетикалық белгілер?




Оқулықпен жұмыс. 234-235 бб.
Ой қорыту топтық жұмыс жасайды, тұқым қуалайтын және жүре пайда болатын белгілерді жұппен талқылайды, зерттейді. Жұмыс барысында мұғалім жекелеген оқушыларға қолдау көрсетіп, бағыт-бағдар беріп отырады.
І топқа-Өзгергіштік типтерін талдаңдар. Олардың арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты тауып, кестеге толтырады;
ІІ топқа – тұқым қуалайтын және жүре пайда болатын белгілер туралы венн диограммасын толтырады;
ІІІ топқа – сәйкестендіру кестесі

Белгілер

Маңызы

ДНҚ

ДНҚ-дан тұрады.

Мутация

Тікелей қоршаған орта әсеріне тәуелді

Хромосомалар

Гендердің аяқ астынан өзгеруі

Модификация

күрделі химиялық зат

IV топқа- биологиялық диктант
Қажетті сөздер: ген, нәруыздар, майлар және көмірсулар, химиялық зат, 2 тізбектен, генетика

  1. ДНҚ молекуласының бөлігі ............. деп аталады.

  2. Кез келген тірі жасуша құрамын..............кіреді.

  3. ДНҚ – кез келген тірі жасуша құрамында міндетті түрде болатын......................................

  4. ДНҚ-ның әрбір молекуласы қосылған және өрілген................................. тұрады.

  5. Тұқым қуалайтын белгілерді зерттеумен ..................ғылымы айналысды

Көрме. Оқушылар жасаған жұмыстарын қабырғаға ілу арқылы көрме ұйымдастырады. Барлық оқушылар достарының жұмыстарымен танысады.
Рефлексия: Екі жұлдыз, бір тілек әдісі. Оқушылар қолдарындарындағы стикерлерге жұмыстарға қатысты пікірлері мен ұсыныстарын жазып, сол жұмыстын тұсына жапсырады.
Тарауды қорытындылауға арналған тест жұмыстары: Жеке жұмыс
1. Тұқымқуалаушылық дегеніміз
а) Ағзаның өз ата тегіне ұқсау қабілеттігі
ә) Ағзаның өз ата тегінен ерекшелену қасиеті
б) Ағзаның сыртқы ортамен зат алмасу қасиеті
2.Өрілген екі тізбектен тұратын тұқымқуалаушылық заты а) ДНҚ ә) РНҚ б) АТФ в) АДФ г) а-РНҚ
3. Ағзаның бүкіл тұқымқуалаушылық ақпараты жазылатын қышқыл а) РНҚ ә) Глюкоза б) ДНҚ
4. Дж. Уотсон, Ф.Крик, М.Уилкинстің қатысуымен ашылды
а) ДНҚ қышқылының құрылысы
ә) РНҚ қышқылының құрылысы
б) Жасушадағы ядроның рөлі
5. Нәруыз тізбегінің бір буыны
а) Аминқышқыл ә) Нуклеотид б) Глюкоза
6. ДНҚ молекуласының бөлігі
а) Ген ә) Геном б) Спора 195 в) Зигота г) Бластомер 7. Хроматиннен тұрады
а) Хромосома ә) Вакуоль б) Спора в) Циста
8. Ата-анасында болмаған тұқым қуалайтын өзгерістер а) Мутация ә) Модификация б) миграция 9. Тікелей қоршаған орта әсеріне тәуелді өзгергіштік түрі а) Мейоз ә) Модификация б) Геномды мутация 10. Қандай да бір белгіге әсер ететін генетикалық материалдардың аяқ астынан өзгеруі а) Терминация ә) Транскрипция б) Мутация в) Модификация
Критериалды бағалау.



Критерий

Дескрипторлар

V,Х

1



Адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерді біледі;

Генетикалық өзгергіштікті біледі




Қоршаған орта әсерінен болатын
өзгергішті анықтайды


Мутациялық өзгеріске мысал
келтіре алады


Модификациялық өзгергіштікті
талдайды


Бағалау парақшасы:



Оқушының аты-жөні

Ой қозғау, әр дұрыс жауапқа 1 ұпай

Топтық жұмыс
5 қпай

Тест
Әр дұрыс жауапқа 1 ұпай

Жалпы ұпайы

Бағасы

1

Әділет

3

5

10

18

5

2

Болат

1

5

5

11

4

3

Алтынай

2

5

9

16

5

4

Мөлдір

2

5

10

17

5

5

Бекжан

1

5

3

9

4

Бағалау шәкілі: 16-17 ұпай-«5»
9-15 ұпай-«4»
3-8 ұпай-«3»

түрлі түсті пішіндегі карточкалар
Оқулық

А4 парағы, маркер, оқулық, дәптер

Тест парақшалары

Бағалау парақшасы


Стикерлер



Сабақтың соңы



Мұғалім жалпы сабақ барысына, оқушылардың жұмыстарына талдау жасайды

.

жұмыс орынын жинастырады




Кері байланыс парағында мынадай сұрақтар болады:
Не үйрендім? Не оңай болды? Не қиын болды? Нені білгім келеді?

Саралау – оқушыға
мейлінше қолдау
көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Мадақтау сендвичтері
Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз? Қосымша ақпарат көздерін пайдаланамын.

Бағалау – оқушы білімін
тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Бағалау парақшасы, смайликтер

Пəнаралық байланыс
Генетика, анатомия

Рефлексия; «Екі жұлдыз бір тілек»

Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нəрсе (оқыту мен оқуға қатысты)
1: Венн диограммасы
2: Биологиялық диктант
Қандай екі нəрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқыту
мен оқуғақатысты)?
1: Зерттеушілік жұмыстар
2: Үштік жұмыстар
Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?
1: Видиоролик дайындау
2: Диалогтық тапсырмалар дайындау


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   85




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет