Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Есімдік
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
1. Білімдік: есімдік туралы жалпы түсінік. Мағыналық, тұлғалық жағынан білім беру. Ауызша, жазбаша талдау жұмыстарын жүргізе отырып, оқушылардың білімдерін толықтыру.
2. Дамытушылық: оқушылардың қабілетін дамытуда, оқушы сезіміне әсер ететіндей, сабаққа ынтасын дамыту үшін таблица, карточка, т.б. құралдар мен әдістерді пайдалану. Ой қорытып, нақты шешім жасауға үйрету.
3. Тәрбиелік: сауатты жазуға, ұқыптылыққа баулу, бір-бірін тыңдай білуге үйрету, сөйлеу мәдениеттерін қалыптастыру.
Күтілетін нәтиже: Оқушылар есімдіктің түрлерін толық меңгереді, есімдік туралы алған теориялық білімдерін практикада қолданады.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, ой қорыту, ізденіс, тест
Жұмыс түрі: ұжымдық
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгеру
Сабақтың көрнекілігі: есімдік туралы кестелер, карточкалар, оқулық, тест сұрақтары
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Сыныптағы оқушыларды карта арқылы үш топқа бөлу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Дәптердегі тапсырмаларды тексеру
|
Қызығушылықты ояту
|
Жаңа сабақты түсіндіруде қойылатын кіріспе сұрақтар:
- Сөз таптары дегеніміз не?
- Қазақ тілінде неше сөз табы бар?
- Сіздер нешеуін таныстыңыздар?
«Есімдік» тақырыбы тақтаға жазылады. Есімдік туралы , оның мағыналық түрлерін көрсететін кесте тақтаға ілінеді.
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Берілген жаттығуларды топтарға бөліп орындау.
Қосымша шығармашылық тапсырмалар.
Есімдіктер – заттың атын, сынын, санын, я олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың орнына жұмсалатын сөз табы. Есімдіктер жіктеледі, септеледі тәуелденеді және көптеледі. Мағыналарына қарай есімдіктер мынадай топтарға бөлінеді:
1. Жіктеу есімдігі
2. Сілтеу есімдігі
3. Сұрау есімдігі
4. Өздік есімдік
5. Жалпылау есімдігі
6. Белгісіздік есімдігі
7. Болымсыздық есімдігі
1) Жіктеу есімдіктер – белгілі бір жақ түрінде қолданылатын есімдіктің түрі. Мен, сен, сіз, ол,біз,сендер, сіздер, олар деген сөздер жатады.
2) Сілтеу есімдік – нұсқау және көрсету мағыналарын көрсетеді: бұл, мынау, анау, сол, мына, міне.
3)Сұрау есімдігі – жауап алу мақсатында қойылған сұрақтар. Қазақ тіліндегі барлық сұраулы сөздер жатады: кім? неше? қайда? неге?
4) Өздік есімдігі – әр түрлі тұлғадағы өз деген бір ғана сөз: өз, өзім, өз-өзіне, өзіміз.
5) Жалпылау есімдігі – жалпылау, жинақтау мағыналарын білдіретін есімдіктің түрі: барлық, бәрі, тегіс, түгел, күллі.
6) Белгісіздік есімдігі - белгісіз мәнде айтылатын сөздер. Жасалауына әр, бір, әлде деген үш сөз ұйтқы болып қызмет атқарады: әркім, әлдекім, әрқалай, бірнеше, бірдеме,кейбір, әрқалай.
7) Болымсыздық есімдігі – болымсыздық мағынаны білдіреді. Негізінде еш деген сөзбен кейбір есімдіктердің бірігуі арқылы жасалады: ешкім, ешқайда, ештеме, ешқашан, дәнеңе.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сергіту сәті
|
Еркiн ұста денеңдi,
Тарсылдатпай едендi
Орнымыздан тұрып ап
Жүгiрейiк бiр уақ.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш.
Аяқты алға созайық
Тiк көтерiп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық
Алға қарай озбайық.
Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.
|
Ой толғаныс
|
1-тапсырма: Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қойып жаз. ... ата- анаңызбен тұрасыз ба? Мұрат ... әңгімені айтты. Ауа райы ... тамаша! Әр халықтың ... ұлттық тағамы бар. ... үйде жақын досым тұрады. Университеттің ... корпусы бар. Отанын қорғау – ... азаматтың борышы. ... өтірік айтпа. Мына хат ... келген? Есімдіктер: сіз, қандай, өзінің, бұл, бірнеше, әрбір, ешқашан,кімнен, бізге
2-тапсырма: Семантикалық картамен жұмыс - есімдіктерді топқа ажыратыңдар - таңдаған есімдіктермен сөйлем құрастырыңдар р/с Мысалдар жіктеу сілтеу сұрау өздік белгісіздік болымcыздық жалпылау 1. Барлық + 2. Олар + 3. Мыналар + 4. Өздері + 5. Ешқашан + 6. Қайда? + 7.. Бәрі + 8. Кейбіреу + 9. Ешқайда + 10. Әлдеқайда + 11. Өзіміздің +
Тест жұмысы
1. Есімдік қалай қолданылады?
А) сұрақтарға жауап беру арқылы
В) қолданылмайды
С) есім сөздердің орнына қолданылады
Д) етістік сөздерінің орнына қолданылады
Е) мұндай сөз табы жоқ
2. Жіктеу есімдіктерін белгілеңіз:
А) ендеше, соңдықтан
В) туралы, үшін
С) оның, сіздер
Д) Және, әрі
Е) да, де, та, те
3. «Мен» жіктеу есімдігінің барыс септігінде түрленіп тұрғанын көрсетіңіз:
А) менің
В) менде
С) менімен
D) маған
Е) мені
4. Өздік есімдігін табыңыз:
А) бәрі, барлығы
В) біреу, әркім
С) мен, сен
D) мынау, анау
Е) өзіміз, өзге
5. «Біреу, әркім, әлдекім» сөздері қандай есімдікке жатады?
А) жалпылау
В) болымсыздық
С) белгісіздік
Д) өздік
Е) сұрау
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Есімдік
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Есімдік туралы түсінік беру,есімдіктің атқаратын қызметін байқату,оқушыларға есімдікті сөйлеу тәжірибиелерінде саналы түрде қолдана білуге үйрету.
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Пазл арқылы топтарға бөлу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Дәптерлерді тексеру
|
Қызығушылықты ояту
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Берілген жаттығуларды топтарға бөліп орындау.
Қосымша шығармашылық тапсырмалар.
Есімдік туралы түсінік беру үшін төмендегідей мысалдарды талдату қажет:
Әсел
Дүкенге келді.
Ол
бес
Асқар кітапханадан кітап алды.
Бірнеше
Осы арқылы Әсел деген зат есімнің орнына-ол,бес деген сан нсімның орнына бірнеше деген сөздің қолданып тұрғаны байқатылып,олардың орнына жұмсалатын бұл сөздердің есімдік деп аталатыны туралы қорытынды жасалады.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сергіту сәті
|
Еркiн ұста денеңдi,
Тарсылдатпай едендi
Орнымыздан тұрып ап
Жүгiрейiк бiр уақ.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш.
Аяқты алға созайық
Тiк көтерiп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық
Алға қарай озбайық.
Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.
|
Ой толғаныс
|
Жіктеу есімдіктері
Жіктеу есімдіктеріне мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар деген сөздер жатады.
Жіктеу есімдіктері үнемі жақтық ұғыммен байланысты келеді. Сол себептен олар ылғи адаммен байланысты, демек, сөйлеуші, тыңдаушы және бөгде кісі деген ұғымдармен байланысты қолданылады.
Есімдіктердің де септеу жүйесі басқа есімдерімен негізінде бір ізді болғанымен, олардың әр тобына тән кейбір ерекшеліктері де жоқ емес. Мысалы, жіктеу есімдіктерінің жекеше түрлері төмендегінше септеледі:
Атау
|
мен
|
сен
|
ол
|
Ілік
|
менің
|
сенің
|
оның
|
Барыс
|
маған
|
саған
|
оған
|
Табыс
|
мені
|
сені
|
оны
|
Жатыс
|
менде
|
сенде
|
онда
|
Шығыс
|
менен
|
сенен
|
онан (одан)
|
Көмектес
|
менімен
|
сенімен
|
онымен
|
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Жіктеу есімдігі
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Білімділік: есімдік туралы түсінік, оның ішінде жіктеу есімдігі туралы жалпы мағлұмат беру, оның ерекшелігін ұғындыру.
