Сабақ тақырыбы Кері итеруші күш Оқу мақсаттары

7.3.1.13 – есептер шығаруда Архимед заңын қолдану

Архимед заңының формуласының физикалық мағынасын түсіну және Архимед заңына өмірден мысалдар келтіру.

- Архимед заңын есептер шығаруда қолданады

- Архимед заңы негізінде практикалық және эксперименттік тапсырманы талдай алады

Математика – математикалық амалдар қолдану, салыстыруды қолданады

1 мин

8 мин

Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, оқу құралдарының даярлығын тексеру

2.Қысымның формуласы?

3.Паскаль заңы қалай айтылады?

4.Атмосфералық қысым дегеніміз не?

5. Қандай құралмен өлшейді?

6.Сұйықтар мен газдардағы қысымның формуласы?

-Қысымның физикалық мағанасын біледі

-Қысымның математикалық өрнегін біледі

-Паскаль заңын тұжырымдайды

-Әртүрлі заттардағы қысымның әрекет етуін ажыратады
ҚБ: Оқушыларды ауызша мадақтау арқылы бағалаймын!

2.Тақырыпты ашу. Тәжірибе туралы жағдаяттық сұрақ.

Кейбір денелер сұйық бетінде жаңқа тәрізді қалқып жүрсе, екіншілері батып кетеді, ал үшіншілері сүңгуір қайық тәрізді оның ішінде жүзіп жүре алады.

Тәжірибе жасап көрейік

Шыны ыдысқа су толтырып,оның ішіне құтыны саламыз. Сол құтының ішіне жүк салып бақылаймыз. Сосын жүкті алып боялған су құямыз.

Неліктен жүгі бар ыдыс суға батып кетті, ал суы бар ыдыс оның ішінде жүзеді?(оқушылар тығыраққа тіреліп,өз ойларын айта бастайды.) Тақырыпқа шығу, мақсат қою:

М:Сонда бүгінгі біздің сабағымыздың тақырыбы қандай?

О: Кері итеруші күш!

М:Бүгінгі сабаққа қандай мақсат қоямыз?

О: есептер шығаруда Архимед заңын қолдану!

М:Сұйықтың ішінде денеге қандай күштер әрекететеді?

О:Екі күш әрекет етеді:жоғары бағытталған Архимед күші және төмен бағытталған ауырлық күші. М:Дұрыс-ақ, олай болса жаңа сабағымызға көшейік

Үлестірме қағаздар , оқулық

Интереактивті тақта

6 мин

7 мин

"Архимед заңы туралы" видеороликтер көрсету арқылы оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын ояту.

Топтық жұмыс.

1. 
   Динамометрді қолдана отырып, салмақтары мен көлемдері әртүрлі объектілерді бірінші ауада, сосын суда өлшеңіз, нәтижесін кестеге жазыңыз.
   
2. 
   Архимед күші объект салмағына байланысты ма?
   

Дескриптор:

-Архимед заңының формуласын біледі

-Объектілердің ауадағы және судағы салмағын анықтайды

-Архимед күшін есептей алады

- F_A=F_a-F_c формуласы арқылы есептейді

ҚБ: Топтар бірін-бірі «бас бармақ» әдісі арқылы бағалайды

Жұптық жұмыс : «Қызықты есептер әлеміне саяхат » әдісі Такырыпты өз беттерімен талдап ашуға бағыт бағдар беру, есептер шығару.

1-топ:Архимед тобы

1. Көлемі 2 дм³ дене толық суға батырылған. Осы денеге әсер ететін кері итеруші күш 18 Н болса, дененің тығыздығы қандай? / 900 кг/м³ /

2. Көлемі 7,5 дм³-ге тең тастың массасы 18,7 кг. Осы тасты суда батырмай ұстап тұра-тын күшті анықта. ρ=1000кг/м

/110 Н/

1. Көлемі 500 см³ және массасы 800 г динамометрге ілінген жүкті толығымен суға батырса, динамометр нені көрсетер еді? ρ=1000 кг/м³ /3 Н/

2. Су астында жатқан массасы 30 кг, көлемі 0,012 м³ тасты көтеру үшін, оған қандай күш түсіру керек? ρ=1000 кг/м³ /180 Н/

3. Көлемі 5 дм³ болатын дене толығымен суға батырылғанда, оған әсер ететін кері итеруші күш 50 Н-ға тең болса, сұйықтың тығыздығы қандай? /1000 кг/м³/

3-топ: Ньютон тобы

1. Көлемі 1 м³ денені суға батырсақ қанша кері итеруші күш әсер етеді? Судың тығыздығы -1000кг/м³. /10 000Н/

2. Керосинге батырылған темір білеушеге әсер ететін кері итеруші күш 20 Н болса, оның көлемі қандай? ρ=800 кг/м³ /0,0025 м³/

3. Суға көлемі 100см³ болатын дене батырылған.Осы денеге әсер ететін ығыстырушы күшті анықтаңдар. Судың тығыздығы – 1000кг/м³. /F_A=1H/

Дескриптор:

-Берілгенін жазады

-ХБЖ-не айналдырады

-Архимед заңының формуласын біледі

-Формуланы түрлендіре алады

-математикалық есептеулер жүргізеді

-есептің жауабын жазады

ҚБ: Валютамен бағалаймын

«Физикалық диктант» әдісі жұптық жұмыс дәптермен жұмыс

1.Сұйыққа (газға) батырылған денелерге кері кері итеруші күш әсер етеді.

2.Бұл күш жоғары бағытталған, оны кері итеруші күш немесе Архимед күші деп атайды.

3. Күштен қанша есе ұтсақ, ара қашықтықтан сонша есе ұтыламыз.

4.Архимед күші дененің ауадағы және сұйықтағы салмағының айырмасына тең.

5.Архимед күші дененің ығыстырып шығарған сұйықтың көлеміне тең 

6.Архимед заңы мына түрде жазылады: F=ρgV

7. Атмосфералық қысымды өлшеуге арналған құрал барометр деп аталады.

8. Архимед заңы арқылы әуеде ұшады, суда кемелер қалқиды, сүңгуір қайықтар жүзеді .

Дескриптор:

-Сұйыққа және газға батырылған денеге әрекет етуші Архимед күшінің ұқсастық белгілерін анықтайды

ҚБ: Балалар бірін-бірі тексереді, баллдық шкала бойынша бағаланады.

1-2	Тырысыңыз!
3-4	Орташа!
5-6	Жақсы!
7-8	Жарайсың!

Үлестірме қағаздар

Bilimland.kz сайты

Smk.edu.kz сайты

оқулық, кеспе қағаз

А4 қағаздары, маркерлер

3 минут

Жасыл түс – толықтай Архимед заңын түсініп, оны пайдаланып есеп шығара алса

Сары түс – Архимед заңын есепте қолдана алса

Қызыл түс – Тек Архимед заңын білсе

• 
  Бүгін не үйрендім?
  
• 
  Бүгінгі сабақ ұнады ма?
  
• 
  Қандай ақпарат алдым?
  
• 
  Не қиындық тудырды?
  

Стикерлер

1 мин

Қабілеті жоғары оқушылар өлеңдерді өз бетінше құрастыра алады.