Сабақ Тақырыбы: Фразеологизмдердің антонимдік, синонимдік байланысы

әдет-ғұрып,салт-дәстүр,халық өнерін ардақтай білуге

үйрету.

Ә)Дамытушылық мақсаты: Дүние тану жолындағы ой-өрісін,еркін сөйлеуге,терең

ойлауға,әдеби тіл байлықтарын дамытуға итермелеу және

тілімізде фразеологизмдерді қолдануға үйрету,

Б)Тәрбиелік мақсаты: Отанын ,елін, жерін сүюге, құрметтеуге, ұйымшылдыққа,

бірлікке, тапқырлыққа, алғырлыққа тәрбиелеу.

әңгімелеу,талдау,түсіндіру.

А)Сәлемдесу,түгелдеу.

Ә)Сыныптың тазалығы .

Б)Оқу-құралдарын түгелдеу.

В)Зейіндерін сабаққа аудару.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау.

Лексикадан өткенді қайталау. «Туған жерім»тақырыбына тұрақты тіркес қатыстырып

сөйлем жазу.Оқушылардың дәптерін тексеремін.Ауызша 3-4 оқушыға оқытамын.

Үй тапсырмасын қорыту.

«Кім жылдам?» сұрақ-жауап.

1.Ойды,әдепті,сыпайы етіп жеткізу.

2.Дыбысталуы бірдей,мағынасы әр түрлі сөздер .

3.Айтылуы әр түрлі,мағынасы бір-біріне жақын сөздер.

4.Дөрекі,әдепсіз сөздер.

5.Атын тура айтуға тыйым салынған сөздер .

6.Сөз бен мағынаны зерттейтін сала .

7.Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздер.

Жаңа сабақты түіндіру:Тұрақты тіркестер дегеніміз екі немесе бірнеше сөздің

тіркесуі арқылы жасалып,бір ғана мағынаны білдіретін тіркестер тұрақты немесе

фразеологизмдер деп аталады.Мысалы:Сүт пісірім уақыт ,жібі түзу,ат ізін салмау

Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы сөздерді антонимдер деп атаймыз.Мысалы:

Жақсы –жаман,дос-дұщпан,ашық-жабық,тез-баяу.

Айтылуы әр түрлі, мағынасы бір-біріне жақын сөздерді синоним деп атаймыз.

Мысалы:Тез,жылдам,лезде.Әдемі,сұлу,көрікті,ажарлы,дидрлы.

Жаңа тақырыпты игеру кезеңдері:

Тапқырлар тобы: Алғырлар тобы:

1.Ит өлген жер. 1.Ит терісін басына қаптау.

2.Қол ұшын беру. 2.Мұзға отырғызу.

3.Тіс жармау. 3.Үріп ауызға салғандай.

4.Мойны жар бермеу. 4.Жерге кіріп кете жаздау.

5.Ауыз бастырық беру. 5.Көзді ашып жұмғанша.

6.Бетінен қақпау. 6.Қабырғаңмен кеңес.

Оқушыларға слайдпен ауыз,мұрын,мұз,жүрек, ит,қоян,шаштың суреттері

көрсетіледі.Сол суретке қарап ,тұрақты тіркес құрайды және сол сөзді үш тілге

аударады.

1. 
   жаттығу.Сөйлемді оқы. Тұрақты тіркестерді тауып,астын сызыңдар.
   

аузын буған өгіздей тұрды да койды.3.Жаңағы сөздерің төбемді көкке жеткізгендей

болды.4.Қасқырды көргенде Жандостың жүрегі тас төбесінен шықты.5.Асқар

ауылдың таяқ тастам жерде екенін білмеді.

2-жаттығу.Мына сөздердің синонимдік, антонимдік тұрақты тіркесін тауып жаз.

Батыр......................

Қорқақ......................

Өкіну........................

Қуану.......................

4 бөлім. «Әзіл аралас» сұрақтар.

Екі топқа мағынасы қисық сұрақтар қойылады. Оқушылар оған тұрақты тіркеспен

жауап береді.

1.Адамның төбесі көкке жете ме?

2.Екі аяқ бір етікке сия ма?

3.Қар жана ма?

4.Екі езуіңді тартсаң екі құлағыңа жете ме?

5.Көзіңді ашсаң алақандай бола ма?

6.Инемен құдық қазыла ма?

5 бөлім. «Тауып жаз»

Оқушылар тұрақты тіркестердің жалғасын тауып,мағынасын ашып береді.

«Тапқырлар»тобы «Алғырлар» тобы.

1..................нің түгі бар. 1. ..............тай ұшты.

2.....................ын шүйіру 2. ................ыңды балта кеспейді.

3....................ға кетті. 3. ...........і тоймау.

4............іне көк ала шыбын үймелетті. 4. ....бен ....дің арасында

6 бөлім. «Адасқан сөздер»Тұрақты тіркеспен байланысатын сөздерді тап.

Таяқ

Кітап

Қазан

Тіс

тұру, таяқ тастам жер.

Көркем бейнелі сөйлеуде үлкен қызмет атқарады.Әдебиет сабағында өткен түрлі

тақырыпта кездесетін тұрақты тіркесті табайық.

Бағалау:Сабақты бағалай келе,ең көп жұлдызша жинаған топ жеңіске жетеді.

Үйге тапсырма: «Анам менің»тақырыбында эссе жазу.Ана туралы оқушылар

Төмендегі тұрақты тіркестерді мәтін ішіне қатыстыру қажет.