Сабақтың әдістемелік нұсқауы «Әлеуметтік медицина және денсаулық сақтауды ұйымдастыру»

Денсаулық сақтаудың маңызды және күрделі міселелерінің бірі халыққа медициналық көмекті жоспарлау болып табылады. Денсаулық сақтау жоспары бұл мемлекеттік жоспардың, елдің экономикалық және әлеуметтік дамуының құрамдық бөлігі және денсаулық сақтаудың материалдық, еңбектік және қаржылық ресурстарын рационалды және тиімді қолдануға бағытталған.

Нарықтық экономикаға көшуде жоспарлау ұсынушы сипатқа ие болады. Халықтықтұрмыстық жоспарлар аймақтық және салалық деп бөлінеді. Денсаулық сақтау жоспарлары ең алдымен салалық болып табылады. Орындалу мерзімдері бойынша жоспарлар ағымды және перспективті болады. Ағымды жоспарлар бір жылға есептелген және перспективті жоспарлардың құрамдық бөлігі болып табылады.

Жоспарлаудың негізгі әдістері:

2. Салыстырмалы әдіс

3.Баланстық әдіс
4. Нормативтік әдіс

5. Экономикалық-математикалық әдіс

Денсаулық сақтау жоспары келесі негізгі бөлімдерден тұрады:
а) медициналық мекемелер тармағы;
б) медициналық ұжымдар үшін кадрларды дайындау қажеттілігі ;
в) капитальды құрылыс;
г) денсаулық сақтау мекемелерін капитальды-техникалық қамтамасыз ету;
д) денсаулық сақтау бюджеті.

Нарықтық экономика жағдайларында медициналық мекемелердің қызметін қаржыландыру тәжірибеде қаржылық менеджментті жүзеге асыра алу қабілеттілікке көп тәуелді, сол арқылы максимальды экономикалық әсермен денсаулық сақтау саласының мақсатына жетуді қамтамасыз етіледі (халық денсаулығын қорғау және нығайту). Қойылған мақсатқа жету жолдары ЕПМ қызметін жоспарлау мен қаржылық басқару ерекшеліктерімен анықталады.

Қаржылық жоспарлау мен болжамдау денсаулық сақтауды қаржылық басқарудағы маңызды қызмет болып табылады. Дәл осы қаржылық жоспардарды құрастыру мен жүзеге асыруға ЕПМ дің қаржылық ресурстармен қамтамасыз етілуі тәуелді. Денсаулық сақтаудағы қаржылық жоспарлаудың объектілері жеке ЕПМ дің қаржылық қызметі болады.

Медициналық мекеменің қаржылық жағдайына әсер ететін негізгі екі топты бөліп қарастыруға болады:

1) Сыртқы факторлар

2) Ішкі факторлар

Сыртқы факторлар медициналық көмектің, қызмет бағытының және т.б.түрлерінің әр түрлі пайдасын медициналық мекеме жұмысының нағыз көрсеткіштеріне байланыссыз анықтайды. Бұл қазіргі жағдайларда экокномикалық көзқараспен қарағанда ЕПМ нің ең рационалды қызмет бағыттарын таңдау ориентирлері. Алайда бұл қоғамның және медицинаның көзқарасы бойынша тиімді қызмет түрі болмауы да мүмкін.

Ішкі факторлар медициналық мекеменің ерекшеліктерімен аныталады. Бұл медициналық мекеме өз жұмысында бір нәрсе өзгерту арқылы әсер ете алатын факторлар.

Мысалы, көрсетілетін қызметтерге тарифтердің жеткіліксіздігінен медициналық мекеме тіпті жақсы өндірістік көрсеткіштерімен салмақты қаржылық қиындықтар көруі мүмкін, немесе керісінше, төмен өндірістік көрсеткіштерімен тұрақты бюджеттік қаржыландырудың арқасында жақсы қаржылық жағдайда болуы мүмкін.