Сабақтың мақсаты: Оқушыларға «Қозғалыс материяның ажырамас қасиеті»

Егер электр өрісі кернеулігінің векторы Е өрістің барлық нүктесінде бірдей болса, онда ол өрісті біртекті деп атайды.

Берілгені:

r=? Кл

F=? F=qE

Шешуі:

Қандай өрістерді электростатикалық өрістер деп атайды?

2. Электр өрісінң кернеулігі деген не? Кернеулігі Е электр өрісінде q зарядқа әрекет ететін күш неге тең?

3. Күш сызықтары деп нені айтады?

4. Қандай электр өрісі біртекті деп атайды

V. Үйге тапсырма: §25-оқып түсініктерін айтып беру.

9-сынып. 20-сабақ

түсіндіру, саналарына бекіту.

2. 
   Оқушыларды белсенділігін арттыру өзіне-өзі баға беруге, алған білімдеріне жауапкершілікпен қарауға үйрету, дәлдікке, ұқыптылыққа ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
   
3. 
   Оқушылардың теориялық практикалық сауаттылықтарын арттыру, ойлау, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Өз ойын жүйелеуге, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру.
   

көрнекі құралмен жұмыс жасау;

Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағы

графиктер, үрленген шар, Т.Әубәкіров пен Т.Мұсабаевтың

портреттері, ракета құрылысы ;
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі;

Амандасу. Келмеген оқушылар тізімін журналға белгілеу.

Реактивті қозағалыстың қарапайым мысалы ретінде, үрлеп одан кейін еркін қоя берілген ауа шарының қоғалысын айтуға болады. Үрленегн шардың ішіндегі қысым сыртқа атмосфералық қысымнан едәуір артық болатыны белгілі, ал бос қоя берілгін шардың ішіндегі біраз ауаның төменгі саңылауы арқылы сыртқа шығуы шырдың жоғары қарай көтерілуіне тудырады.

Реактивті қоғалыс принципі бойынша сегізаяқ, калмар,теңізқұрт, медуза сияқты теңіз жәндіктері қозғалады.

Реактивті қоғалыс принципі сағатына бірнеше мындаған километр жылдамдықпен қозғалатын ұшақтарды, Жердің жасанды серіктерін, планетааралық саяхат жасайтын ғарыш зымырандарын жасауға мүмкіндік туғызды.

Ғарышқа алғаш қадам жасау белгілі ғалым К.Э. Цилковскийден (1857 -1935) басаталды десек болады. К.Э. Цилковский идеялары орыс ғалымы С.П. Королевтің басшылығымен жүзеге асырылды.

Тұңғыш жасанды Жер серігі біздің еліміздегі «Байқоңыр» ғарыш айлағынан 1957 ж. ұшырылған болатын. 1961 ж. азаматтың тұңғыш ғарышкері Ю.Г. Гагарин ғарышқа қадам басты. Жыл өткен сайын ғарыш кемелері, зерттеу бағдарламалары жетелдірілді. Ғарышқа сапар шегіп, ғылми-зерттеу жұмыстарынақатысқан ғарышкерлердің ішінде біздің екі қазақ ғарышкері – Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев та бар.

ә) Дененің бір бөлігі одан қандай да бір жылдамдықпен бөлініп шыққан кездегі қозғалысы реактивті қозғалыс деп аталады.

Осы күнгі зымырандар көп сатылы болып жасалады, яғни оның әр сатысысының отын қоры,тотықтандырғыш және реактивті қозғалтқышы бар болады.


Оқушылармен жұмыс жасау: Кітаптағы 18-жаттығуды №1,2 есептерді шығару. Б.А.Кронгарт «Физика және астрономия» есептер жинағынан есептер шығарту.
ІҮ.Қорытынды: 1.Зымырыан қалай қозғалады?

2. Реактивті қоғалыс дегеніміз не?

3. Қандай мақсатпен зымырандар көпсатылы болып жасалады?

4. Реактивті қозғалыс жылдамдығы қандай шамаларға байланысты?

18-жаттығудағы №3 есепті шығарып келу.