№1. Практикалық сабақ Тақырыбы: Кинематика элементтері.
Сабақтың мақсаты мен міндеттері: «Кинематика» тақырыбында алған теориялық білімдерін бекіту, тереңдету, кеңейту және нақты есептер шығаруда қолдана білу.
Сабақтың мазмұны: Теориялық мазмұны: Материялық нүкте қозғалысын кинематикалық теңдеулері. Қозғалыс заңы. Траектория теңдеуі. Жылдамдық және үдеу – радиус-вектордың уақыт бойынша туындысы. Лездік жылдамдық, үдеу, орташа үдеу, түзу сызықты бірқалыпты қозғалыс, бірқалыпты үдемелі қозғалыс теңдеуі, үдемелі қозғалыс кезінде жылдамдықтың уақытқа тәуелділігі, айнымалы қозғалыстың кинематикалық элементтері. Қисық сызықты қозғалыс кезіндегі жылдамдық пен үдеу, нормаль және тангенциаль үдеу, бұрыштық жылдамдық және бұрыштық үдеу, айналмалы қозғалыс кезінде бұрылу бұрышының уақытқа тәуелділігі, сызықтық және бұрыштық шамалардың арасындағы байланыс.
Практикалық сабаққа тапсырмалар: Екі материалдық нүктелердің қозғалыстары мына теңдеумен өрнектеледі: х1=A1+B1t+C1t2, х2=A2+B2t+C2t2, мұндағы А1=20м, А2=2м, В2=В1=2м/с, C1=-4м/с2, C2=0,5 м/с2. Уақыттың қандай кезеңінде бұл нүктелердің жылдамдықтары бірдей болады? Осы кездегі нүктелердің жылдамдықтарын және үдеулерін анықтау керек.
Материалдық нүктенің орны мына теңдеумен анықталады: (t)= t2+ t+ 4t . t=1 c уақыт мезетіндегі үдеу модулін анықтау керек.
Материалдық нүктенің қозғалысы (t)= (A+Bt2)+ Ct теңдеуімен берілген. Мұндағы A=10м, B=-5м/с2, C=10м/с. Нүктенің траекториясын сызу керек. (t) және (t) өрнектерінтабукерек. t=1c уақытмезетіндегі мынашамалардыесептеукерек: 1) жылдамдықмодулін; 2) үдеумодулін; 3) тангенциал үдеумоделін; 4) нормальүдеумодулін.
Қайық 7,2 км/сағжылдамдықпенөзенжағасынаперпендикулярбағыттақозғалыпкележатыр. Өзенағысыонытөменқарай150 мжергеалыпкетеді. Мыналарды: 1) өзенағысыныңжылдамдығын, 2) қайықтыңөзенненөтіпшығуғакеткенуақытынтабукерек. Өзеннің ені 0,5 км-ге тең.
Вертикаль жоғары лақтырылған дене қайтаданжерге 3 сек-тан кейін түседі. 1) дененің бастапқы жылдамдығы қандай? 2) дене қандай биіктікке көтерілді?Ауанық кедергісі есепке алынбайды.
Нүктеқисықбойыментұрақтыа0,5м/с2тангенциал үдеуменқозғалды. Қисықтық радиусы R=3 м болғандағыжылдамдығы2м/с болса, онда осы бөліктегінүктеніңатолықүдеуіқандайболады?
Бақылау сұрақтары: 1.Орын ауыстыру векторы дегеніміз не? Орын ауыстыру векторы әрқашанда нүктенің жүріп өткен жолының кесіндісіне тең болады ма?
2.Ілгерімелі қозғалыс дегеніміз не?
3.Орташа жылдамдық және орташа үдеу, лездік жылдамдық және лездік үдеу векторларына анықтама беріңдер. 4.Олардың бағыттары қандай?
5.Материалдық нүктенің айналмалы қозғалысы қалай сипатталады?