Сабақ тақырыбы: Махамбет Өтемісұлы «Соғыс» (әдеби теория:өлең құрлысы, өлең туралы, метафора) Сабақ мақсаты
жүктеу/скачать 106,51 Kb.
|
| Астана қаласы
№53 мектеп –лицейінің Қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі Темірбекова Күләш Ахметовна Сабақ тақырыбы: Махамбет Өтемісұлы «Соғыс» (әдеби теория:өлең құрлысы, өлең туралы, метафора) Сабақ мақсаты: 1.Білімділік: Махамбеттің елін езгіден ерлікке, қараңғылықтан білімдіктің биік шыңына шақырған, ел бірлігін жырлаған өлеңдерімен таныстыра келе, «Соғыс» өлеңінің құрылысына талдау жасау.
қорын байыту, сөйлеу дағдысын дамыту.Әдеби теориялық ұғымдарды шығарма желісінен еркін таба алуға үйрету.
еңбегін,ерліктерін дәріптеу. Сабақ түрі: кіріктірілген сабақ Сабақ әдісі: Сто элементтері, баяндау, талдау, сұрақ-жауап Пәнаралық байланыс: тарих Көрнекілігі: интерактивті тақта, Махамбет портреті, сызбалар Сабақ барысы I.Ұйымдастыру кезеңі Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру. II. Үй тапсырмасын сұрау Ахметтің мысал өлеңдері туралы сұрау. III.Жаңа сабақ Үнтаспадан Махамбеттің өлеңі оқылады. Бұл өлең қазақтың дауылпаз ақыны Махамбет Өтемісұлынікі. Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айтылады. Мұғалімнің кіріспе сөзі. Махамбет өмірі мен шығармашылығына шолу. 1803жылы Ішкі Бөкей Ордасы,қазіргі Батыс Қазақстан облысы,Жәнібек ауданы, Нарын құмының Жанқұс деген жерінде туған.1846 жылы 20қазанда Қарой өңірі, қазіргі Атырау облысы, Махамбет ауданында жерленген.Ол кісі көптеген шығармалар жазған: «Қызғыш құс», «Тайманның ұлы Исатай», «Тарланым», «Қызғыш құс», «Соғыс» т.б. Ол кісінің бірнеше күйі де бар.Ол кісі ақындығымен қоса қазақтың азаттығын көксеген күрескер. Бұл жайында тарихшы мұғаліміміз айтып береді.
Батыс Қазақстандағы Бөкей ордасында Ресейлік патша өкіметінің отаршылдық саясатына қарсы көтерілген қазақ халқының ұлт-азаттық көтерілісі. Оның басшылары Махамбет Өтемісұлы мен Исатай Тайманов.Исатай Махамбеттің жан жолдасы, серіктесі болды. Бүгін «Соғыс» өлеңімен танысамыз. Кітаппен жұмыс. Өлеңді мұғалім мәнерлеп оқиды. Өлең қысқартылып берілген.Бекетай құмындағы қанды соғысқа арналған.Мұндағы лирикалық кейіпкер Исатай.
1.Өлеңнің мағынасын ашу. 2.Исатай бейнесін сипаттауда ақын қандай сөздер пайдаланғанын әр жолдарды оқушыларға жекелеп оқыту арқылы көрсету. 3.Кітаптағы «өлең оқи білейік» ережесін оқытып, талқылау.(шумақ, буын, бунақ,тармақ, ұйқас және көркемдегіш сөздер теңеу, метафора туралы түсіндіру) 4.Өлеңді құрылысына қарай талдату. Мысалы:Ақ-та-бан а-ты // ас-тын-да, Ду-лы-ға-сы // ба-сын-да, Зы-ғыр-да-ны // қай-на-ды. Ас-тын-да мін-ген //Ақ-та-бан, Ақ бө-кен-дей //ту-ла-ды. Өлең 7-8 буынды, 2 бунақты, аралас ұйқасты, жыр үлгісімен жазылған.
IV.Сабақты бекіту Махамбет туралы деректер айту. Тарихшы: 1.Алматылық көрнекті суретші Мадияр Ысқақов Махамбет ақынның суретін салған. 2.Халық мұрасының жанашыры Мұстафа Ысмағұлов Махамбеттің домбырасын 1979жылы тауып алып, 1985 жылы халық аспаптар мұражайына тапсырды. 3. Махамбет ақынның мүсінін республиканың белгілі антропологі Ноэль Шаяхметов жасады. Интерактивті тақтамен жұмыс. «Ұйқасын тап» Толғай – толғай оқ атқан Таң атқанша тарандық Төңірек жаққа қарандық Тізгінінен кесе атқан. Тебінгісін тесе атқан Он екі тұтам жай тартқан V. Сабақты қорытындылау Сұрақ-жауап 1.Махамбет кім? Қандай ерлік істері бар? Өлеңдерінің көбісін кімге арнап жазды? Соғыс өлеңінің тақырыбы не? VI.Үйге тапсырма Өлеңді жаттау. Шығармашылығы мен өмірбаянын оқу, тың деректер жинау. VII.Бағалау Астана қаласы №53 мектеп –лицейінің Қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі Темірбекова Күләш Ахметовна Сабақ тақырыбы: Махамбет «Қызғыш құс» Сабақ мақсаты: Махамбет өлеңдерімен таныстыра отырып, «Қызғыш құс» өлеңінің құрылысына талдау жасау Міндеті: 1.Өлеңнің тарихын,Исатайдан айрылғандағы ақынның көңіл-күйін ашу. 2.Ой-өрістерін, тілдерін дамыту.Оқушыларды іздендіре отырп,поэзиялық гығармаларды талдай, саралай білуге дағдыландыру. 3.Елдік, ерлікке, патриоттық рухта тәрбиелеу.Ұлттық гуманизмді дәріптеу.
