Сабақтың мақсаты : Білімділігі: Оқушылардың храмасомаларда гендердің орналасуы туралы



бет1/6
Дата10.06.2017
өлшемі1,39 Mb.
#18758
түріСабақ
  1   2   3   4   5   6
Сабақтың тақырыбы: Жыныстың генетикалық анықталуы.

Жыныспен тіркес тұқым қуалау.

Адамның генетикалық әртүрлілігі.

Сабақтың мақсаты:



Білімділігі: Оқушылардың храмасомаларда гендердің орналасуы туралы білімдерін қалыптастыруды жалғастыру.Генотиптің

біртұтас қалыптасқан жүйе екендігі туралы білімдерін
тереңдету. Адам жынысын генетикалық жолмен анықтау
арқылы жыныспен тіркесіп тұқым қуалаушылық туралы білім
жүйесін қалыптастыру


Дамытушылығы: Ойын тез жинақтауға дағдыландыру,белсенділігін арттыру,
пәнге деген қызығушылығын арттыру .


Тәрбиелілігі: Бір-бірін тыңдауға, шапшаңдыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Хабарлама жаңа білім қалыптастыру.

Сабақтың түрі: Дәстүрлі емес

Сабақтың әдісі: Әңгімелесу, тірек- сызба,өзіндік жұмыс т.б.

Сабақтың көрнекілігі: Инерактивті тақта,электронды оқулық, сурет
бетшелері.


Сабақтың формасы: сұхбат, топтық жұмыс

Сабақтың пәнаралық байланысы: медицина,валеология,әдеп.

Сабақтың жүрісі:

  1. Ұйымдастыру кезеңі.

Үй тапсырмасын тексеру

.

  1. Сәйкестілігін анықтау, тестілік тапсырма.



Ұғымдар

Анықтамасы, сипаттамасы

  1. Аллельді гендер

Әр түрлі аллельді гендер

  1. Гомозиготалы

Бір түрлі аллельді гендер

  1. Гетерезиготалы

Қарама – қарсы белгілерді анықтайтын жұп ген

  1. Гамета тазалығы

Ата – анадан берілген қасиет

  1. Тұқымқуалаушылық

Тұқым қуалайтын қасиеттерінің өзгеруі, жаңару

  1. Өзгергіштік

Белгілер араласып кетпей таза сақталуы

(оқушылар тақтаға тірек сызбаның дұрыс жауаптарының сәйкестігін анықтап, көрсетеді)



  1. «Бөшкеден шыққан бас қатырғылар»

Адамдардың генотиптерін анықтаңдар


  1. Гомозиготалы қара көзді, сары шашты адам...........

  2. Гетерезиготалы қара көзді, сары шашты адам........

  3. Көк көзді, гетерезиготалы қара шашты адам...........

  4. Көк көзді, сары шашты адам..............

  5. Екі жұп белгі бойыншада гетерезиготалы адамның генотипін және фенотипі...........

(оқушылар интерактивті тақтаны пайдаланып, генотиптерін жазады)
Жаңа сабақты түсіндіру

  1. Гендердің тіркесіп тұқым қуалауы

Американ генетигі Т. Морганның 1910 жылғы шәкірттерімен ашқан заңы.

  1. Жыныстың хромосалық анықталуы.

  2. Жыныс пен тіркес тұқым қуалау.

  3. Адамның генетикалық әртүрлілігі

  4. Денсаулықтың генетикалық негіздері.

  5. Адамның генеиткалық денсаулығына ортаның әсері

  6. Адамның генетикалық аурулары



  1. Тіркесіп тұқым қуалау заңын Т.Морган 1910ж ашты.

P ♀ AA BB x ♂ aa bb

Г АB аb

F1 AaBb



Біркелкі сұр денелі жетілген қанатты шыбындар.
Белгі: сұр денелі Аа

Жетілген, қанатты Вb

Қара денелі аа

Жетілмеген қанатты bb


P ♀ Aa Bb x ♂ aa bb

Г АВ, Аb ab

aB, ab

F2 AaBb aabb



50% 50%

Қара денелі Қара денелі

жетілген жетілмеген

қанатты қанатты


Тіркесу топтарының саны сол оргнизм түріне тән жұп хромосомалардың санына сәйкес келеді.

