Сабақтың барысы. Ұйымдастыру. Қызығушылықты ояту. «Сәлеметсіз бе?» ойыны. Қос сөздер дегеніміз не?

(6-сынып)

Қос сөздер дегеніміз не?

Қос сөздердің неше түрі бар?

Қайталама қос сөздер дегеніміз не?

Қайталама қос сөздердің жасалу жолдары қалай?

Жаңа сабақ.

Екі түбірден жасалған қос сөздерді қосарлама қос сөздер дейді.

Сыңарлары кейде бір тұлғада, кейде

әр түрлі тұлғада қосарланған

сөздер: үгіт-насихат, мәдени-ағарту

м

жақын синоним сөздер: қарама-қарсы келетін

әке-шеше, аяқ-табақ сөздер: кәрі-жас

бір сыңары мағыналы, екінші екі сыңары да мағынасыз

сыңары мағынасыз сөздер сөздер қосарланады.

қосарланады: бала-шаға, ығы-жығы, оқта-текте.

1. 
   Ағайын-туыс адамдардың әйелдері.
   
2. 
   Ағайын-туыс адамдар ұғымы.
   
3. 
   Отбасындағы екі қызды қалай атайды?
   
4. 
   Бір атадан тараған көптігін білдіру мақсатында қолданылатын қос сөз.
   
5. 
   Отбасындағы ағайынды екі ұлды қос сөзбен қалай атайды?
   
6. 
   Бір атадан тараған ұрпақтарды қос сөзбен қалай атайды?
   

• 
  Балалар, қазір жылдың қай мезгілі? Күзде табиғатта қандай өзгерістер болады? Осы табиғатқа байланысты ақын-жазушылардың шығарған өлең-жырлары бар ма? Кімге жылдың қай мезгілі ұнайды, соған байланысты ішіне қос сөздерді қарастыра отырып өздерің өлең, әңгіме жазуға болады немесе ақын-жазушылардың өлеңін жатқа айтып, ішінен қос сөздерді тауып айтасыңдар.
  

Қосарлама қос сөздерді көшіріп жазып, олардың қалай жасалғанын ажырату.

Келесі орындайтын тапсырмамыз – мақал-мәтелдерді оқи отыра, ішінен қос сөздерді тауып, мағынасын, жасалу жолдарын, тыныс белгісін айқындау.

1. 
   Тамшыдан тама тама дария болар.
   
2. 
   Сыйға сый, сыраға бал.
   
3. 
   Әдет әдет емес, жөн әдет.
   
4. 
   Білім өнерге сай бол.
   
5. 
   Көре көре көсем болады. Сөйлей сөйлей шешен болады.
   
6. 
   Ақылың болса арыңды сақта. Ар ұят керек әр уақытта.
   
7. 
   Ауыл аймағыңмен, бота тайлағыңмен.
   
8. 
   Ата ананың ақылы сайран жатқан жолмен тең.
   
9. 
   Жас кәрінің көзі, Кәрі жастың тезі.
   
10. 
    Алуан алуан жүйрік бар. Әліне қарай жүгірер.
    

1. 
   Екі сыңары да мағынасыз қос сөзді табыңыз.
   

2. 
   Сыңарлары синонимдес қос сөздерді табыңыз.
   

3. 
   Қайталама қос сөзді табыңдар.
   

4. 
   Қос сөзді табыңыз.
   

5. 
   Бір сыңары мағыналы, бір сыңары мағынасыз қос сөзді табыңыз.
   

6. 
   Сыңарлары антонимдес қос сөздерді табыңыз.
   

7. 
   Күшейткіш буын арқылы жасалған қос сөзді табыңдар.
   

8. 
   Қосарлама қос сөзді табыңдар.
   

9. 
   Еліктеуіш сөзден болған қайталама қос сөзді табыңдар.
   

10. 
    Сыңарлары әр түрлі сөзден болған қосарлама қос сөзді табыңдар.