3
|
Білім тереңдігінің негізін тексеру, жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
Зертханалық тәжірибелік жұмыстардың орындалу техникасын, түсіндіру және демонстрациялау. Өзіндік жұмысты орындауға арналған әдістемелік түсініктемелер беру.
Алғашқы алюминийді (ГОСТ 11069-74) үш топқа бөледі: ерекше тазалықтағы (маркасы А 999), жоғары тазалықты (маркасы төртеу) және техникалық тазалықты. Берілген ГОСТ бойынша сегіз марка қарастырылған. Марканың атауы оның тазалығын көрсетеді. Мысалы, А8 маркасы, металда 99,8% алюминий бар екендігін білдіреді, ал А99 маркасында – 99,99% алюминий бар. Техникалық тазалықтағы алюминийді электролизді ваннада алады. Тазасым алюминийді электролиттік тазарту жолымен жоғары тазалықтағы алюминий маркасын алады.
Алюминий – жоғары электр және жылу өткізгіштігі бар күміс түсті жеңіл металл. Жұмсартылған күйдегі алюминийде аз өткізгіштік, төмен қаттылығы, бірақ жоғары иілгіштігі болады. Алюминий қысыммен жақсы өңделеді, балқытылады, бірақ жақсы кесілмейді. Ауа коррозиясына қарсы және тұшы суға жоғары төзімділігі болады. Ауада алюминий тез қышқылданады, жұқа тығыз қабыршықпен қапталады, ол металл құрамына оттегін жібермей ұстайды және оны коррозиядан қорғап тұрады.
Құрылыстық материал ретінде алюминийді басқа металдармен және бейметалдармен қорытпалар түрінде кең қолданады. Темір, никель, титан алюминий қорытпаларының ыстыққа беріктігін арттырады. Мыс, марганец, магний алюминий қорытпаларының жылумен өңдеуін беріктендіруді қамтамасыз етеді. Алюминийдің барлық қорытпаларын деформацияланатын және құйма деп бөлінеді.
Құйма қорытпалар сол қоспалы компоненттерді құрайды. Құйма қорытпалар фасонды қалыптарды жасау үшін арналған. Құйма алюминий қорытпаларының (АЛ)35 маркасын шығарады, оларды химиялық құрамы бойынша Б топқа бөлуге болады. Мысалы, алюминий кремниймен (АЛ2, АП 4, АЛ9) немесе алюминий магниймен (АЛ8, АЛ13, АЛ22 және с.с.).
Құйма алюминий қорытпаларын «АЛ» әріпімен таңбалайды және қорытпаның белгілі нөмерін көрсететін саны болады. Алюминий және кремнийи негізіндегі қорытпаларды силуминдер деп атайды. Силуминдер жоғары механикалық және құйылу қасеиттеріне ие:
Жоғары сұйықаққыштығы.
Кішігірім шөгуі (усадка).
Қанағаттанарлық иілгіштігі.
Жеткілікті жоғары беріктігі.
Алюминий және магний негізіндегі қорытпалардың жоғары беріктігі болады, кесумен жақсы өңделеді, балқытылады, бірақ жақсы кесілмейді. Ауа коррозиясына қарсы және тұщы суға жоғары төзімділігі болады. Ауада алюминий тез қышқылданады, жұқа тығыз қабыршықпен қапталады, ол металл құрамына оттегін жібермей ұстайды және оны коррозиядан қорғап тұрады.
Құрылыстық материал ретінде алюминийді басқа металдармен және бейметалдармен қорытпалар түрінде кең қолданады. Темір, никель, титан алюминий қорытпаларының ыстыққа беріктігін арттырады. Мыс, марганец, магний алюминий қорытпаларының жылумен өңдеуін беріктендірудің қамтамасыз етеді. Алюминийдің барық қорытпаларын деформациялатын және құйма деп бөлінеді.
|
20 мин
|