Дамытушылық: оқушыларды сын тұрғысынан ойлауға, сауатты жазып, оқу дағдыларын жетілдіруге және шығармашылық қабілетін дамытуға баулу.
Тәрбиелік: оқушылардың белсенді ойлау қызметтерін жандандыру, грамматикалық тапсырмаларды орындау арқылы шапшаңдыққа тәрбиелеу, ұлттық дүние танымын қалыптастыру.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ - жауап, ой қорыту, танымдық ойындар.
Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту, ұжымдық, ойын сабағы
Сабақтың көрнекілігі: тест жұмысы, жұлдызша, кестесөздер.
Пәнаралық байланыс: әдебиет
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Карта арқылы топтарға бөлу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Есіңе түсір. Жаңа сабаққа қатысы болғандықтан, есім сөздерді «Жұлдызды сәт» ойыны бойынша қайталау.
1. Зат есім қандай сөз табы? - (Есімдер тобы).
2. Зат есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді? – (жалпы, жалқы, деректі, дерексіз).
3. Жалпы, жалқы зат есімдер. – (біркелкі заттарды, құбылыстарды жаппай атайтын сөздер; арнайы берілген есімдер мен атауларды - жалқы есім дейміз.
4. Сын есім қандай сөз табы? – (Есімдер тобы).
5. Мағынасына қарай нешеге бөлінеді? – (сапалық және қатыстық сын есім).
6. Туынды сын есімдер қалай жасалады? – (жұрнақ арқылы есім сөзден де, етістіктен де жасалады).
7. Құрамына қарай сын есім нешеге бөлінеді? – (дара және күрделі сын есім).
8. Сан есім қандай сөз табы? - (Есімдер тобы).
9. Сан есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді? – ( есептік, реттік, болжалдық, топтау, жинақтық, бөлшектік сан есім болып 6 - ға бөлінеді).
10. Сан есім құрамына қарай неше түрге бөлінеді? - (дара және күрделі).
Жауап берген оқушыларға жұлдызша беріп отырамын.
|
Қызығушылықты ояту
|
Жіктеу есімдіктерінің үш жағы және жекеше, көпше түрі болады. Жіктеу есімдіктері: мен, сен, сіз, ол, біз (біздер), сендер, сіздер, олар.
Жекеше түрі Көпше түрі
І. Мен (айтушымын, сөйлеушімін) І. Біз (айтушылармыз, сөйлеушілерміз)
ІІ. (анайы) Сен (айтушысың, сөйлеушісің)
ІІ. (сыпайы) Сіз (айтушысыз, сөйлеушісіз) ІІ. (анайы) Сендер (айтушыларсыңдар, сөйлеушісіңдер)
ІІ (сыпайы) Сіздер (айтушыларсыздар, сөйлеушілерсіздер)
ІІІ. Ол (айтушы, сөйлеуші). ІІІ. Олар (айтушылар, сөйлеушілер)
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Берілген жаттығуларды топтарға бөліп орындау.
Қосымша шығармашылық тапсырмалар.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сергіту сәті
|
Еркiн ұста денеңдi,
Тарсылдатпай едендi
Орнымыздан тұрып ап
Жүгiрейiк бiр уақ.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш.
Аяқты алға созайық
Тiк көтерiп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық
Алға қарай озбайық.
Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.
|
Ой толғаныс
|
10 сұрақтан тұратын тест жұмысын беремін.
1. Есімдік қандай сөз табы?
А) Заттың сынын білдіреді Ә) Заттың санын білдіреді
Б) Заттың атын білдіреді В) Есім сөздер орнына қолданылады
2. Есімдік мағынасына қарай нешеге бөлінеді?
А) 7 Ә) 6 Б) 5 В) 4
3. Жіктеу есімдігінің қанша жағы бар?
А) 4 Ә) 2 Б) 3 В) 6
4. Сан есімдерді белгіле.
А) он бір, табиғат, сары Ә) адам, оқушы, жеті
Б) алты, он бір, екі мың екі В) сегіз, оқыды
5. Дара сын есімдерді көрсет
А) ақ, қара, ащы Ә) қызыл ала, қара шұбар
Б) қара көк, сұлу, сары В) қара торы, қып - қызыл
6. Жалқы зат есімдерді анықта
А) тау, өзен, қала Ә) қала, оқушы, сана
Б) Көксу, ой, газет В) Астана, Мұхтар, Ұлан
7. Зат есім нені білдіреді?
