Сабақ: Мектеп: №49 жалпы орта мектебі. Күні: 07. 10. 2015

• 
  Тыныс алу мүшелерін,олардың қызметін,тыныс алудың ағза үшін маңыздылығын біледі.
  

• 
  Өкпе ,оның қызметі, тыныс алу жолдары туралы түсінік береді.
  

• 
  Өкпенің тыныс алу мүшесі екендігін біледі.
  

• 
  Тыныс алу мүшелеріне зиян келтірер заттарды айта отырып,тыныс алу жолдарында туындайтын аурулардың алдын алуды,денсаулығын күтуді біледі.
  

3 мин

«Ыстық лебіз» әдісі арқылы шаттық шеңберін құрып,бір-біріне ыстық лебіздерін білдіреді.

Шеңберде тұрған оқушыларға үлестірме қағаздар таратып, топқа бөлу.

І-топ «Оттегі»

ІІ-топ»Тыныс жолдарры»

ІІІ-топ «Серуен»

ІҮ-топ «Салауаттылық»

Топқа бөліне отырып, ережені сақтайды.

5 мин

4 мин

Бүгін біз ауруханаға барамыз..

Сұрақ-жауап жүргізу.

- Қандай шағымыңыз бар?

-Мені жөтел мазалайды.

-Өзіңіз себебін білесізбе?

Суық тию,шамалдау туралы Оны болдырмау жолдарын қарастырады.

2 мин

Кеңірдек, Оттегінің бірінші өкпеге баруы

Өңеш Көкірек көтеріледі

Мұрын қуысы Оттегі қанға араласады

Трахея Өкпе ұлғаялы

Өкпе Оттегі қан тамырларына араласып бүкіл денеге тарайды.

Қандай дәлел келтіресің?

Барлығың келісесіңдер ме?

Түсіндіру үлгісін көрсете отырып, топтарға тапсырманы бөліп беру. Слайдтан үлгі көрсете отырып,тыныс алу мен тыныс шығарудың нәтижесінде өкпе ағзаны оттегі иол таза ауамен қамтамассыз ететіндігін еске түсіртіп, топта талқылау.

.

Акт, оқулық

Сұрақ-жауап жүргізу.

Өкпе дененің қай бөлігінде орналасқан?Тыныс алудың гигиенасын өзің қалай сақтайтыныңды әңгімеле.Таза ауаның адам денсаулығына тигізер әсері қандай? Басқа қосарларың бар ма? Сен қалай ойлайсың?

Барлығың келісесіңдер ме?

Тапсырма

1.Айнаға немесе әйнекке дем шығарып көрейік.Ол неге буланады?Себебін түсіндірейік.

Түрткі сұрақтарға жауап алынады.

Тыныс алу жолдарыны4 қызметін біледі.

\

Сыни тұрғыдан ойлай алады.

а)жүрек.ұсақ қан тамырлар. ә) мұрын қуысы,кеңірдек,кеңірдекше,өкпе. б) асқазан,өкпе,жұтқыншақ.

2. 10-17 жастағылар бір минутта неше рет тыныс алады?

а)60 рет ә)16-20 рет б) 25-26 рет

3.Өкпедегі көмірқышқыл газы қай тыныс жолдары арқылы сыртқа шығарылады?

а) кеңірдекше,кеңірдек,мұрын қуысы. ә) өкпе,кеңірдекше. б) ауыз,кеңірдек.

а) балмұздақ жеу ә) аязды күндері сумен ойнау б) күн сайын таза ауада серуендеп, бөлме өсімдіктерін өсіру.

а) жөтел ә) түшкіру б) есінеу

«Темекінің зияны» тақырыбында бейнеролик корсету

осы тақырып бойынша шағын эссе жаздыру.

Жауап парағы

АКТ

Беинеролик

• 
  Бағалау
  

• 
  Не ұнады?
  
• 
  Не ұнамады?
  

Стикер, смайликтер

БББ кестесі

• 
  Оқушылардың деңгейіне қарай тапсырма
  

«Ә»-деңгей Тақырыптық эссе жазады

«Б»-деңгей Сурет арқылы әңгімелейді

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

1.
2.

1.
2.

• 
  Астың адам өміріндегі маңызын біледі.
  

• 
  Ас қорыту ағзаларын талқылайды,орналасу реттілігін түсінеді..
  

• 
  Топ арасында оқушының бір күндік ас мәзірін дұрыс таңдап жаза алады.
  

