Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып ҚР Президентінің актілері
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Қазақстан Республикасының Президенті өз өкілеттіктерін жүзеге асыру мақсатында норма шығарушылық қызметті жүзеге асырады.
Бұрынырақта айтылғандай, Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес заңдар, сондай-ақ заң күші бар жарлықтар шығара алады. Басқа жағдайларда Президент заңға қарасты сипаты бар жарлықтар мен өкімдер шығарады. Жарлықтар мен өкімдер Қазақстан Республикасының барлық аумағында орындалу үшін міндетті.
Президент жарлықтары Республиканың Конституциясы және заңдары негізінде және соларды орындау үшін шығарылады. Президент жарлықтарының нормативтік құқықтық акт күші бар.
Президент жарлықтары мынадай мақсаттарда шығарылады:
- Президенттің конституциялық өкілеттіктерін жүзеге асыру;
- мемлекеттік биліктің барлық тармақтарының келісімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету мәселелерін шешу;
- Парламенттің, Үкіметтің және басқа да мемлекеттік органдардың заңдық құзыретіне кірмейтін мәселелерді құқықтық реттеуді жүзеге асыру;
- Қазақстан Республикасының экономикалық және әлеуметтік-саяси дамуының стратегиялық мәселелері бойынша шешімдер қабылдау.
Президенттің өкімдері әкімшілік-өкімдік, жедел және жеке сипаттағы мәселелерді шешу мақсатында шығарылады
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып Парламентаризм ұғымы. Парламентті құру тәртібі
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес Парламент тұрақты негізде жұмыс істейтін екі Палатадан: Сенаттан және Мәжілістен тұрады.
Сенат төте емес, жанама сайлау арқылы құралады. Сенат депутаттарын сайлау тиісінше облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және Республика астанасының барлық өкілдікті органдары депутаттарының бірлескен отырысында жүргізіледі. Сенаттың тиісті депутатын өкілеттік мерзіміне Республика Президенті тағайындайды. Сенатқа әр облыстан, республикалық маңызы бар қаладан және Республиканың астанасынан екі адамнан сайланады. Сенат депутаттарының жартысы әрбір үш жыл сайын қайта сайланып отырады. Қазақстан Республикасының Парламенті Қазақстан Республикасының жоғары өкілді және заң шығарушы органы. Қазақстан Республикасы Конституциясының 49-бабына сәйкес Парламент Республиканың заң шығару қызметін жүзеге асыратын ең жоғары өкілді органы болып табылады
Бекіту сұрақтары
Парламент неше палатадан тұрады?
Қазақстан Республикасының жоғары өкілді және заң шығарушы органы?
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып ҚР Үкіметі атқарушы биліктің жоғарғы алқалық органы
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкес Үкімет Қазақстан Республикасының атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесін басқарады және олардың қызметіне басшылық жасайды. Кез келген мемлекетте Үкімет атқарушы биліктің жоғары алқалық органы болып табылады.
ҚР Үкіметінің құқықтық мәртебесі ҚР Конституциясымен, “ҚР Үкіметі туралы” 1995 жылғы 18 қазандағы Конституциялық заңымен бекітілген. Оларда ҚР Үкіметінің заңдық табиғаты ашылады, оның мемлекеттік билік органдары жүйесіндегі орны айшықталады және оның қызметі сипатталады. Атқарушы биліктің жоғары алқалық органы ретінде Үкімет мемлекеттік басқаруды жүзеге асырады, ол оның өкілеттіктерімен қатмамасыз етіледі. Үкімет министрліктердің, атқарушы биліктің комитеттері және басқа да орталық органдарының жұмысының негізгі бағыттарын айқындайды және ұйымдастырады
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып Конституциялық бақылау ұғымы
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Конституциялық бақылаудың қажеттігі негізінде бірнеше себеп жатыр. Біріншіден, конституциялық нормалар әдетте құрылтайшылық немесе бастапқы сипатқа ие болып келеді. Қазақстан Республикасы Конституциясының преамбуласында Конституцияны Қазақстан халқы қабылдайтындығы атап көрсетілген: “Қазақстан Республикасының халқы республикалық референдумда жалпы халықтық дауыс беру жолымен осы Конституцияны қабылдайды”. Конституциямен көзделген барлық басқа актілер құрылтайшылық билік болып табылатын Конституцияның актілеріне қайшы келмеуге тиіс. Конституциялық бақылаудың рөлі қазіргі жағдайда тіпті арта түскен.
Конституциялық бақылау деп тиісті органдардың Конституцияның және конституциялық заңдылықтардың үстемдігін қамтамасыз ету мақсатындағы қызметі ұғынылады. Ол актілердің және бұқаралық билік органдары қызметінің, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктердің қызметінің Қазақстан Республикасы Конституциясына сәйкестігі мәселесін шешуде көрініс табады.
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып ҚР сот жүйесі
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Республиканың сот жүйесі Конституциямен және Республиканың конституциялық заңымен белгіленеді. Қазақстан Республикасының соттар жүйесін Жоғарғы сот және Конституцияға және Конституциялық заңға сәйкес құрылатын жергілікті соттар құрайды. Жергілікті соттарға облыстық және оған теңестірілген соттар (Алматы қалалық соты, Астана қаласының соты, Қазақстан Республикасы әскерлерінің Әскери соты), аудандық, қалалық және әскери соттар жатқызылады.
