Сабақтың көрнекілігі: Жарты шарлар картасы, глобус, плакат, фломастер, таратпа материалдар, «идеялар корзинасы», презентациялар

Оқушыларды топпен жұмыс істеуге ұйымдастыру, гидросфера туралы ғылыми түсінік қалыптастыру.

Мен саған.... тілеймін

Әр оқушыға кеменің суреті беріледі. Бірдей кемелері бар оқушылар бір топқа бірігуі керек. Нәтижесінде сынып 3 топқа бөлінеді.
Миға шабуыл: Жерде неше географиялық қабық бар?Біз үлкен жер қабығын оқып бітірдік. Ол қандай жер қабығы?

Дұрыс атмосфера, яғни ауа қабығы.

Сұрақ жауап

• 
  Әр топқа үш сұрақтан келеді.
  

1. 
   Жердің ауа қабығы қалай аталады?
   
2. 
   Ауаның газ құрамына қандай газдар кіреді?
   
3. 
   Атмосфераның төменгі қабаты?
   
4. 
   Атмосфералық қысым дегеніміз не?
   
5. 
   Бұлт дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар?
   
6. 
   Жел дегеніміз не? Желдің қандай түрлерің білесің?
   
7. 
   Ауа райы дегеніміз не және оның қандай элементтері бар?
   
8. 
   Туман қалай пайда болады?
   
9. 
   Климат дегеніміз не?
   

Бір тәулік ішіндегі температура

+5, -3, +6, +4.

Тәуліктің орташа температурасын тап

5 + 6 + 4 – 3 = 12

12 : 4 = 3

Жауабы: тәуліктің орташа температурысы: +3 градусқа тең

Таудың етегіндегі температура +22⁰, ал тау шыңында -2⁰ болса таудың биіктігі қанша болады.

Шешуі:

+22⁰ - ( -2⁰ ) = 24

24 : 6 = 4

Биіктігі 3000 метр болатын тау етегінде барометр 720мм қысым шамасын көрсетті. Ал тау шыңында қандай қысым шамасына тура келеді.

Шешуі:

3000 м : 10 м = 300 м

• 
  Муссон Желдің бағытын анықтайтын құрал
  
• 
  Желбағар Атмосфераның екінші қабаты
  
• 
  Термометр Стратосферадағы маңызды қабат
  
• 
  Озон қабаты Жауын шашын түрі
  
• 
  Тропосфера Жел
  
• 
  Гигрометр Ауадағы газ
  
• 
  Оттегі Бұлт пайда болатын қабат
  
• 
  Стратосфера Зиянды түтін
  
• 
  Шық Температураны өлшейтін құрал
  
• 
  Смог Ылғалдылықты өлшейтін құрал
  
• 
  
  

• 
  Қоя алмайсың байлап
  

• 
  Мөлдіреген жүзімді
  

• 
  Шашылды жерге ақ моншақ
  

• 
  Қағазсыз ақ, қаламсыз ақ
  

• 
  Желіні толы сүт
  

1. 
   Жер бетінде неше жылу белдеуі бар?
   

2. 
   Жер бетінде қандай климаттық белдеулер бар, және оларды атап көрсет
   

Бір стақан суға, бір уыс топырақ түйіршігін тастаймыз.

Нәтижесінде топырақта ауа қабаты бар екендігі анықталды.

1) ОСКТТ-ң элементтері бойынша сабақ түсіндіріледі.

2)Сабақта оқулықпен, үлестірмелі қима қағаздармен , тірек- сызбалармен жұмыстар жүргізіледі.

Сергіту сәті

Ой тастау

Жаңа сабақ тақырыбын айтпас бұрын оқушыларға ой тастау керек. Ыбырай Алтынсариннің «Өзен» өлеңін оқу арқылы қандай қабатты оқитынымызды өздері пайымдау керек.

Таулардан өзен ағар сарқыраған

Айнадай сәуле беріп жарқыраған

Жел соқса, ыстық соқса бір қалыпта

Аралап тау мен тасты арқыраған

Көңілің суын ішсең ашылады

Денеңде бар дертіңді қашырады

Өксіген оттай жанып жануарлар

Өзеннен рақат тауып басылады.

-Жер бетіндегі бар тіршілік иесі үшін гидросфераның маңызы өте зор екендігін барлығымыз өте жақсы білеміз, дегенмен де соны түсіндіру оқушылардың міндеті болмақ. Қане балалар ғарыш кемесінен түсіп, білім - теңіз кемесіне мініп Гидросфера қабатына сапарға аттанайық.

Жердің су қабығы – ГИДРОСФЕРА

Гидросфера (грекше гидро – су, сфера шар)

Шолпан планетасында су тек газ күйінде

Марс планетасында су тек мұз түрінде

Жер планетасында сұйық күйінде

3. 
   Тану
   
   1. 
      Жердегі су газ(су буы)
      

Қатты(мұз)

Гидросферадағы барлық судың мөлшері, 6 млрд км³

Мұхиттар ,теңіздер-96,5 %

Мұздықтар , тұрақты қор-1,7 %

Жер асты су- 1,7%

Өзен, көл, батпақ, атмосферадағы су – 0,06 %

Кіші су айналым

Д.ж су айналым


Д.ж мұхит

2.4. Тынық 180млн км²

Атлант 92 млн км ²

Үнді мұхиты 75 млн км ²

Солтүстік мұзды мұхит 14 млн км ²

Дүниежүзілік мұхит бөліктері

2.4. теңіз шеткі теңіз

Шығанақ ішкі

бұғаз

Теңіздер- мұхиттың суының қасиеті мен жануарлар дүниесі жөнінен оқшауланып тұратын бөлігі. Материкке сұғына еніп жатса ішкі теңіз деп, материктердің маңына орналасқан теңіздерді шеткі теңіз дейміз.

Шығанақ- мұхиттың немесе теңіздің құрлыққа сұғына еніп жатқан бөлігі.

Бұғздар- екі немесе аралдардың жағаларын қысып шектеп тұрған енсіз су айдыны.

4. 
   Ерекшелігі
   
   1. 
      Мұхиттардағы, атмосферадағы, өзендердегі, көлдердегі, мұздықтардағы, жер астындағы сулар үнемі айналып отырады.
      
   2. 
      Мантияда 20 млрд км 3 су бар.
      
   3. 
      Д.Ж ең ірі, ең терең мұхит- тынық мұхиты
      
   4. 
      Д.ж ең тұзды теңіз – қызыл теңіз