Сабақты басқару.
Сабақты басқару – мектеп басқармасының педагогикалық көзқарасының бірі. Ол мектептің жетекшілігін қызметіне емес, ең алдымен мұғалімге байланысты.
Сабақты басқару оқу – тәрбие үрдсінің мазмұнын басқару дегенді білдіреді. Егерде мұғалім осыны жүзеге асырмаса, формализм бойынша төмендейді.
Сабақты басқару дегеніміз не?
1.Мұғалімнің теориясы мен сабақ әдістемесін оқытудағы мақсатынының қызметі.
2.Оқу жылдың басына дейін әр мектеп мұғалімнің негізінде дидактикалық және таратылма материалдар, көрнекі құралдар, әдістемелік әдебиеттер, оқулықтар, бағдармаларын оқып – үйренуін ұйымдастыру.
2.1. Оқу жылының басына дейін мұғалім бағдарламада бірнеше жол тараптарын белгілеуілеуі тиіс және оларды оқушылар есте сақтауы керек.
2.2. Оқушының жетекшілігі ұғымына байланысты меңгеру жүйесін анықтау.
2.3. Сабақтың типтері мен олардың жүргізілу нәтижесін анықтау.
2.4. Дидактикалық материалды дұрыс тандау.
2.5. Тақырыптар мен сабақ мақсатының дұрыс қойылуына байланысты, курстың ең басты идеясын ұғыну , түсіну.
2.6. Сабақта интербелсенді тақтаны қолайлы және ұтымды қолдану.
3. Сабақты басқару – диалект-материалисттік көзғарасын тәрбиелеу үшін, оқу материалын дұрыс қолдану дегенді білдіреді.
4.Сабақты басқару – өз тәжирибесінде ғылыми әдістемелік болжауды дұрыс қолдану.
Басқару – бұл түзету емес, тек ескерту, сақтандыру, сабақтың мақсатынан ауытқып кетуге жол бермеу.
Басқару – бұл әрекет ұстанымның соңғы сөзі емес, ұстанымның алғы сөзі.
5.Сабаққа дайындалудағы мұғалімнің өз – өзін басқаруы.
5.1.Басқа мұғалімдердің сабаққа дайындықтарын алдын ала бақылау.
5.2.Жас мұғалімдер мен базалық білімі жоқ мұғалімдердің,еңбек өтілі көп мұғалімдерімен бірлесіп сабаққа дайындалуы.Бір-бірінің сабаққа қатысуы.
5.3.Бірнеші сабақ жоспарын ойластыру.
(тақырыпты-күнтізбе жоспары)
5.4.Сабақты басқару-сабаққа дайындалу кезінде әр сыныпты, әр оқушыны ескеріп есте сақтау.
6.Сабақты басқару-мектептегі сабақтың тәртібін және бәріне ортақ талаптарын орнату.
6.1.Сабақтың басы мен соңы.
6.2.Оқушылардың сабаққа зейіні қалай орналастырылды.
6.3.Оқушы мен мұғалімнің белсенділігі.
6.4.Бастауыш,орта және жоғарғы буындарда сабақты ұйымдастыру сабақтастығы.
7.Әртүрлі сабақ кезеңдеріндегі танымдық қызметін ұйымдастыру формалары және бағдарламадағы оқыту әдістерінің өзара дұрыс байланысуы.
8.Сабақта үш бірлікті мақсатты жүзеге асыру жөнінде мұғалімдерге үйрету және сабақта өз мақсатына жету.
9.Сабақты басқару-үй жұмысының тексерілуі және оның орындалуын қадағалау.
9.1.Оқу-әдістеме үрдісіндегі оқушылардың үй жұмысының рөлі ең басты екендігі туралы түсініктерін қалыптастыру.
9.2.Үй жұмысын беру әдістемесін ұқыпты қарау.
9.3.Үй жұмысының көлемдігі мен оқушылардыңжұмыс қызметін реттеу.
9.4.Оқушылардың үй жұмысының аса көптігін себебін жүйелі түрде анықтап,оқып білу.
9.5.Үй жұмысының сапалы жазылуын жүйелі түрде қарау.
9.6.Үй жұмысын жеке дара деңгейде қарау.
9.7.Үй жұмысының жүйелі орындалуын үнемі қарастыру.
10.Сабақты басқару- қайталауды және оқу материалдар жүйелігін басқару.
11.Сабақты басқару-үнемі анализдеу.
САБАҚҚА ДАЙЫНДАЛУ ҮШІН МҰҒАЛІМГЕ АРНАЛҒАН КЕҢЕСТЕР.