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 25 желтоқсандағы “Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы” конституциялық заңында сот жүйесінің бірлігі белгіленген, ол заңда ескерілген жолдармен қамтамасыз етіледі.
Облыстық және оған теңестірілген соттарды уәкілетті органның Қазақстан Республикасы Жоғарғы сотының төрағасымен келісілген ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті құрады.
Республиканың басқа соттарының төрағалары мен судьяларын Әділет біліктілік алқасының кепілдемесіне негізделген Әділет министрінің ұсынуы бойынша Республика Президенті қызметке тағайындайды.
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып ҚР судьялардың конституциялық құқықтық мәртебесі
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
Конституциялық заңға сәйкес судья Республикада соттық билікті жүзеге асырушы тұлға болып табылады. Судьялардың тәуелсіздігі Конституциямен және заңдармен қорғалады. Судьялардың тәуелсіздігінің кепілдігі оларға ешкімнің тиіспеушілігінен көрінеді. Конституциялық заңның 27-бабына сәйкес судьяны, қылмыс үстінде ұсталған немесе ауыр қылмыс жасаған жағдайларды қоспағанда, тұтқынға алуға, күштеп әкелуге, оған сот тәртібімен белгіленетін әкімшілік жазалау шараларын қолдануға, Жоғары сот кеңесінің қорытындысына негізделген Қазақстан Республикасы Президентінің келісімінсіз не Парламент Сенатының келісімінсіз қылмыстық жауапқа тартуға болмайды. Судьяға қатысты қылмыстық іс тек Республика Бас прокурорының пәрменімен қозғалуы мүмкін.
Судьялар қызметінен қызметтен босату және өкілеттігін тоқтату түрінде босатылады. Судья қызметтен мынадай негіздерде: орнынан түскенде немесе өз тілегі бойынша; медициналық қорытындыға сәйкес кәсіптік міндеттерін одан әрі атқаруға кедергі болатын денсаулық жағдайы бойынша; cоттың таратылуына немесе өкілеттік мерзімінің өтуіне байланысты, егер басқа соттағы бос қызмет орнына орналасуға келісімін бермесе, босатылады. Судьяның өкілеттігі мынадай негіздерде: Қазақстан Республикасының азаматтығынан айрылғанда; осы судьяға қатысты айыптау үкімі күшіне енгенде; іс-әрекетке қабілетсіз немесе іс-әрекетке қабілеті шектеулі деп танылған жағдайда; басқа лауазымға тағайындалған, сайланған және басқа жұмысқа ауысқан жағдайда; қайтыс болған жағдайда тоқтатылады.
Жоғарғы соттың судьялары, оның төрағасы, алқа төрағаларын қызметінен Республика Президентінің ұсынуымен Парламент Сенаты босатады. Облыстық және оған теңес- тірілген соттардың судьялары, оның төрағалары және алқа төрағалары, сондай-ақ аудандық соттар төрағалары мен судьялары қызметінен Президент шешімімен босатылады.
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Оқытушы: Серікбаева Рахат Айдарбаевна
Пәні
Жалпы тақырып ҚР жергілікті мемлекеттік басқару ұғымы
Сабақ типі лекция
Сабақ мақсаты:
Оқу (оқыту) тақырып бойынша жұмыс жасау
Тәрбиелік Оқушыларды білім алуға, құштарлыққа, іскерлікке, байқампаздық
қа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Дамыту Оқушылардың есте сақтау, тез ойлау, дұрыс және толық жауап беру
қабілетін, білімін дамыту.
Көрнекілігі ҚР мемлекеттік атрибуты, оқулықтар.
Пән аралық байланыс ҚР Конституциясы
Сабақ жүрісі
І. Ұйымдастыру моменті 2 мин
ІІ. Өтілген тақырыпты қайталау 25 мин
Қайталау сұрақтары
Жеке тапсырмалар карточкалар, тест сұрақтары
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру
1995 жылғы ҚР Конституциясы жергілікті мемлекеттік басқаруға жан-жақты анықтама береді. Конституцияна сәйкес, жергілікті мемлекеттік басқаруды тиісті аумақтағы істің жай-күйіне жауапты жергілікті өкілді және атқарушы органдар жүзеге асырады.
ҚР жергілікті мемлекеттік басқару жүйесінің екі бастауы бар. Біреуі сайланбалыққа және салыстырмалы орталықсыздандырылуға негізделген, бұл бағыт жергілікті өкілді органдармен берік байланысты. Екіншісі орталықтандырылу жүйесіне, мемлекеттік ұйымдастырудың құрамдас элементтігіне негізделген. Мемлекеттік басқарудың бұл механизмі жергілікті атқарушы органдар жүйесі арқылы жүргізіледі.
Жергілік атқарушы органдардың құқықтық мәртебесі ең алдымен Конституциямен, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы “Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы” Заңымен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік актілерімен реттеледі.
Жергілікті мемлекеттік басқару құрылымын анықтаған кезде оның негізіне біртұтастық принципі қаланған, өйткені Қазақстан Республикасы біртұтас мемлекет болып табылады.
Бекіту сұрақтары
Үйге тапсырма
Сабақ жоспары
Достарыңызбен бөлісу: |