Сабақ : §9.4.Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей, параллель, аралас қосу және олардың белгілері.
|
Күні:22.02.2018 жыл
|
Мұғалімнің есімі:Купжасарова А.К.
|
Сынып: 10 «б»
|
Оқушылар саны:13
|
Сабақ негізделген оқу мақсаты: (мақсаттары)
|
Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей, параллель, аралас жалғай отырып, олардың белгілерін ондағы шамалардың ерекшеліктерін ажыратып тәжірибе жүзінде бақылау жүргізу, формулаларын қорытып, есеп шығаруда қолдануды үйрену.
|
Сабақ мақсаттары:
|
Барлық оқушылар:
|
А.Өткізгіштерді жалғаудың түрлерін ажырата біледі.
|
Оқушылардың басым бөлігі:
|
В. Электр тізбегі арқылы өткізгіштерді жалғаудың ерекшелігін тәжірибеден ескере отырып, амперметр мен вольтметрдің көрсетуін анықтай алады;
|
Кейбір оқушылар:
|
С. Тізбектей, параллель, аралас жалғауды формулаларын Ом заңымен байланыстыра отырып, есеп шығаруда түрлендіріп қолдана алады.
|
Тілдік мақсат
|
Оқушылар:
Оқушы өзіндік ой түйеді.
|
Негізгі сөздер мен тіркестер:
|
Терминмен, формуламен,тәжірибемен жұмыс жасайды.
Ұзындық –length
Аудан-area
Ом заңы – Ohm's law
Кернеу – voltage
Ток күші – current power
Кедергі – obstacle
Меншікті кедергі-own resistance
Тізбек –chain
Толық тізбек –full chain
Электр қозғаушы күші – electrically driven power
Қысқа тұйықталу – short circuit
Тізбектей жалғау –chain connection
Параллель жалғау –parallel connection
Аралас жалғау – mixed connection
|
Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:
|
Талқылауға арналған тармақтар (тыңдалым)
|
Электр тізбегінің өзара жалғануын көрсету үшін тәжірибеге негізделген?
|
Сіз неліктен .... екенін аласыз ба?(айтылым)
|
Өткізгіштерді тізбектей, параллель, аралас жалғанған кездегі шамның жануын, амперметр мен вольтметрдің көрсетуін қалай білеміз?
|
Жазылым бойынша ұсыныстар:
|
|
|
|
Сабақтың әдіс-тәсілдер
|
«Сұрақтар шеңбері», тәжірибелік-демонстрация, кеңейтілген тапсырмалар, «Есте сақта», «Ыстық орындық» әдісі, т.б.
|
Жоспар
|
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз )
|
Формативті бағалау (ОҮБ)
|
Ресурстар
|
Басталуы
(10 минут)
|
Кіріспе. Таныстырылым (2мин)
Оқушылармен амандасу.
Good morning children! Sit down please
1.Кім кезекші? Who is on duty today? Stand up please
2.Сабақта кім жоқ? Who is absent today? Sit down please
3.Бүгін қандай күн? What day is it today?
4.Бүгін нешесі? What is the day today?
Психологиялық дайындық. Мұғалім оқушыларға сабаққа сәтілік тілейді.
Сыныпты екі топқа бөлу. Амперметр, вольтметр.Топ ережесін сақтауды оқушылардың жадына ескерту.
Үй тапсырмасын тексеру /To check home work/ (5мин)
А) Оқушылардан өткен сабақ бойынша үй тапсырмасы сұралады. «Сұрақтар шеңбері» әдісі арқылы топтарға сұрақтар беріледі, әр топтағы оқушы өткен тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді.
1.k –коэффициенті неге тәуелді?
2.Тізбек бөлігіне арналған Ом заңын тұжырымдаңдар, формуласы?
3.Вольт-амперлік сипаттама деп нені айтады?
4.Өткізгіштің кедергісі дегеніміз не? Формуласы.
5.Меншікті кедергі деген не? Формуласы.
6.Кедергінің температуралық коэффициенті деп нені айтады?
7.Қандай тізбек тұйық немесе толық деп аталады? Формуласы.
8.Абсолют нөл температурада өткізгіш кедергісі неге тең болады?
Б) «Терминдерді сәйкестендіру». /Concatenate terms/
Жеке жұмыс /individual work/
-
Терминдердің қазақша нұсқасы
|
Терминдердің қазақша нұсқасы
|
Ұзындық
|
area
|
Кернеу
|
own resistance
|
Аудан
|
voltage
|
Ом заңы
|
current power
|
Ток күші
|
obstacle
|
Кедергі
|
Ohm's law
|
Меншікті кедергі
|
length
|
Тұсаукесер. (3 мин)
Тәжірибе көрсету: «оқушылар өткен 8 сыныппен байланыстырып, электр тогының тізбегін құрып, жалғанудың тізбектей, параллель болғандығын көрсету» бұл тәжірибені сыныбымыздың оқушысы Махамбетов Сәкен жасап көрсетеді. Оқушы тізбекті қандай тәсілмен жалғағанын айтады. Өткен тақырыпты байланыстырып, жаңа сабақтың тақырыбын анықтаймын.
