Сабақ тақырыбы: Жобаның интерфейсі Сабақ негізделген оқу мақсаты

• 
  Lazarus программалау ортасының интерфейсін біледі.
  

• 
  Бағдарламаны іске қосады, тереземен жұмыс істей алады.
  

• 
  Өз қажеттіліктеріне керекті бағдарламаны жасай алады.
  

• 
  Бағдарламалау тілінің интерфейсімен жұмыс жасауды үйренеді.
  
• 
  Lazarus бағдарламасында практикалық жоба жасауды біледі.
  

1. Программалау тілі деген не?

2. Программалау тілдерінің қандай түрлері бар?

3.Транслятордың қызметі қандай?

4. Компилятордың көмегімен не үшін жүгінеміз?

5. Интерпретатор қандай қызмет атқарады?

6. Lazarus программалау ортасы қай программалау тілі негізінде жұмыс жасайды?

- «События» (Оқиға), «Избранное» (Таңдамалы), «Ограничения» (Шектеу)

- «Меню-Запуск-Запустить»,«Файл=> Cохранить Все»

- Қызметші сөздер:

Procedure , Button 1,Click, Sender,Object, Caption,Label.1

Lazarus программалау ортасының интерфейсі қалай құрылған?

-Программалау терезесін басқарудың қандай тиімді жолдарын білесіңдер?

Үй жұмысын тексеру барысында "Биоақпараттану және синергетика" технологиясының элементтерін қолдана қолдана отырып басталады. Сабақтың жоспарлануы 4 бөлімнен тұрады.

1. Программалау тілі деген не?

2. Программалау тілдерінің қандай түрлері бар?

3. Төменгі және жоғары деңгейлі программалау тілдерінің айырмашылығын түсіндіріңдер.

4. Транслятордың қызметі қандай?

5. Компилятордың көмегімен не үшін жүгінеміз?

6. Интерпретатор қандай қызмет атқарады?

7. Lazarus программалау ортасы қай программалау тілі негізінде жұмыс жасайды?

8. Сөйлеу тілінен программалау тілінің қандай айырмашылығы бар?

9. Программалау тілдері қалай жіктеледі?

10. Lazarus программалау ортасының қандай ерекшеліктері бар?

Матрицалық тақта

Сабақтың ортасы

Lazarus – та ресми түрдегі бағдарламалаудың технологиясы қолданылады. Lazarus бағдарламалау тілі «Borland» компаниясы шығарған нысанды-бағытталған кітапхана, көпке таныс Delphi бағдарламалау тіліне өте ұқсас. Қосымшаны құру үрдісін келесі кезеңдерге бөліп қарастыруға болады:

1. 
   Бағдарлама терезесін құру –қажетті элементтердің орналасуы, өлшем тапсырмалары, қасиетін өзгерту.
   
2. 
   Қосымшасымен жұмыс істеу кезінде қолжетімді болатын бағдарлама кодын жазу, элемент қасиеттерін сипаттау, терезе пайда болған кездегі қабылдау әрекетін сипаттау, батырмаға басу жіне т.б.
   
3. 
   Бағдарламаның отладкасы
   

Lazarus-ты іске қосу Пуск – Все программы - Lazarus - командасымен жүзеге асырылады.

Lazarus – ты іске қосқанда экранда LazarusIDE v1.0.12 project1 жобасының менеджері өзінің Form1терезесімен пайда болады.

Терезенің басқы терезесі.

Мұнда мәзір, құрал-жабдықтар тақтасы және палитра компоненті орнатылған. Палитра компонентінде ресми және бейресми компоненттері орналасқан, олар көптеген тақырыптық қосымшаларды ұсынады. IDE-нің жұмыс уақытында басқы терезе үнемі ашық күйінде тұрады.

Код редакторында жеке-жеке беттерге орналасқан бірнеше файлдар бір мезетте ашылуы мүмкін. Код терезесінде бағдарламаның мәтіндік бөлігін жазады. Бағдарлама мәтінін өңдеу кезінде ыңғайлы болуы үшін тармақтар нөмірленіп, түстермен ерекшеленіп көрсетілед:

• 
  барлық қызметтік сөздер қою шрифтпен ерекшеленеді;
  
• 
  тыныс белгілер қызыл түске боялады;
  
• 
  қатесі бар тармақтар қоңыр түспен боялады;
  
• 
  түсініктемелер // басталып көк түспен ерекшеленеді;
  

Файл-Файл-File

Түзету-Правка-Edit

Іздеу-Поиск- Search

Түр-Вид-View

Жоба-Проект-Project

F9-Запуск-Run

Қызмет-Сервис- Tools

Терезе-Окно-Windows

Анықтама-Справка-Help

Lazarus-та бағдарлама (жоба) жасау екі кезеңнен тұрады: жобаның

сыртқы бейнесін жасау және бағдарламалық кодын Free Pascal бағдар- ламасында жазудан тұрады. Жобаның интерфейсін жасауға пішін терезесі мен бағдарлама жазатын терезе редакторын өзара тығыз байланыста қолданамыз. Пішін терезесіне жаңа компоненттерді енгізсек, автоматты түрде бағдарлама кодының өзгеруіне әкеледі. Енді өзіміздің алғашқы жобамызды дайындауға кірісейік.