1.Сабақтың жоспарын іске асыру. Сабақтың нәтижесін көру үшін,сұрақтарға жауап беріндер.Сынып ұжымын,нақты оқушының нәтижесіне жетуін көз алдында елестету.
2.Сабақ нәтижесі шығу үшін,әдістемелік жиынтығынан тиімді тәсілін қолдану.
3.Өз мүмкіндіктеріне байланысты сабақтың моделін жасаңыз.
4.Болатын сабақтың құрлымын көз алдында елестетіңіз.Сабақ жоспарыңызда керекті жерлерін өздеріңізге белгілеп плыңыз.Ең бастысы сіздің педпгогикалық шығармашылығыңыз және ой жүйеңіз.
5.Материалды қайталап шығыңыз да,өзіңізден Сіз сабаққа дайынсыз ба деген сұрақ қойыңыз.
ЕҢ ЖАҚСЫ САБАҚ ҰЙЫМДАСТЫРЫЛУЫНЫҢ НЕГІЗГІ ТАЛАПТАРЫ
1.Педагогикалық үрдісіндегі бүкіл кезеңдеріндегі оқушының ұқыпты мотивациясы.
2.Дамыту және тәрбиелеу,үш мақсаттың жүзеге асуы,оқыту-тәрбие үрдісінің жүйелілігі.
3.Оқу материалының мазмұнындағы ең басты қағидалары: оқушылардың үйде және сабақта оқулықпен белсенді жұмыс жасауы.Оқыту әдістерінің дұрыс тандалуы.Сабаққа дайындалу бағытының дұрыстығы:әдістемелік,жалпыпедагогикалық,сын тұрғысынан ойлау(Мамандығы-мұғалім:жас мұғалімдермен сұхбаттасу-Львова Ю.Мұғалімнің шығармашылық лабораториясы-Махмутов М.
Қазіргі сабақ -Лысенко.С.).
4.Оқушылардың өзбеттерінше жұмыс жасауыды,проблемалық жағдайларды ,бақылау және оқыту тәсілдерінің формаларын сыныптың деңгейіне байланысты қолдану.
Қазіргі заман талабына сай сабақтың ерекшелігі.
Қазіргі заман сабағының алғашқы идеясы: оқыту бірлігі, тәрбиелеу және дамыту.
|
↓
Сабақтың жалпы функциясы: Дамыту мен тәрбиелеудің оқыту негізіндегі тұлғаның тұтастай қалыптасуы.
|
↓
Сабақтың үш бірліктік мақсаты.
|
Оқыту аспектісі Тәрбиелеу аспектісі Дамыту аспектісі
|
↓
Сабақтың негізгі типтері:
Жаңа сабақты оқу. Бұл: дәстүрлі , лекция ,экскурсия , жұмысы , оқу және еңбек тәжирибесі. Жаңа білімді меңгеру мен бекіту: мақсатын көздейді.
Білімді бекіту сабағы: Бұл: тәжирибе, экскурсия лабороториялық жұмыс, сөйлесу, дайындық. Білімді дұрыс қолдану мақсатын көздейді.
Кешенді білімдерді қолдану сабағы. Бұл: тәжирибе, лабороториялық жұмыс,семинар т.б.кешенді және жаңа шарт негізінде өздігінен білім алу мақсатын көздейді.
Білімді жүйелі және жалпылау түрде оқыту сабағы.Бұл:семинар,конференция дөңгелек үстел және т.б.Жалпылау білімді жүйелі түрде оқыту мақсатын көздейді.
Сабақты бақылау,бағалар және білім коррекциясы.Бұл:бақылау жұмысы,сынақ,коллеквиум,білімді тексеру т.б.арқылы дағды мен білім деңгейін анықтайды.
Оқыту сабағының элементтік құрылымы.
Кесте
Кезеңдері
|
Дидактикалық міндеттер
|
Тапсырманың орындалу нәтижесінің көрсеткіштері.
|
1.Ұйымдастыру кезеңі.
|
Оқушылардың сабаққа дайындығы.
|
Сынып пен құрал-жабдықтырдың сабаққа дайын болуы.
|
2.Үй жұмысын тексеру.
|
Үй жұмысының дұрыс орындалуын анықтау және коррекциялық жұмыстарын жүргізу.
|
Тапсырманың орындалуы мен коррекциялық жұмыстарының дұрыс орындалуын анықтау үшін бақылау,өзара бақылау және өзін- өзі бақылауын орнату.
|
3.Негізгі сабаққа дайындық кезеңі
|
Оқушылардың мотивациясы мен мақсатын айту,оқу-танымдық қызметін,білім мен іскерлік өзектілігін қамтамасыз ету.
|
Тірек білім негізінде оқушылардың оқу-танымдық қызметіне белсенді қатысуы.
