ІІІ. Сұрақтарға жауап беру: (ақпараттық құзырлығын қалыптастыру)
Алғашқы функция ұғымы. (4 ұпай)
Анықтама: Егер берілген аралықта F′(х) = (х) теңдігі орындалатын болса, онда осы аралықта F(х) функциясын (х) функциясы үшін алғашқы функция деп атайды.
1- мысал: (х) =3х2, хR функциясы үшін алғашқы функция F(x)=x3 болады, себебі F' (x)= 3х2 = (х) әрбір хR функциясы үшін.
2- мысал: F (x)= х3 / 3 функциясы F (x)= х2 функция үшін (- ; ) интервалында алғашқы функция болады , өйткені барлық х (- ; ) үшін
F' (x)= ( х3 / 3 )' = 1 / 3 (х3) ' =1 / 3 ∙ 3х2 = x2 = (х).
2. Алғашқы функцияның негізгі қасиеті (4 ұпай)
Белгілі бір I аралықта (х) функциясы үшін алғашқы функциялардың кез-келгенін мына түрде жазып көрсетуге болады,
F (x) + С (1)
мұндағы С - кез-келген тұрақты шама, ал F(x)+С I аралығында (х) функциясы үшін алғашқы функция болып табылады.
егер у = x2, онда у' = 2x
егер у = x2 +84, онда у'=2x
егер у = x2-15, онда у'=2x
3. Алғашқы функцияны табудың үш ережесі (5 ұпай)
Бұл ережелер дифференциалдаудың сәйкес ережелеріне ұқсас.
1 – ереже. Егер үшін алғашқы функция F, ал g үшін алғашқы функция G болса ,
+ g үшін алғашқы функция F + G болады .
Шынында да, F = және G = g болатындықтан, қосындының туындысын есептеу ережесі бойынша:
(F + G) = F + G = + g
2 – ереже. Егер үшін алғашқы функция F, ал k – тұрақты шама болса , онда k үшін алғашқы функция k F болады .
Шынында да, тұрақты көбейткішті туынды таңбасының алдына шығаруға болады, сондықтан
(kF) = kF = k
3 – ереже. Егер F(x) функциясы (x) үшін алғашқы функция, ал k мен b – тұрақты шамалар болып , k 0 болса , онда (kx + b) функциясы үшін алғашқы функция
1
── F (kx + b) болады.
k
Шынында да, күрделі функцияның туындысын есептеу ережесі бойынша
1 1
── (F (kx + b)) = ── F (kx + b)(kx+b) = (kx + b)
k k
4. Функцияның тұрақтылық белгісі (3 ұпай)
Функцияның тұрақтылық белгісі . Егер қандай да бір I аралықта
F' (x)=0 болса, онда F функциясы осы аралықта тұрақты шама болады.
5. Анықталмаған интеграл дегеніміз не? (4 ұпай)
Анықтама : Берілген аралықтағы ¦(х) функциясының алғашқы функциясы осы аралықтағы ¦(х) функциясының анықталмаған интегралы деп аталады.
Белгіленуі: ¦(х) dx ( икстен эф де икс функциясының анықталмаған интегралы деп оқылады)
Анықтамаға сәйкес: ¦(х)dx=F(x)+C
Мұндағы: - интеграл таңбасы
¦(х) – интеграл астындағы функция
¦(х) dx – интеграл астындағы өрнек
х- интегралдау айнымалысы
C- кез-келген тұрақты шама
6. Интегралдау ережелері (4 ұпай )
Алғашқы функцияны табудың ережелерін анықталмаған интеграл белгісінің көмегі арқылы жазған ыңғайлы.
∫ [¦ (x) g (x)]dx =∫ ¦(x)dx ∫ g (x)dx
2. ∫ k∙¦ (x)dx = k∙∫ ¦ (x)∙dx, k- const
1
3. ∫ ¦ (kx+b)dx = F (kx+b)+C, k0
k
Анықталмаған интеграл қасиеттері (5 ұпай)
Анықталмаған интеграл қасиеттері:
( ∫ ¦ (x)∙dx) = ¦(x)
d ( ∫¦ (x)∙dx) = ¦(x)∙dx
∫ ¦ (x)∙dx = ¦ (x)+C
∫ d ¦ (x) = ¦ (x) + C
∫ k∙¦ (x)∙dx = k∙∫ ¦ (x)∙dx
∫ [ ¦ (x)+ g (x) - h (x)]∙dx =∫ ¦(x)∙dx +∫ g (x)∙dx - ∫ h (x)∙
8. Анықталған интеграл қасиеттері: (5 ұпай)
9. Анықталған интеграл мен алғашқы функцияның арасындағы байланыс (Ньютон-Лейбниц формуласы) ( 4 ұпай)
(1)
(1) формула Ньютон – Лейбниц формуласы деп аталады.
Бұл формула a;b кесіндісінде үзіліссіз кез-келген ¦ функциясы үшін тура.
Достарыңызбен бөлісу: |