3 мин

«Мен үшін ең қымбат» ойынын ойнату.Шаттық шеңберін құрып , өздері үшін ең қымбат жандардың есімдерін атап шығады.Бір ауыз ыстық лебіздерін білдіреді. .

Тақырыпқа байланысты топтарға бөлемін. Топ ережесін сақтауын қадағалайды. Топтар:

І-топ «Денсаулық»

ІІ-топ «Құнарлы тағам»

ІІІ-топ «Серуен»

ІҮ-топ «Тәбет»

АКТ,ас қорытылу жолдарының суреті,адам қаңқасы.

Мысалы:Өкпе дененің қай бөлігінде орналасқан? Ол қандай қызмет атқарады?Таза ауаның адам денсаулығына тигізер әсері қандай? т.б.

3 мин

1 мин
5 мин

7 мин

- Адам бір сөткеде қанша мөлшерде су ішуі қажет? .

- Егер адамның асқа тәбеті ашылмаса-бұл сырқаттанудың белгісі ме? .

- .Адам ағзасына қажетті минералдар мен дәрумендерді ата.

- Белоктар қандай тағамдардың құрамында көп болады? .

Ребус шешу арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу

,, ,,,,,

Тамақтанудың қандай ережелерін орындайсыңдар?

Ас қорыту мүшелерін атап,АКТ- ның көмегімен суреттерін көрсету, есте сақтауға әрекет ету.

1-ші топ» Денсаулық» Ас қорыту және астың қорытылып сіңуі.

2-ші топ»Құнарлы тағам» Тамақтану гигиенасы

3-ші топ «Астың құрамы »

4-ші топ»Астың бір күндік мөлшері»

Сергіту сәті

Интербелсенді тақтада жұмбақтың шешуін табу.

Отыз екі мықты

Қаз-қатар боп шықты

Он алтысы асты

Он алтысы үсті.

Шешуін тауып ,мағынасын түсіндіру

«Берік,ойлан,бөліс»
Әр топ жеке топта талқылап,топ басшылары қорғайды.
«Айналмалы бекет» әдісін жаңа сабақты меңгертуде пайдаланып, оқулықтағы тапсырмаларды топтарға бөліп беремін. Әр топ өздерінің орындаған тапсырмаларын келесң топта түсіндіреді.

Флепчарт,маркер ,

АКТ

Оқулық, үлестірме қағаздар

Ас мөлшерінің құрамындағы дәрумендерді анықтайды,зерттейді.

«Ә»-деңгей

Бір күндік ас мәзірін құрастырып,жазады.

«Б»-деңгей

«Асқазан»сөзінен сөз тудырады.

1-топ.Нәруызы көп тамақтың суретін ватманға салады.

2-топ.Көмірсулары көп тағамды салады.

3-топ.Дәрумендері көп тағамды салады.

Мен майлары бар тағамдарын салады..

Әр топ өздеріне берілген тапсырманы орындайды. Постер қорғайды.

Тапсырма:

Әр топ асқа,тағам,дастарханға байланысты ырымдар айту.

1-топ.Тамаққа қарап түшкіру әдепсіздік.Жүкпен үйден шыққанда үйден тұз алмайды.

2-топ.Шөлдегенде су бермеген жаман ырым.Қол жумай асты ішпейді

3-топ.Аузыңда тамақ тұрғанда сөйлемейді.Тамақ үстінен аттамайды.Дастарханға алдымен нан қойылады.

4-топ.Таңертеңгі асты тастамайды.Тамақты сол қолмен жемейді.

«Ыстық орындық» әдісін сабақты қорыту барысында қолданып балалардың сабақты қаншалықты меңгергенін байқаймын.

Әдеп-ғұрыпты дәріптейді.

Орындық

Не білгің келеді?

Не қызық болды?

Стикерлер таратып беру

Стикер

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады..

• 
  Қазақ тілі, әдебиет.
  

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жапсырады.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1.
2.

• 
  Тіршілік үдерісін басқарудағы жүйке жүйесінің маңызы туралы біледі.
  

• 
  Сезім мүшелері арқылы қоршаған ортаны сезіну,тану жолдарын түсінеді.
  

• 
  Жүйке жүйесінің қызметімен танысады.
  

Қуанамын мен де,

Қуанасың сен де,

Қуанайық достарым,

Арайлап атқан күнге,

Бүгінгі күніміз сәтті өтсін,

Бәріңе сәттілік тілеймін!