|
4.Жаңа білімді меңгеру және әрекет тәсілдері.
|
Алғашқы білімдерін қабылдау және есте сақтау ,оқыту обьектісіндегі өзара байланысы мен қарым қатынасы.
|
Оқушылардың өз бетінше білім алуы және оқу көлемділігін меңгеру белсенділігі.
|
5.Алғашқы білімдерін тексеру
|
Жаңа материалдардың дұрыс меңгерілуі және олардың коррекциялық жұмысы.
|
Оқушылардың білім үрдісіндегі қателіктерді болдырмау.
|
6.Білімдерін және әрекет тәсілдерін бекіту.
|
Оқушылардың білімді қаншалықты меңгергендігін анықтау.
|
Білімді қолдануды талап етуіне байланысты өздігінен тапсырмаларды орындау.
|
7.Білімді жүйелеу және жинақтау.
|
Тақырып бойынша бағыттаушы білім жүйесін бүтіндей қалыптастыру және оқушылардың көзқарасы.
|
Оқушылар қызметінің белсенділігі мен нәтижесі.
|
8.Білімді бақылау.
|
Білімнің сапасы мен меңгерілуі және олардың коррекциясының әдіс-тәсілдері.
|
Барлық оқушылардың жоспарланған оқу нәтижесінің табысқа жетуі туралы хабарлама.
|
9.Сабақты қорытындылау
|
Мақсатына жетуіне байланысты баға мен анализ беру.
|
Мұғалімнің оқушыны дұрыс бағалау дәлдігі.Оқушының оқу нәтижесін хабарлау.
|
10.Рефлексия
|
Оқушылардың өз тәртіптерінің рефлексияға жұмылдыруы.(мотивациясы,іс-әрекеті,қарым-қатынасы)
|
Оқушылардың өз әрекеттерін бағалау.
|
11.Үй жұмысын хабарлау
|
|
Тапсырмаларды орындау үшін керекті шарттарды іске асыру.
|
Сабақ.Заман талабына сай сабақ.
Сабақ-уақыт шеңбері негізінде анықталып шектелген,тәрбие үрдісіндегі логикалық жүйенің біртұтастығы.
Онда оқу-тәрбие үрдісінің негізгі элементтеріберілген:мақсаты,мазмұны,әдіс-тәсілі,ұйымдастырылуы.Сабақтың сапасы бұл компоненттерді дұрыс қолданылуына және тиімді,ұтымды үйлесуіне байланысты.
Сабақтың құрылымы қандай білім менгергендігі емес,олардың игерілу деңгейіанықталуы керек.Себебі сабақ бұл оқу үрдісінің біртұтас түйіні, әр сабақта мазмұнының негізгі үш деңгейлі меңгерілуі мүмкін.
*қабылдау және есте сақтау деңгейі;
*үлгі бойынша білімді пайдалану деңгейі;
*жаңа ситуацияда білімді пайдалану деңгейі.
Қазіргі білім мазмұны мен заңдылық үрдісін тұтастай оқу және меңгеру,сабақтың қажетті талаптар қатарын анықтайды сонымен қатар олар ескеріледі.
1.Сабақ тек қана материалдың мазмұнын қарастырып қоймай,сонымен қатар білім тәжірибесінде болатын тапсырмаларды дұрыс қолданылуын қарастырады.
2.Білімнің жартысы оқушылардың іздендіру тапсырмалары арқылы, өздігінен іздену үрдісінде пайда болуы керек.Осындай іздену тапсырмалары оқушының жас ерекшелігіне байланысты құрылуы тиісті.
3.Оқу материалдарының мазмұны өзінің құрылы бойынша вариативті түрде болуы керек.Белгілі жағдайда оқушыларға дайын хабарлар түсіндіру және иллюстрация көмегімен беріледі.Сабақтың формалары әртүрлі болуы мүмкін:лекция,әңгімелеу,оқулықпен жұмыс,диафильм және т.б.Сабақтың негізгі талабы оның ғылыми тұрғыда болуы,сабақтың ғылыми мазмұнының шарты оқушыларға қолайлы тәсілдер арқылы таныстырылуына байланысты.Сабақтың маңыздылығы дербес-нысанды оқыту болып табылады.Бұл ең алдымен оқу материалының әртүрлі дәрежеде болуы.
2Кесте:
№ сабақ _______
Тақырыбы:
Мақсаты:
Міндеті:
-білімділік:___________
-дамытушылық:_______
-тәрбиелік:___________
Құрал жабдықтар:_____
Сабақ кезеңдері
|
Мұғалімнің қызметі
|
Оқушының қызметі
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |