Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру ІІ. Өтілген материалдарға шолу

Сабақтың тақырыбы: Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері

Сабақтың барысы:

• І. Ұйымдастыру
• ІІ. Өтілген материалдарға шолу
• III. Жаңа материалды меңгерту
• ІV. Деңгейлік тапсырмалар
• V. Эксперименттік тапсырма
• VI. Тест тапсырмалары
• VII. Үйге тапсырма
• VIIІ. Оқушыларды бағалау

Өтілген материалдарға шолу:

• 1) Қандай қозғалыстар тербелмелі қозғалыстар деп аталады?
• 2) Қозғалыстың басқа түрлерінен тербелмелі қозғалыстардың ерекшелігі неде?
• Қандай тербелістер гармоникалық тербелістер деп аталады?Ол қандай теңдеумен өрнектеледі?
• 4) Тербелмелі қозғалыс қандай шамалармен сипатталынады?
• 5) Тербелуші дененің толық энергиясы неге тең?

Жаңа сабақ

• Маятник дегеніміз - өзіне түсірілген күштердің әсерінен қозғалмайтын нүктенің немесе осьтің төңірегінде тербелетін қатты дене.
• Маятник
• математикалық серіппелі

• I – топ: Математикалық маятник және оның тербеліс периоды
• II – топ: Маятниктердің тарихы
• III – топ: Маятниктердің қолданылуы
• IV – топ: Серіппелі маятник және оның
• тербеліс периоды

• Математикалық маятниктердің тербелісі

• Математикалық маятник дегеніміз-созылмайтын салмақсыз жіңішке ұзын жіпке ілінген жүкті (ауыр шарды)айтады.

• Маятниктердің тарихы

• Жіпке немесе серіппеге ілінген жүктің тербеліс периодының тербеліс ампитудасына тәуелді болмайтындығын ашқан ғалым

• Галилей өз тұжырымын тәжірбие жүзінде дәлелдей отырып , маятниктерді уақыт өлшеуіші ретінде сағаттарда пайдалануды ұсынды.

• Бұдан 70 жыл уақыт өткен соң ғана, Х.Гюйгенс осы идеяны жүзеге асырды. Алғаш рет маятникті сағат құрастырып шықты.

• Маятникті сағаттар
• Голландиялық ғалым Х.Гюйгенс 1656 жылы маятникті ойлап тапты. Маятник ( ұзынша салмасы бар ұзын шыбықша ) бірқалыпты тербеледі. Яғни, оның әр тербелісі бірдей уақыт аралығында қайталанады. Маятниксіз сағаттар күніне уақыттан 15 минут артта қалып, немесе озып кете беретін. Ал қазіргі маятникті сағаттардың дәл уақыттан ауытқуы бір секундтан аспайды. Маятник сағаттың жүрісін реттеп отырады.

• Маятниктердің қолданылуы