Сабақ жоспары
САБАҚ: Организмнің эмбриондық және постэмбриондық дамуындағы қоршаған орта факторларының рөлі
|
Мектеп: №7
|
Күні:
|
Оқытушының аты-жөні:
Дальдембаева Г.Т.
|
СЫНЫП: 10 А -32
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар:
|
Сабақтың мақсаттары
|
Организмнің эмбриондық және постэмбриондық дамуындағы қоршаған орта факторларының рөлі туралы білу, осы факторлар әсерінен болатын жағдайларды анықтау, онтогенез қоршаған ортаға тәуелді екенін түсіну
|
Осы сабақ арқылы іске асатын оқыту мақсаттары
|
Барлық оқушылар:
Эмбриондық және постэмбриондық кезеңдерді сипатай алады, қоршаған орта факторлардың әсерлерін біледі.
Көпшілігі:
Тақырыпқа сай сұрақтар қоя біледі;
Топтық талқылауларға қатысады:
Кейбір оқушылар:
Идеяны түсінеді, күрделі сұрақтарға жауап береді. Өз ойын анық жеткізеді;
|
Тілдік мақсат
|
Терминдермен жұмыс:эмбриогенез, постэмбриогенез, ұрықтың алкогольді синдромы, транспозиция
|
Алдыңғы білім
|
Дамып келе жатқан ұрықтың дене бөліктерінің өзара әсері
|
Жоспар
Жоспарланған уақыт
|
Жоспарланған әрекеттер (төмендегі жазбаларды өзіңіздің жоспарлаған әрекеттеріңізбен алмастырыңыз)
|
Ресурстар
|
Басы
Білу
|
1.Ынтымақтастық ортаны орнату.
2. Сабақтың тақырыбын жариялау
Француз ғалымы П.Генио «Жүз жасау үшін» атты еңбегінде өз көзімен көрген оқиғаны негіз етті. «31 шілде 1554 жылы крадинал д Арманьяк көшеден өтіп бара жаты өз үйінің босағасында 80 жастағы жылап отырған қария кісіні көреді. Кардиналдың сұрағына қарт кісі оны әкесінің ұрғандығын баяндады. Таң қалған кардинал оның әкесін көргісі келді.Оған 113 жастағы сергек қарт кісіні таныстырды. Қарт кісі өзінің іс-әректеін баласының атысына бас имей, құрмет көрсетпегені үшін ұрғандығын айтып өтті. Үйге кіріп келген кардинал 143 жастағы тағы бір қарт кісіге көзі түсті»
Осы айтылған жайттың біздің сабағымызға қандай қатысы болуы мұмкін?
Білімдерің пысықтау
1)Терминдермен жұмыс Қосымша 1
2)«Неліктен» Қосымша 2
3) Тест тапсырмалары(тесттер) Қосымша 3
|
Оқушылардың пікірлері
Деңгейлі тапсырмалар
|
Ортасы
Түсіну және қолдану
|
Жұмысқа бағыттау:
Абу Али ибн Сина «Поэма о медицине» үзіңдісі
О детях, находящихся
Еще в утробе матери:
Как следует, о том веду я речь.
Дитя в утробе матери беречь.
Ничто зловредное его пусть не коснется,
Пусть мать питается не как придется,
А ест еду, и влагу с пользой пьет,
Так, чтоб нормально развивался плод.
Пускай отбросов в пище будет мало,
Чтоб кровь она при этом очищала.
Сұрақ:
Мың жыл бұрын жазылған сөздерді қалай түсіңесіндер?
Сабақта қарастыратын мәселе- Организмнің эмбриондық және постэмбриондық дамуындағы қоршаған орта факторларының рөлі
Топтық жұмыс:
1. «Фишбоун»Улы заттардың эмбриондық және постэмбриондық даму кезеңдеріне
2.Онтогенез және рак мәселесі
3. «Таныстырылым» Тұқымқуалайтын аурулар
|
Таныстырылым
«Фишбоун»
Постер
Таныстырылым
|
Соңы
Талдау
Жинақтау
|
Профессор Бердышевтың пікірі бойынша ұзақ өмір сүру тұқым қуалайды. Оның есептеуі бойынша ұзақ өмір сүру – 60 пайызы туылғанан анықталады, қалған 40 пайызы өмір сүру салтына байланысты. Салауатты өмір сүру- генетикалық бағдарламаның толымсыз тұстарын толтырады. Бүгінгі сабақ барысында жасаған жұмыстар негізінде профессор Бердышевтың шығарған қорытындысына комментерий жасап көріңдер.
Үй тапсырмасы:
П40, өсу, даму туралы, 8 сыныптан-өмір кезеңдерін қайталау.
|
Тұжырымдамалар
|
Қосымша ақпарат
|
Дифференциалды оқыту – көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз?
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндеттер қоюды жоспарлайсыз?
|
Бағалау – оқушылардың берілген материалды меңгеру деңгейін қалай тексересіз?
|
Пәнаралық байланыс
Денсаулық және қауіпсіздік ережелері
АКТ
Құндылықтармен байланыс
|
Рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары жүзеге асырымды болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен
|
|
Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі тапсырманы атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты)
1:
2:
Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (оқытуға және үйренуге қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпаратты білдім?
