Сабақ Тақырыбы: Бисерден алқа тоқу «Шебер» үйірмесінің мұғалімі: Досмағанбетова Алмагүл Тұрғазықыз
жүктеу/скачать 0,52 Mb.
|
1 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Ашық сабақ
- Сабақтың тақырыбы: Бисерден алқа тоқу.
- Бисердің түрлері Дөңгелек Таяқша
- Бисерді неден жасайды Шыны Керамика Хрусталь Металл
| Мойынқұм ауданы әкімдігі білім бөлімінің
Балалар мен жасөспірімдер орталығы Коммуналдық мемлекеттік мекмесі Ашық сабақ Тақырыбы: Бисерден алқа тоқу «Шебер» үйірмесінің мұғалімі: Досмағанбетова Алмагүл Тұрғазықыз. Сабақтың тақырыбы: Бисерден алқа тоқу. Білімділік мақсаты: оқушыларың бисерден алқа тоқудағы білімін жүйелендіру, шеберлік деңгейін арттыру арқылы әсемдік пен сұлулықты бағалай білуге үйрету. Дамытушылықмақсаты: оқушылардыңжұмыстыорындаудағыептілігін, алғанбілімінөзбетіншеқолданабілуіндамыту. Тәрбиелікмақсаты: оқушылардыңэстетикалықталғамынтәрбиелеу, тиянақтылықдеңгейінкөтеруге баулу. Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: сарамандық. Пәнаралық байланыс: Математика, тарих, химия, сызу, геометрия, ағылшын тілі. Көрнекіліктер: бисерден жасалған бұйымдар, үлгілер, схема, кітаптар. Құрал – жабдықтар: бисер түрлері, жіп, түйреуіш, қайшы, леска. Сабақбарысы: І. Ұйымдастырукезеңі. Амандасу, оқу құралдарын алып отырған орнын ретке келтіруді ұйымдастыру.Оқушылардың сабаққа келген, келмегені түгенделеді. ІІ. Үй тапсырмасы: 1. Бисер деген не? 2. Бисерді қандай бұйымдарға қолдануға болады? 3. Бисермен тоқу нені талап етеді? 4. Бисер қай кезден бастап пайда болды? ІІІ. Білімдерін тексеру немесе ой толғау. Тиістісін тап. Әр Бас киім Әшекей Өрнек күміс Кимешек Әшекей түр,көрік Зүбіжат Ылғи тас Үлде бүлде Асыл тас ІV. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. V. Жаңасабақ. Бисер тоқуертеденкеңінентаралып, танылыпкележатқанхалықшығармаларыныңәшекейбұйымдардайындаудыңбіртүрі. Бисерменжайсуреттерденбастапөтекүрделітүрлі - түстіжұмыстаржасауға (тоқуға), алқа, тұмарша, шашбуғыш, сырға, білезік, белдік, сөмкелер мен әшекейлертоқуғаболады. ҚолданжасалатынбисермоншақтарыРесейде, шетелдердеөтежоғарыбағаланады. Халықшығармаларының осы түріжаңаөрлеуүстінде, дамудыңсатысында. Бисер тоқуөнеріөтенәзіктікті, әдемілікті, шыдамдылықтыжәне фантазия мен шеберліктіталапетеді. Әрадам бисер тоқуменайналысуынаболады. Схемаменжұмысістегендеестесақтауқабілетіжоғарыболып, түстердіайырабілукерек. Барлыққолөнерсияқты, бисер тоқудың да тарихы бар. Бисердіңшығутарихыәйнектіңпайдаболуыментікелейбайланысты. Ал әйнектіңқашанпайдаболғанынаәлікүнгедейіннақтыдеректержоқ. Дегенмен, әйнектіпайдаланудыңеңалғашқұпиясы Финикия еліашқандегенаңыз бар. БұлаңыздафиникиялықкөпестерәлемдіжүзіпжүріпСирияғатоқталады. Өздерінеазықдайындаумақсатыменотқақазанқоюүшінаралданүлкентасіздейді. Ешнәрсетаппағаноларкемедегіселитраның ( натрий қосындыларының) үлкенбөлігінпайдаланады. Жалынныңыстықтемпературасынан селитра еріп, өзенқұмынаараласып, сұйықәйнекболыпаққанекен. Осылайма, жоқәлдебасқатәсілменбеәйнекдүниегекелген. БірақфиникиялықкөпестербүкілЖерортатеңізініңхалқынаәйнектенжасалғанбұйымдардысатқанекен. КейбірдеректербойыншаәйнектіңотаныЕжелгі Египет болған. Әйнектенжасалғанмоншақтар, амулет, ыдыс - аяқтарбіздіңзаманымызғадейін VI ғасырескерткіштерінентабылған. Әйнектімассаға кобальт, мыс, марганец қосуарқылыегипеттіктеркөгілдір, жасыл, алқызылтүстіәйнекалған. Мұндайәшекейлердіеркектер де, әйелдер де, әсіресеақтүстікиімдерментаққандеседі. Еңалғашқы «Бисер» атауы Египет еліменбайланысты. Оныңатауыарабтың «Бусра» немесе «Бусер» дегенсөзіненшыққан, мағынасы «жалғанмаржан». Рим империясы Египет елінбасыпалғандаәйнекөндіру Рим елінеөтіп, империя құлағаннанкейінВизантияғаөтеді. Ал Константинопольдытүрікжауынгерлеріжаулапалғансоңәйнекөндірушішеберлержан - жаққатарапәлемге «Бисер» атауымәлім бола бастады. Бисердентоқылғанбұйымдаржастар мен орта жастағыәйелдергеарналғансәндіккиімдергежапсырылғаннемесетүрліоюларменәшекейленгенкиімдер, аяқкиімдері, сөмкелер, т. б жиікездестіругеболады. «Өміржасы» ұзақ болу үшінмықтыболыпкелетінжібекжіппен, лескіменорындалады. Бисерменқазақтыңою - өрнектерін, тұмарша, өңіржиек, алқа, бойтұмар, сондай - ақшашбау, сәндіәшекейлер; сырғалар, мойынғатағатыналқалар, брошка, ожерелье жасауғаболады. Қазақ зергерлері көбінесе қыз - келіншектердің ажарын ашатын, сұлу етіп көрсететін зергерлік бұйымдар жасаған. Сол зергерлік бұйымдардың сәнін келтіруге моншақтарды кеңінен қолданған. Атап айтсақ, әйел бас киіміне тағатын үлкен моншақ маржанды - былқылдақ, сәукеленің екі жағынан кеудеге төгіліп тұратын моншақтарды - жырға деп атаған. Алқаны бисерден, алтын, күмістен соғып домалақтап, асыл тастардан тізіп салпыншақ етіп жасайды. Алқа бөлшектерінің атауы: алақан - алқаның ортаңғы негізгі бөлігі тақтасы, аяқ - алқаның салпыншағы, тойнақ - алқаның екі ұшын біріктіретін топса. Алқаны қандай материалдан жасағанына байланысты: лағыл (рубин), маржан (коралл), меруерт (жемчуг), жарқылдауық тасты (самоцвет) алқалар деп атайды. Соның ішінде біздің бүгінгі сабағымызда тоқитынымыз бисерден алқа тоқу. Алқа мойынға тағылатын сәндік бұйым. Моншақ неолит дәуірінде тастан және сүйектен, қола дәуірінде металдан жасалған. Ежелгі Мысырда, орта ғасырларда Венецияда, Русьте, Орта Азияда шыныдан жасалған. Моншақ сөзінің шығуы "Мойын - шақ" немесе "мойын - тақ" деген сөздерден құралады деген пікір бар. Қазіргі кезде халық шығармашылығында бисермен әшекейлеу жаңа өрлеу үстінде. Халық қолөнерінің бай мұраларын жинап, сұрыптай отырып, заманымызға лайықты сапа, түр беру қазіргі ұрпақ біздердің алдымызға қойылған мақсат болып отыр. Бисермен сәндік бұйымдар: алқа, сырға, білезік, тұмарша тоқуға болады. Жұмысорнынұйымдастыру: бисерментоқужұмысықызықты, әріқарқындыөтуүшін тек құрал - саймандардыңтүгелболуығанаемес, жұмысорындыыңғайлапалу, әсіресе, олжердебисердіқалайорналастырудыойластыруқажет. Олүшінбедерлі фланель матанытөртбүктеп, не болмасажақтауларыөтебиікемесқорапшаларпайдалануғаболады. Жұмысістейтінорынжарықпенжақсықамтамасызетілукерек. Көзгедемалыс беру үшінәрсағатсайын 10 - 15 минут үзілісжасаукерек. Бисердің түрлері Дөңгелек Таяқша Сопақ Бисермен тоқу нені талап етеді? Бисермен тоқу көп уақытты, шыдамдылықты талап етеді. Бисерді неден жасайды? Шыны Керамика Хрусталь Металл   
VІ. Жаңа сабақты түсінгенін тексеру 1. Еңалғаш бисер қайелдепайдаболды. (Египет) 2. Параллель тоқуәдісіментоқылатынбұйым. (гүл) 3. Бисерменсәндікүшінқандайбұйымдартоқылады. (әшекей) 4. Бисерменгүл, жапырақтоқуүшінқандай материал қолданғанжөн. (сым) 5. Тұңғышрет бисер қандайөндіріспенбайланыстыболды. (әйнекөндіру) 6. Таяқша, сопақшақырлыбисердіңформалары. (дөңгелек) 7. Алқатоқуғақолданылатын материал. (леска) 8. Бисерменжұмысістегендеқажеттіқұрал. ( қайшы). Сергіту сәті. Полиглот Басы екеу, аяғыда екеу (қайшы) Әйнектен, інжу-маржаннан жасалатын түрлі түсті ұсақ моншақты қалай атайды? (бисер) Әжеме өң берген, Жиегін көмкерген Етегі желкендей Киім еді ол нендей. (кимешек) Жерге түссе таптырмас (ине) Ине өткен жерден - ......... өтер (жіп) VІІ.Сарамандық жұмыс: бисерден алқа тоқу. Кіріспенұсқаулық: ТҚ ережелерінқайталау (инемен, қайшыменжұмысқауіпсіздігі) Ағымдағынұсқаулық: Әроқушыныңжұмысістеубарысындакөмеккөрсету. Бұйымныңтүйреуішінжіпкебекітіпалуқажет. Схема 1, 2, 3 бойыншабисердіқатартізукерек. Ақырғықатарыалғашқықатарғасимметриялы болу керек. Жұмысаяқталардаекіншітүйреуішінбекітіп, артықжібінқи жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2