Ол төмендегі кезеңдерден тұрады:

1. 
   Пуск – Программы – Lazarusкомандасынорындап, бағдарламатерезесінашамыз.
   

мәзір, компонент платформасы, нысанды қадағалаушы, пішін терезесі

мен бағдарламаредакторыныңтерезесіпайдаболады.

2. 
   Тінтуірдің көмегімен мәзірдегі «Файл=>Создать форму»
   

болады. (80-сурет)

3. 
   «Инспектор объектов=>Свойства=>Caption (тақырып)» командасын таңдап, оған «№1 мысал» деп жазғанымызда «Пішін» тақырыбы өзгереді. (81-сурет)
   
4. 
   Пішінтерезесінебатырмақоюүшін, компонент платформасынан «Button1» батырмасынтаңдаймыз. (82-сурет)
   

T Object);

begin

Button 1. Caption: =’Меніңбіріншіжобам!’;

end;

Дескрипторлар Lazarus бағдарламасының компонентері арқылы жоба жасауды үйренді. Бағдарлама арқылы жоба құруды біледі. Тапсырманы жылдам құруға бейімделеді.

IV-"Бекіту"

Тест

1. 
   Lazarus-тің бірінші нұсқасы қай жылы жарыққа шықты?
   

1. 
   1990 жылдары
   
2. 
   1980 жылдары
   
3. 
   1970 жылдары
   
4. 
   *2000 жылдан кейін
   

2. 
   Программа интерфейсі деген не?
   

1. 
   *пайдаланушы мен компьютердің өзара мәліметтер алмасуын қамтамасыз ететін аппараттық-программалық құралдардың жиынтығы.
   
2. 
   мәзір, құралдары мен компоненттер палитрасы, объекттер инспекторы, форм пішіні, программа коды редакторы
   
3. 
   бұл терезеде программаны құрайтын компоненттердің қасиеттерін редакциялауға болады.
   

3. 
   Lazarus программасының терезесі қандай бөліктерден тұрады?
   

1. 
   бұл терезеде программаны құрайтын компоненттердің қасиеттерін редакциялауға болады.
   
2. 
   *мәзір, құралдары мен компоненттер палитрасы, объекттер инспекторы, форм пішіні, программа коды редакторы
   
3. 
   "Form1" немесе "Жоба пішіні (Форма проекта)"
   

4. 
   "Объекттер инспекторы" терезесінің қызметі қандай?
   

1. 
   автоматты түрде Unit1.pas деп мәтіні сақталады.
   
2. 
   ''Project1.lpi'' файлының жобаның пішінін сақтайды.
   
3. 
   *бұл терезеде программаны құрайтын компоненттердің қасиеттерін редакциялауға болады.
   

5. 
   Жаңа жобаның пішінін жасау терезесі қалай аталады?
   

1. 
   Создать проект
   
2. 
   *"Form1" немесе "Жоба пішіні (Форма проекта)"
   
3. 
   бұл терезеде программаны құрайтын компоненттердің қасиеттерін редакциялауға болады.
   

6. 
   Жасалған жоба қандай кеңеймемен сақталады?
   

4. 
   автоматты түрде Unit1.pas деп мәтіні сақталады.
   
5. 
   ''Project1.lpi'' файлының жобаның пішінін сақтайды.
   
6. 
   *Жоба қандай атаумен сақталса, оның орындаушы файлы да (кеңеймесі. ) сол атаумен сақталады
   

7. 
   Жаңа жобаны қалай іске қосамыз?
   

1. 
   Файл-New
   
2. 
   Cоздать модуль
   

4. 
   *Создать проект
   

8. 
   Lazarus-та жаңа жоба дайындау неше кезеңнен тұрады?
   

1. 
   *7
   
2. 
   4
   
3. 
   10
   

Оқулық,

маркерлер,

плакаттар,

стикерлер,

үлестірме қағаздар,

интерактивті тақта,

компьютер

Үйге тапсырма §5, 24-28 бет оқу

1-бөлік позитивті комментарий, не ұнады.

2-сындарлы сын, не нәрсені жақсарту керек.

3-бөлік- келешекке арналған коментарий, маған ұнады, бірақ келесі жолы...........

Тест

-бағдарламалау тілдерінің қызметін түсінеді.

-бағдарламалау тілдері және бағдарламалау жүйелері түсініктерінің сипатын ажырата алады;

-бағдарламалау тілдерін атап шығады;

-бағдарламалау жүйелерін атап шығады.

2. Қандай салыстыру критерийлеріне бөленеді?

• 
  Кескіндерді ұсыну
  
• 
  Шынайы суреттерді бейнелеу мүмкіндігі
  
• 
  Кескіндерді өңдеу мүмкіндігі
  

1. Программа интерфейсі деген не?

2. Lazarus программасының терезесі қандай бөліктерден тұрады?

3. "Объекттер инспекторы" терезесінің қызметі қандай?

4. Жаңа жобаның пішінін жасау терезесі қалай аталады?

5. Жасалған жоба қандай кеңеймемен сақталады?

6. Жаңа жобаны қалай іске қосамыз?

7. Lazarus-та жаңа жоба дайындау кезеңдерін түсіндіріңдер.

8. Жаңа жоба дайындау алгоритмін сипаттап беріңдер.

Оқушылардың компьютер алдында дұрыс отыруын қадағалау.

Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарланған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берген уақыт ішінде үлгердім бе?