1:
2:
|
Қосымша 1 Терминдермен жұмыс
Организмдердің жеке дамуы ----
Екі гаметалардың қосылуы …
Жыныс жасушалардың хромосомалар жиынтығы …
Зиготаның хромосомалар жиынтығы…
Организм ұрығының дамуы …
Организмнің жұмыртқа қабықшасын жарып шыққаннан кейін---
Организмның тарихи дамуы…
Жауаптары: 1. онтогенез
2. ұрықтану
3. гаплоидты
4. диплоидты
5. эмбриогенез
6. постэмбриондық даму
7. филогенез
Қосымша 2 «Неліктен»
Балықтардың тынысалу мүшесі желбезек
Қартаю өзгерістер болады
Жынысты көбею кезінде жаңа белгілер пайда болады
Жауаптар: 1.Тіршілік орта-суда еріген оттегі, желбезек жапырақшаларынан өтіп, қанға
сіңеді
2.жасушада су мөлшері азаяды, иондар тасымалдау белсенділігі төмендейді,
жасуша бөліктерінің дегенерациясы, митоз белсенділігі төмендейді,
митохондрия мөлшері азаяды, лизосомалар бұзылады, ДНҚ репликациясы,
а-РНҚ синтезі төмендейді, мутациялар жинақталады
3.екі ағза-комбинативтік өзгергіштік
Қосымша 3 Тест тапсырмалары(тесттер)
А)1 дұрыс жауап
1. «Ұрықтық ұқсастық» заңын ашқан
А)К. Бэр В)Н. Вавилов С)Вернадский Д)Геккель Е)Морган
2. Биогенетикалық заңды ашты
А)И.И.Мечников В)Н.И. Вавилов С)Геккель және Мюллер Д)А.О.Ковалевский Е)Морган
3. Бірқабатты көпжасушалы ұрық
А)гаструла В)бластула С)нейрула Д)зигота Е)морула
4. Екі қабатты ұрық
А)гаструла В)бластула С)органогенез Д)зигота Е)морула
5. Ұрықтанған жұмыртқажасуша
А)гаструла В)бластула С)органогенез Д)зигота Е)морула
6. Митоздық бөліну нәтіжесінде пайда болған бөлшектерді...атайды
А)нейрула В)гаструла С)морула Д)бластула Е)бластомер
7. Дернәсілдің ересек дараға айналуы
А)метаморфоз В)ұрықтану С)нейрула Д)органогенез Е)онтогенез
8 Ұрықтын дамуын қамтамасыз ететін сүтқоректілерде уақытша болатын мүше
А)ұрықжолдас В)жатыр С)жатыр түтігі Д)аналық без Е)аталық без
9.Әрбір дараның жеке дамуы осы дара жататын түрдің тарихи дамуынын қысқа әрі тез қайталануы ...заңның көрінісі
А)тұқымқуалаушылық В)хромосомалық С)биогенетикалық Д)гомологиялық қатарлар
Е)өзгергіштік
10.Эмбриондық дивергенция деп аталады
А)ұрық бөлшектерінің өзара әрекеттесуіиииВ)ұрық белгілерінің айырмашылық жасауы
С)әрбір дараның жеке дамуыииД)эмбриондық өзгерістердің эволюциялық рөлі
Е)ұрықтардың ұқсастығы
В ) Сәйкестеңдіру
А-эктодерма В – энтодерма С – мезодерма
асқорыту жүйесі
– тынысалу жүйесі
- көбею жүйесі
- қанайналым
- сүйектер
– тері
–сезім мүшелері
8 - жүйке жүйесі
9 - бауыр
10 - ұйқыбез
С)Ретімен орналастыру
Бөлшектену, бластула , ұрықтану, нейрула, жасушалардың ерекшеленуі (дифференциация),гаструла , органогенез(жеке мүшелер дамиды)
? Осы түсініктерді біріктіріп, бір сөзбен атау керек…
Өзін-өзі бақылау парағы
(Сабақ барысындағы өз жұмысын бағалап отыр)
«Табиғат адамзатқа кез келген шыңдарға жету үшін ерекше сый ақыл-ойды дарытты. Адам өзінің сана –сезімін ақылға жеңдіргенде , табиғат оған қолдау жасайды. Ал адамзат оны қолдана алмаған жағдайда, ол әрқашан сенің жаныңда бола отырып шыдамдылық танытып адам ақылға келгенге дейін күтеді.» Генеша
1
|
Сабақта қарастырылған тақырып мені қызықтырды, ойландырды
|
|
2
|
Осы тақырып бойынша менің білімім кеңейді
|
|
3
|
Мен сұрақтарға жауап бердім, әңгіме жүргіздім
|
|
4
|
Сұрақтарды қойып отырдым, диалог жүргіздім
|
|
5
|
Топта белсенді жұмыс жасадым(сурет салдым, ой білдірдім...)
|
|
6
|
Қосымша әдебиетпен, ақпаратпен жұмыс жасап, сабаққа дайындалып келдім
|
|
7
|
Сынып алдында өз жұмысымен бөлістім
|
|
8
|
Сыныптастарыма көмектесіп отырдым
|
|
9
|
Сабақта алған білімдерім пайдалы, өмірді қолданамын
|
|
Бағалау критерийлері «Мен қалай жұмыс жасадым?»
9 - 8 «+»-өте жақсы 7- 6 «+»-жақсы 5-4 «+»-қанағаттанарлық 3-1 «+» - сабаққа деген көзқарасын өзгерту керек
Достарыңызбен бөлісу: |