Өткен сабақтарда конденсаторларды жалғаудың түрлерімен таныстық. Bilimland.kz сайтынан бейне баян көрсетіледі. Олай болса, бүгінгі өтетін сабағымыздың тағырыбы «Электр тізбегіне өткізгіштерді тізбектей, параллель, аралас қосу және олардың белгілері» деп аталады.
|
Оқушыларға бағалау парақтары таратылады. Сабақтың әр кезеңінде оқушылар өздерін бағалап отырады.
Мұғалім тарапынан белсенді қатысқан оқушылар мадақталып, қалған оқушылар ынталандырылып отырады.
Тапсырма бойынша оқушы қаншалықты термин сөзді жаттап, айта алады, соған байланысты бағаланады.
|
Терминдерге байланысты ресурстар, бағалау парақтары, слайд, т.б.
|
Ортасы
(25 минут)
|
Негізгі бөлім
Тақырыпқа талдау жасауға бағыт беру (топтық жұмыс /group work/)
1-тапсырма: мәтінмен танысады (жеке жұмыс)
2-тапсырма: мәтінді талдайды (топтық жұмыс)
3- тапсырма:1 топ: Өткізгіштерді тізбектей жалғауды екі тілде түсініктерін айтады. Тізбекте белгіленуін айтады.
2 топ: Өткізгіштерді параллель жалғауды екі тілде түсіндіреді.Тізбекте белгіленуін айтады.
Аралас жалғау
«Есте сақта» әдісі. Жаңа сабақта кездескен терминдердің ағылшын тіліндегі нұсқасын дәптерге жазайық.
Тізбек –chain
Толық тізбек –full chain
Электр қозғаушы күші – electrically driven power
Қысқа тұйықталу – short circuit
Тізбектей жалғау –chain connection
Параллель жалғау –parallel connection
Аралас жалғау – mixed connection
4-тапсырма: «Кеңейтілген тапсырма» /extended work/ тақырыпқа байланысты есептерді шығарып, топ болып тексеру әр топқа 2 есептен 4 есеп беріледі.
№3,192. Қыздырғыш аспап 127 В кернеуге және 2 А ток күшіне есептелген. 220 В кернеуге есептелген осындай аспапқа берілген ток күшінің шамдан тыс аспауы үшін тізбектей қандай кедергі жалғау керек?
2.№3.193. Әрбір электр шамы 3,5 В кернеуге есептелген және тізбектегі жалпы кернеу 127 В болса, шамдар тізбегін жасау үшін кедергілері бірдей қанша электр шамын тізбектей жалғауға болады?
3. Екі өткізгіштің жалпы кедергісі тізбектей жалғанса, Rтіз=50 Ом, ал параллель жалғанса, Rпар=12 Ом болады. Әрбір өткізгіштің кедергісін табыңдар.
4. ЭҚК-і 24 В болатын ток көзінің қысқыштарына вольтметрді жалғағанда, ол 18 В кернеуді көрсетеді. Егер сыртқы тізбектің кедергісі 9 Ом болса, тізбектегі токтың шамасын және энергия көзінің кедергісін табыңдар.
5.Гальваникалық элементтің қысқыштарына жалғанған вольтметр 0,4 А ток көзіне 1,2 В және 0,8 А ток көзінде 1,0 В кернеуді көрсетеді. ЭҚК-ті, элементтің ішкі кедергесін және одан алуға болатын ең үлкен токты есептеңдер.
5-тапсырма: «Ыстық орындық» әдісі «Ұлы ғалымдар» туралы. Топ мүшелеріне ғалымдар суреті таратылып беріледі. Кім қандай жаңалық ашты?
Амперметр тобына Александро Вольта мен Шарль Кулон суреті беріледі.
Вольтметр тобына Георг Симон Ом мен Андре Ампер суреті беріледі.
|
Негізі кезең бойынша формативті бағалау жүзеге асады.
Оқушылар берілген тапсырманы ауызша таныстырылым жасайды. Мұғалім оқушылардың жауабын тыңдай отырып, ерекшелігі үшін ағылшын тілінде (good, мадақтап отырады.
|
Оқулық, тәжірибе құралдары (амперметр, вольтметр, шам, кілт, ток көзі, өткізгіш сым)
Bilimland.kz сайты, түрлі ресурстар
|
Аяқталуы
(10минут)
|
Бекіту.
PISA тапсырмаларының есептері:
Амперметр тобына:
1.«Физикалық ғылымдар» бөліміндегі тапсырма:Суретте батарейкаға жалғанған электр шамы көрсетілген.
|
