Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы

Жасушаның молекулалық биологиясын, жасуша органоидтарын, ядро, митохондрия, лизосома, рибосома, ЭПТ құрылысын альбомға түсіру

Жасушаның биологиялық ақпараттық құрылымы -нуклеин қышқылдары және ақуыздар.

1.Мушкамбаров Н.Н. Кузнецов С.Н. Молекулярная биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов, Москва: Наука, 2003,

2. Фаллер Д.М., Шилдс Д. Молекулярная биология клетки. Руководство для вра

чей. 3. Гинтер Е.К. Медицинская генетика. М.,Медицина, 2003. 4. Генетика учеб

ник для ВУЗов / под. ред. академика РАМН В.И.Иванова.- М., ИКЦ«Адемкнига»

5. Медицинская биология и генетика / Под.редакцией Куандыкова Е.У., Алматы,

Мироедова Э.П. Биология. Учебное пособие для студентов медицинских вузов. – Астана, 2006, 2007
Ұйымдастыру кезеңі: 7 мин (15%) рапорт

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  

• 
  ДНҚ ның құрылысы
  
• 
  ДНҚ ның қызметі
  
• 
  ДНҚ ның маңызы
  
• 
  ДНҚ молекуласының РНҚ дан айырмашылығы қандай
  
• 
  РНҚ түрлері, маңызы
  
• 
  Ақуыз молекуласының І-, ІІ-, ІІІ- құрылысы
  
• 
  Ақуыз молекуласының маңызы неде
  

Сабақтың мақсаты мен міндеті: Ақуыз молекуласының 1 ші, 2 ші, 3 ші реттік құрылымын, ДНҚ және РНҚ молекуласының құрылысын оқыту

• 
  Оқушылардың міндетін жан – жақты тексеру
  
• 
  Сұрақтарды дұрыс және мазмұнды құрастыруға мән беру
  

• 
  Тақырыпты жоспармен таныстыру
  
• 
  Түсіндірілетін материалдық негізділігімен жеткізілуінің ғылымилығы
  
• 
  Жаңа сабақты сапалы игеру үшін түрлі оқу әдістерін қолдану
  

НҚ екі түрі белгілі: ДНҚ, РНҚ. НҚ –полимерлер, олардың мономерлері болып нуклеотидтер саналады. Нуклеотидтер өз кезегінде 3 бөліктен құралған. Қант Фосфор қалдығы Азоттық негіздер. Нуклеотидтер молекуласында азоттық негіздердің нуриндік –Аденин (А) не Гуанин (Г); немесе примидиндік –цитозин (Ц) не Тимин (Т), Урацил (У) деген түрлері, қант ретінде –дезоксиребоза не рибоза, 1 фосфор қышқылының қалдығы (монофосфат) кездеседі. ДНҚ (дезоксинуклеотид қышқылы) нуклеотидтері дезоксирибозадан А, Г, Ц, Т азоттық негіздерінен, 1 фосфаттан (монофосфат) құрылған, оларды д АМФ, д ГМФ, д ЦМФ, д ТМФ деп атайды. ДНҚ молекуласы қосширатпалы болып келеді (Ф. Крик, Д.ж. Уотсон). Оның алғашқы, екінші реттік, үшінші реттік құрылыстары белгілі. ДНҚ молекуласының алғашқы құрылысы- бір жіпшеде нуклеотидтердің (А, Г, Ц, Т) бірізділікпен тізбектеніп орналасуы болып табылады. ДНҚ алғашқы құрылысы фосфодиэфирлік байланыс арқылы тұрақтанады, яғни бір жіпшедегі нуклеотидтер бір-бірімен фосфаттық топ арқылы байланысқан: ДНҚ молекуласының екінші реттік құрылысы оның екі жіпшесіндегі азоттық негіздердің бір-бірімен комплиментарлы сутектік байланыс арқылы байланысуы (А-Т; Г-Ц) арқылы түзіледі ДНҚ жіпшелерінің 51 және 31 ұштары белгілі, ДНҚ молекуласының қосширатпасы (тізбектері) бір біріне антипаралель орналасқан;

(51) ... АТТГАЦГГЦ ......( 31)

(31) ... ТААЦТГЦЦГ...... (51)

Р-РНҚ молекуласының ерекшелігі гуанин (Г) және цитозин (Ц) сияқты азоттық негіздерінің мөлшері басқаларына қарағанда әлде қайда көп болады. Сонымен қатар минорлық нуклеотидтер де жиі кездеседі.

Р-РНҚ-ның екінші реттік құрылымында қостізбекті учаскелер және ілмешіктер де көптеп кездеседі.

Нуклеин қышқылдарының нуклеотидтері көпшілік жағдайларда модификацияланады, осылайша олар ерекше қасиеттерге ие болады. Нуклеотидтердің модификациялануының бірнеше түрлері белгілі:

-ДНҚ –ның цитозині жиі метилденеді де 5 МЦ пайда етеді. Бұл құбылыстың маңызы –ДНҚ қос тізбегінің беріктігін күшейту болып табылады;

-а-РНҚ, р-РНҚ нуклеотидтерінде рибоза қалдығы метилденеді;

-т-РНҚ молекуласында

уридиннің тотықсыздануы (дигидроуридин);

уридиннің изомерленуі (псевдоуредин);

уридиннің метилденуі (метилуредин);

дезаминденуі (инозин)