Мысалы:



- 8х = 4х 4 тіркесу тобы бар
- 14х = 7x 7 тіркесу тобы бар

46х = 23x 23 тіркесу тобы бар


Бір хромасомада орналасқан гендердің бірлесіп тұқым қуалауы гендердің тіркесуі немесе тіркес тұқым қуалау деп атайды.



  1. Жыныстың хромосалық анықталуы.


Хромосама




Аутосомдық

Жыныс хромосомасы





Мысалы: дрозофила шыбынында 8 хромосома
4 жұп
3 жұп 1жұп

аутосом жыныс
Жыныстық анықталу сызбанұсқасы
P: ♀44A + XX ♂44A + XY

22A + X 22A + X 22A + X 22A + Y

♂44A + XX ♀44A + XY





  1. Адамның генетикалық әртүрлілігі


Генетикалық әртүрлілік деп бір түр ішіндегі даралардың генотиптік тұрғыдан көп түрлілігін айтады.

Адамдағы әртүрлілік


мұрын шаш

құлақ бет тері


  1. Десаулықтың генетикалық негіздері

Соңғы дерек бойынша жер шарында 7 млрд адамның 10млннан астамы түрлі тұқым қуалайтын ауруға ұшыраған, ал тұқым қуалайтын саны 5мыңнан асады.

Сыртқы орта әсерінен қалыптасатын ауруларға

Асқазанмен

Жүректің эссенциалды тыныс ұлтабардағы

ишемиялық гепертония демікпесі жара

ауруы
Мұның барлығы қосымша тұқым қулайтын аурулардың жарыққа шығуына себепші. Орта факторлары жағымсыз қолайсыз болса геннің жұмысы бұзылады. Қазіргі кездегі өнеркәсіптің ірі завод фабрикалардан шығарылатын улы газдар топырақты, суды ауаны ластауда. ХХ ғасырдағы түрлі мемлекеттердегі атом бомбалары сынағы ( Хиросима, Нагасаки) ядролық жарылыс (Чернобыль) , сондай – ақ Семей полигоны барысында радияциялық апаттардың салдарынан радиоактивті заттар көп жинақталып қорек арқылы тірі организмге өтті. Мұның салдары қатерлі ісік, ақ қандылық көптеген тұқым қуалаушылық ауруларға себепші болды.


  1. Адамның генетикалық аурулары

Тұқым қуалайтын аурулар
Гендік аурулар Хромосомалық аурулар
*Брахидактилия – *Клайнфельтер

қысқасаусақты синдромы

*Полидактилия- *Шерешевский

алтысаусақтық Тернер синдромы

*Ахондроплазия- *Даун синдромы

ергежейлік

*Сүйектің

омырылғыштығы



Каталог: sabaq-kz -> attachment
attachment -> Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі, филология магистрі Амирханова Сара Бекетқызы Коучинг жоспарының тақырыбы: «Lesson study – сабақты зерттеу әдісі»
attachment -> Сабақ тақырыбы: Химияның негізгі түсініктері мен заңдары Сілтеме
attachment -> Сабақтыңтақырыбы: 3 4
attachment -> Сабақ: Алкандардың қасиеттері. Алкандардың жеке өкілдері және қолданылуы
attachment -> Сабақтың түрі: Аралас сабағы Сабақ уақыты: 90 мин. Сабақтың педагогикалық мақсаты
attachment -> Сабақ Алматы қаласы Алатау ауданы «185 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Бастауыш сынып мұғалімі Курманова Маржан Сеилхановна
attachment -> Сабақтың тақырыбы Сағат саны Мерзімі Оқып-үйренудің негізгі мақсаты
attachment -> Сабақтың мақсаты: оқушыларға алжапқыштың және бас орамалдың сызбасын есептеуді және құрастыруды үйрету


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет