Аралас санды бүтін және бөлшек бөлігінің қосындысы, қосындысын аралас сан түрінде жазуды, натурал санды аралас сан түрінде жазуды, бұрыш бөлшекті аралас сан түрінде жазуды, аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазуды меңгерту.
Бұрыс бөлшек
Аралас сан
“Кім жылдам?” ойыны
Қайталау
I. Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу.
1-мысал:
қысқаша:
Аралас сандарды қосу да қосу амалының ауыстырымдылық және терімділік қасиеттері негізінде орындалады.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін:
олардың бүтін бөліктерінің қосындысын, бөлшек бөліктерінің қосындысын табу керек;
бүтін бөліктерінің қосындысы мен бөлшек бөліктерінің қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.
II. Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды қосу.
Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды қосу үшін:
аралас сандардың бөлшек бөліктерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;
бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу керек.
Қосындыда аралас санның бөлшек бөлігі бұрыс бөлшек болуы мүмкін. Мұндай жағдайда бұрыс бөлшектің бүтін бөлігін бөліп алып, оны бүтін бөлікке қосу керек.
2-мысал: қосындысының мәнін табайық.
Қысқаша:
немесе
III. Натурал сан мен аралас санды қосу.
3-мысал: қосындысының мәнін табайық.
қысқаша:
Натурал сан мен аралас санды қосқанда, натурал сан санның бүтін бөлігіне қосылып, қосындыға бөлшек бөлік тіркеліп жазылады.
IV. Бөлшекке аралас санды қосу.
4-мысал: қосындысының мәнін табайық.
қысқаша:
Оқулықпен жұмыс
№660.
Топтық жұмыс
I топ
II топ
III топ
№661
(1,2)
№661
(3,4)
№661
(5,6)
№662
(1,2)
№662
(3,4)
№662
(5,6)
Сергіту сәті
Ірімшікті үш рет кесу арқылы қалай
8 тең бөлікке бөлуге болады?
2
үлес
4
8
үлес
Шешуі:
№640. Тіркемелі машинаның кузовында т тас көмір, ал оның тіркемесінде т тас көмір бар. Тіркемелі машинада барлығы неше тонна тас көмір бар?
№641. Сүнгуір су бетінен м тереңдікте болды. Кеме капитаны су бетінен м биіктікте тұрді. Сүнгуір кеме капитанынан неше метр қашықта?
Сөзжұмбақ шешу:
Алымы бөліміне тең немесе алымы бөлімінен үлкен бөлшек.
Бөлшек сызығының астындағы сан.
Бөлшек сызығының үстіндегі сан.
О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған тұйық сызық.