А) заттың атын білдіреді Ә) заттың қимылын білдіреді
Б) заттың санын білдіреді В) заттың көлемін білдіреді
8. Жинақтық сан есімдерді тап
А) төртеу, тоқсан екі, он тоғыз Ә) үшеу, сегіз, он
Б) біреу, екеу, жетеу В) екіден - бір, үштен екі
9. Туынды сын есімдерді белгіле
А) жақсы, алыс, ауыр Ә) сары, әдемі, көркем
Б) ұзын, салқын, ақ В) бойшаң, сөзшең, таулы
10. Сан есімнің сұрағын анықта
А) қанша, неше, нешінші Ә) қандай, қай, кімнің
Б) кім, не, несі В) не істеді, не қылды
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Жіктеу есімдігі
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Мақсаты: 1) Жіктеу есімдігі туралы білімдерін толықтыру, есімдік зат есім, сан есім, сын есімнің орнына қолданылатыны туралы алған білімдерін практикамен ұштастыра білуге машықтандыру.
2) Өз бетінше ізденуге, ойлау қабілетін дамыту, шығармашылық жұмыс арқылы қиялын ұштау, тыңдау әдебі мен сөйлеу шеберлігін арттыру.
3)Адамгершілікке тәрбиелей отырып ұқыптылыққа баулу.
Сабақтың түрі:Оқу материалын оқып — үйрену сабағы.
Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ – жауап, талдау жұмысы.
Көрнекілігі: Семантикалық карта, слайдтар.
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
3 топты геометриялық фигуралар арқылы бөлу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Сұрақтарға жауап беру
|
Қызығушылықты ояту
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Берілген жаттығуларды топтарға бөліп орындау.
Қосымша шығармашылық тапсырмалар.
— Қандай сөз таптарын білесіңдер?
— Есімдік деген не?
Кестемен жұмыс. Өлеңді оқу.
— Балалар, қазір мен өлең оқимын. Бұл өлеңдегі кездесетін есімдіктерді есте сақтай отырыңдар.
- Мен, сен, ол,
Інім таныс бол.
Жіктеліп жүреді,
Бар айыбы сол.
Мен дейді, сен дейді,
Бір – біріне сенбейді.
«Олға» көңіл бөлмейді.
Түптеп келгенде,
Тірліктері өнбейді.
Біз, сіз, олар,
Көпке таныс болар.
Қимылына қарасаң,
Көңілің толар.
Біз дейді, сіз дейді,
Бірлігін үзбейді.
Бірігіп іздейді.
«Олар» да,
Қосылады соларға.
Ауыз бірлік бар жерге
Қауіп — қатер жолар ма?
- Қай есімдік туралы айтылған?
- Осы өлеңде қандай жіктеу есімдіктері бар?
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сергіту сәті
|
Еркiн ұста денеңдi,
Тарсылдатпай едендi
Орнымыздан тұрып ап
Жүгiрейiк бiр уақ.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш.
Аяқты алға созайық
Тiк көтерiп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық
Алға қарай озбайық.
Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.
|
Ой толғаныс
|
10 сұрақтан тұратын тест жұмысын беремін.
1. Есімдік қандай сөз табы?
а) Заттың сынын білдіреді?
ә) Есім сөздер орнына қолданылады.
б) Заттың атын білдіреді.
2. Есімдік мағынасына қарай нешеге бөлінеді?
а) 7
ә) 5
б) 6
3. Жіктеу есімдігінің қанша жағы бар?
а) 3
ә) 2
б) 4
4. Сан есімдерді белгіле.
а) он бір, табиғат, сары
ә) адам, оқушы, жеті
б) алты, он бір, екі мың екі
5. Дара сын есімдерді көрсет.
а) қызыл ала, қара шұбар
ә) ақ, қара, ащы
б) қара көк, сұлу, сары
6. Жалқы зат есімдерді анықта.
а) Астана, Мұхтар, Ұлан
ә) қала, оқушы, сана
б) Көксу, ой, газет
7. Зат есім қандай сөз табы?
А) Заттың қимылын білдіреді.
Ә) Заттың атын білдіреді.
Б) Заттың санын білдіреді.