Махамбет Өтемісұлы III. Жаңа сабақ Үнтаспадан «Қызғыш құс» өлеңі тыңдалады. (Слайдтан портрет) 1.Өлеңі кімге арналған? 2.Кімнің есімдері айтылып тұр? 3.Қандай оқиғаға байланысты деп ойлайсыздар? Өлеңнің тарихы: Махамбет бұл өлеңді серігі, қимас жолдасы Исатай қайтыс болғанда шығарған. 1838 жылы көтеріліте Исатай оққа ұшады.Жан жолдасынан айрылған ақын құсалыққа салынады.Хан Жәңгірдің қатыгездігі жырланады. Махамбет жырларының тақырыбы ерекше, теориялық,білімділік жағы да сан алуан,тәрбиелік мәні жоғары. Шығармаларында Баймағанбет сұлтан,Жәңгір хан, Исатай туралы көп айтады. Махамбет тағдыры да басқа бірде-бір ақынға ұқсамайтын –тағдыр.Оның тағдыры ерлік пен теңдікке, жеңіс пен жеңіліске, өкініш мен арманға толы.Махамбетті отаршылдар жіберген аңдушылар тобы 1846 жылы жасырынып келіп, алдап қолға түсіріп, басын шауып мерт етеді.
Кітаппен жұмыс 1.Өлең құрылысына талдау 2.Көркемдік ерекшелігі 3.Тәрбиелік мәні
«Ой салыстыру» стратегиясы ВЕНН диаграммасы «Соғыс» «Қызғыш құс»
Бес жолды өлең Зат есім (1сөз) Ақын Сын есім (2сөз) Ашына, түңіле Етістік ( 3сөз) Жырлады, жазды, ойлады Сөйлем (4сөз) Ақын ашына, зарлана жырлады. Түйін сөз (5сөз) Махамбет Өтемісұлы дауылпаз, жауынгер ақын.
Рефлексия кезеңі Бүгінгі сабақтан алған әсеріңізді төменднгі түстер арқылы көрсетіңіздер -Жасыл түс- сабақтан жаңа идеялар байқадым -Сары түс-сабаққа көңілім толды -Күлгін түс- сезіміме әсер етті VI. Үйге тапсырма Өлең желісімен сурет сал. (Соғыс, Қызғыш құс) Өлеңді жаттап ал.
№53 мектеп –лицейінің Қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі Темірбекова Күләш Ахметовна Сабақтың тақырыбы: Жаңа сөздер Сабақтың мақсаты: Білімділік : Оқушыларға неологизмдердің өзіне тән ерекшеліктерін,жасалуын мысалдар арқылы түсіндіріп,жаттығу жұмыстарын жүргізу; Дамытушылық: Интербелсенді тақтаның мүмкіншілігін пайдалана отырып,оқушылардың ойлау,есте сақтау,ой жинақтау еркін сөйлеу қабілеттерін арттыру; Тәрбиелік : Мәтін арқылы халқымыздың салт-дәстүр, әдет-ұрпын дәріптеу, оқушы бойына патриоттық сезім ұялату. Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ. Сабақтың көрнекілігі: Интербелсенді тақта. Сабақтың барысы: Әдіс-тәсілдер:түсіндіру,жаттығу , ой жинақтау, сұрақ-жауап Сабақ типі: жаңа сабақ Сабақ барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды сабақ процесіне дайындау ә) Үй тапсырмасын тексеру Ойдан денсаулық туралы мақал-мәтел ,өлең шығару (6-7 оқушыға үй тапсырмасын оқыту)
несие болыс жылыжай ағза сандық бөрік қызанақ торқа «Зерделі сұрақ,дәлелді жауап». Жекелеген оқушылармен жұмыс.
г) Сабақты бекіту
Е) Үйге тапсырма Көркем әдебиеттен құрамында көнерген сөз және жаңа сөздер кездесетін үш-үш сөйлем жазу Ережені оқу Газет-журналдардан құрамында жаңа сөздер кездесетін мәтіндер тауып келу. г) Оқушыларды бағалау. жүктеу/скачать 106,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