Түрлі түсті кәмпиттер тарату арқылы топқа бөлу.

Түрлі-түсті кәмпиттер

Ағзаның қорғаныш мүшелерін ата.

2.Адамның ішкі мүшелеріне нелер жатады?

3.Жүрек кеуде қуысының қай тұсында орналасқан?

4.Жүрекке келген қан қайда тарайды?

5.Тыныс алу мүшелеріне нелер жатады?

6.Ауыз қуысы,жұтқыншақ,өңеш,қарын,ішек қандай мүшелер?

7.Балалар қанша сағат ұйықтау керек?

3 мин

Адамның қандай дене мүшелерін білесің?

Олар қандай қызмет атқарады?


Жүйке жүйесі




Жүйке тамырлары

Ми

Жұлын

АКТ

1-топ Жүйке жүйесі

Суретте ми мен жұлын адам денесінің қай жерлерінде орналасқанын анықтап суретін салады.

2-топ Жүйке жүйесінің гигиенасы

Жүйке жүйесінің шамадан тыс шаршауына жол бермей;уақытылы ұйықтау, дене еңбегін дұрыс ұйымдастыру туралы талқылау

3-топ Сезім мүшелері

Жүйке жүйнсінің жұмыс істеу реттілігін анықтап; суреттерін салады.

Әр топтың топ басшылары қалып,қалған топ мүшелері сағат тілі бойынша саяхатқа шығады.

оқулық

«Дені сау ағза»атты ескертпе толтыру:

«Ә»-деңгей

«Ұйқы» тақырыбында эссе жазады.

«б

«Б»- деңгей

Бірге өзіммен әр уақ... (Құлақ)

Ішінде жүр көп адам.

Сөйлесеңде сен оған. (Теледидар)

Алты қырынан сипаттау

Акт

2 мин

«қызыл» - түсінбедім

Акт, бағдаршам, смайликтер

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

1.
2.

1.
2.

• 
  Жүрек,қанның қызметі туралы біледі.
  

• 
  Жүрек қан тамырлары туралы анықтама береді.
  

• 
  Ірі және ұсақ қан тамырларын ажырата біледі.
  

2 мин

Ынтымақтастық атмосферасын құру мақсатында «Ыстық алқан» сергіту сәтін ұйымдастырамын. 1-ден 4-ке дейін санау арқылы топқа бөлініп отырады.

4 мин

4 мин

• 
  Адам денесінің сүйектері мидың бұйрығымен қимылдайды.
  
• 
  Қан тамырлары адам ағзасын қоректік зат,оттегі,сумен,дәрумендермен қоректендіреді.
  
• 
  Терінің негізгі қызметі қорғану.
  
• 
  Жүрек-асқорыту жүесінің мүшесі.
  
• 
  Жүрек сол жақ тұста.
  

1.Тегіс,қызыл.

2.Шеті тегіс емес қошқылданған қызғылт.

Сұрақ.Суретке қарап бұл жүректер қандай адамдарға тиісті екенін анықтауға болады ма?Тақтаға жүрек туралы мәліметтердің жалпы жиынтығын сызба ретінде жазамыз.

Дәптер

8 мин

1-топ: Жүрек «Жүрек қан тамырлары»

2-топ: Артерия «Қан тамырларын ажырата біл»

3-топ:Көк тамыр «Жүректі күтудің ережелері»

4-топ: Ұсақ қан тамырлары «Қан кеткенде көрсетілетін алғашқы жәрдем»

2 мин

1. 
   Шаршадым (уф)
   
2. 
   Қорықтым (ой, ой)
   
3. 
   Өкіндім (эх, эх)
   
4. 
   Таңқалдым (о, о)
   
5. 
   Қуандым (ура)
   

Мысал:

-Адам ағзасында қан айналым кезінде оның 66 %-ы көк тамырда,29%-ы артерия,және 5%-ы ұсақ қан тамырларда болады.

-Спорттық жаттығуларды жиі (суға жүзу,сырғанау,шаңғы тебу,т.б) жасау.

-Кесіп алған жарақаттың төңірегіндегі теріні дәрімен (йод ерітіндісі) залалсыздандырып,тазартады және таза дәкемен байлап тастайды.

15 мин

3 мин

1. 
   Белсенділігі
   
2. 
   Өзіндік пікірі
   
3. 
   Сұраққа жауап беруі
   

3 мин

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

1.
2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1.
2.