8. Жинақтық сан есімдерді тап.
А) төртеу, тоқсан екі, он тоғыз
Ә) үшеу, сегіз, он
Б) біреу, екеу, жетеу
9. Туынды сын есімдерді белгіле.
А) бойшаң, сөзшең, таулы
Ә) сары, әдемі, көркем
Б) ұзын, салқын, ақ
10. Сан есімнің сұрағын анықта.
А) қандай? Қай? Кімнің?
Ә) қанша? неше? нешінші?
Б) кім? не? несі?
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Мазмұндама
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Мақсаты: оқушыларға мазмұндама жаздыра отырып, алған білімдерін тиянақтауға, тексеруге, сауатты көркем жаза білуге, өз ойларын толық жеткізе білуге мүмкіндік туғызу: танымдық қабілетерін, байланыстырып сөйлеу тілдерін, ақыл-ойын дамыту; адамгершілікке, сұлулыққа, ұжымшылдыққа баулу.
Сабақтың түрі:білімді тексеру және бағалау сабағы
Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, түсіндіру.
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Жыл мезгілдеріне байланысты суреттер арқылы топтарға бөледі
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Адамның күлкісі – әлемдегі ең ғажайып құбылыстардың бірі. Адам күлкінің көмегімен таныса да, қоштаса да алады. Жымиыс біздің сезіміміздің сарасының ашылуына жол ашады. Күлкі арқылы көңіл күйлеріңді білдіріліп көріңдер. Бір - біріңе жымиыңдар, күлкілеріңді сыйлаңдар. Рахмет! Ендеше сабағымызды бастайық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Үй жұмысы жазылған дәптерлерді тексеру
|
Қызығушылықты ояту
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Бүгінгі сабақта біз мазмұндама жазамыз. Мазмұндама жазуға дайынбыз ба? Ондай болса жұмысты бастамай тұрып есімізге бірнеше ережелерді түсіріп алайық:
Мазмұндаманы қалай жазу керек?
Сөйлемнің соңына тиісті тыныс белгілерлді қоюды ұмытпаңдар. Әр сөйлем бас әріптен басталып жазылады.
Кісі аттары, жер-су аттары, үй жануарлардың аттары қалай жазылады?
Мазмұндама мәтінін мұғалім 3 рет дауыстап оқып, қиын сөзді тақтадан қарап алу керектігін ескертеді. Сұрақтар қояды, 3-4 баладан мазмұнын сұрап, жоспарды түсіндіреді, барлық балалардың жазғандарын қадағалайды. Мазмұндаманы жазып болған оқушылар іштерінен оқып, тексереді.
Жоспар:
1. Автобус аялдамасында
2. Қарияның қалпағы
3. Ақылды күшік
Есті күшік
Кішкене күшігімді ертіп автобус аялдамасына келдім де, өзім қатарлы балалардың қатарына қосылдым. Осы кезде ауа райы бұзылып, қатты жел тұрды. Автобус келді. Автобустың алдыңғы есігінен бір қария жерге түсті, Гуілдеген жел қарияның қалпағын ұшырып әкетті. Қария не істерін білмей тұрып қалды. Міне, қызық. Менің кішкентай күшігім жүгіріп барып, қалпақты тістеп әкеп, иесіне ұсынды. Қария бұған риза болды. Ал аялдамада тұрған балалар болса бір түрлі ыңғайсызданп қалды.
Тірек сөздер мен тіркестер: автобус аялдамасына, гуілдеген жел, бір түрлі ыңғайсызданып қалды.
|
Сергіту сәті
|
Еркiн ұста денеңдi,
Тарсылдатпай едендi
Орнымыздан тұрып ап
Жүгiрейiк бiр уақ.
Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш.
Аяқты алға созайық
Тiк көтерiп, қозғайық.
Тым сылбыр да болмайық
Алға қарай озбайық.
Бiр, екi, үшi, бiр, екi, үш.
|
Ой толғаныс
|
«Ыстық» орындық стратегиясы
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Қазақ тілі
|
Уақыты:
|
Кабинет:
|
Мұғалім:
|
Сабақтың атауы
|
Жіктеу есімдігінің септелуі
|
Сілтеме
|
Қазақ тілі оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Білімділік: Оқушыларға жіктеу есімдіктерінің септелуін зат есімнің септелуімен салыстыра отырып меңгерту, жіктеу есімдігінің тілде атқаратын қызметін байқату, оқушыларды есімдікті сөйлеу тәжірибелерінде саналы түрде қолдана білуге үйрету.
Дамытушылық: Оқушыларды қажет жағдайда зат есімдерді есімдіктермен алмастырып қолдануға дағдыландыру, ой-өрісін, тілін дамыту, өз ойын тез әрі жүйелі жеткізуге, шығармашылыққа баулу.
Тәрбиелік: Оқушыларды өз ана тілін сүюге, халқымыздың ұлағатты, ғибратты сөздерінен үлгі-өнеге алуға, сол арқылы адамгершілік қасиеттерін қалыптасуына ықпал ету.
Сабақ түрі: Жарыс сабақ.
Әдісі: Түсіндіру, талдау, сұрақ-жауап.
Көрнекілігі: Суреттер, карточкалар, интерактивті тақта.
|
Жалпы мақсаттар
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Пазл арқылы топтарға бөлу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
- Әрбір адам? Туысым, досым, жұрағат.
- Әрбір сабақ? Үйрену, ұғу, ұлағат.
- Әрбір ісің? Тірлік, тірек, адамдық.
- Әрбір сөзің? Шындық, бірлік, адалдық.
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Үй жұмысы жазылған дәптерлерін тексеру
Жіктеу есімдігі дегеніміз не?
Жіктеу есімдігін үш жақта жекеше түрде жікте.
Жіктеу есімдігін үш жақта көпше түрде жікте.
498-жаттығу
Карточкамен жұмыс.
|
Қызығушылықты ояту
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Берілген жаттығуларды топтарға бөліп орындау.
Қосымша шығармашылық тапсырмалар.
Жіктеу есімдігінің септелуі.
Жіктеу есімдіктері жекеше, көпше түрде жіктелуін үйрендік, енді бүгін сабақта жіктеу есімдігінің септелуін үйренеміз.
Оқы. Зат есім мен есімдіктің септелуін салыстыр. Олардың септелуінде қандай өзгешелік бар
Септіктер
|
Сұрақтары
|
З. Е. септелуі
|
Есімдіктің септелуі
|
А.
І.
Б.
Т.
Ж.
Ш.
К.
|
кім?
кімнің?
кімге?
кімді?
кімде?
кімнен?
кіммен?
|
Сәуле
Сәуленің
Сәулеге
Сәулені
Сәуледе
Сәуледен
Сәулемен
онымен
|
ол
оның
оған
оны
онда
одан
|
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Сергіту сәті
|
Біздер тату баламыз,
Гүлдей жайнап, жанамыз.
Жаттығулар жасасақ,
Жақсы сергіп қаламыз.
Орнымыздан тұрамыз,
Қолды белге қоямыз,
Бұрыламыз оңға бір,
Бұрыламыз солға бір.
Жоғары қолды созамыз,
Аяқ ұшында тұрамыз.
1,2,3,4.
|
Ой толғаныс
|
Шығармашылық жұмыс.
Нан ардақты, адал ас,
Кәрі, жас одан аттамас.
Ақ дастарқан үстінде
Қол жумай оны ұстамас.
(Ө. Тұрманжанов)
А)Тапсырмалар:
1-қатар: Өлеңнің мазмұнын сөйлеп береді.
2-қатар: Өлеңнен есімдіктерді табады, қай септікте тұрғанын сұрақ қою арқылы анық
3-Қатар: «Ас атасы-нан» тақырыбында шағын шығарма жазу
Ә) Нанға байланысты тыйым сөздерді оқушылар тақтаға жазады.
Ойлан тап!
Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қою, қай септікте тұрғанын анықтау.
..... мектепке де бірге бардық. Ол - бір үйдің еркесі. ..... атасы мен әжесі бар. ..... апам ғана бар. Әкем әскерге кеткен. Апам жұмысқа ерте кетіп, кеш келеді. Ол кез қиын уақыт еді.
Қорытынды:
Есімдік дегеніміз не?
Есімдіктің қандай түрлері бар?
Жіктеу есімдіктерін айт.
Мен жіктеу есімдігін септеп бер.
Біз есімдігін жатыс септігінде айт.
|
Үй тапсырмасы
|
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау,ереже жаттау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын толтыру.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
