Сабақтың мақсаты: романның мазмұнын меңгерту
жүктеу/скачать 1,96 Mb.
|
Оқулықпен жұмыс 1.Ғашық жүректердің арасындағы жазылған сырлы да мұңды хаттарға назар аударту (Оқушыларға мәнерлетіп оқыту). 2.Хаттың жазылу стиліне көңіл бөлу. 3 Обашық – тастан,топырақтан үйіп жасалынған белгі Ақсүйек – қазақтың ұлттық ойыны.Құндақ –зат сынбау,бүлінбеу үшін жасалған қажетті қорап,сауыт.Басқұр – керегелердің бастарын тартып,үйді айналдыра байлайтын өрнектелген жалпақ бау.Бешпет – жеңі бар,қысқалау келген сырттан киетін жеңіл киім.Жосыған – қан,су сияқты сұйық заттардың көп мөлшерде тез ағуы,сорғалай жөнелуі. .Сөздік жұмыс (дәптерлеріне слайдта жазылған сөздерді оқи отырып жазу,мағынасына назар аудару) ІІІ. Әдебиет теориясы Шығарма мәтінінен троптың түрлерін,тұрақты тіркестерід,мақал-мәтелдерді,көнерген сөздерді тауып дәптерлеріне жазу. Кім жылдам? Жүрегім тас төбеме шықты қорқу Төбесі көкке тигендей қуану Суық суды төбемнен құйып жібергендей тітіркену Көпке топырақ шашу жала жабу Тілім байланды сөйлей алмай қалу Олжамнан қақты пайдаланып кету Шаңымды аспанға шығарды ұрысты Көнерген сөздер Дуан,болыс,көшір,песір,тілмаш,нәшәндік,стражник т.б. Шығармада кездескен тұрақты тіркестердің мағынасын түсіндіру. Тақтамен жұмыс 1.Портрет жасау 2.Мінездеме беру Шұға Қандай? Кім? Күлзипа Әбдірахман Зәйкүл Базарбай Айнабай IV.Ізденіс Проблемалық сұрақтар 1.Шұғаның өліміне кім кінәлі? 1-оқушы: Менің ойымша Шұғаның өліміне сол кездегі қоғам кінәлі. 2.Жазушының шешімімен келісесің бе? 2-оқушы: Мен жазушының шешімімен келіспеймін.Соншалықты әдемі,сымбатты,сұлу Шұғаны азапты жолмен өлтіргеніне қарсымын.Шұға - өз сүйгеніне қосылып,бақытты болатын кейіпкер. 3.Бұл күнде Шұға сияқты қыздар бар ма? 3-оқушы: Бұл күнде Шұға сияқты қыздар бар деп айта алмаймын.Сыртқы сұлулықтары ұқсайтын шығар,бірақ ішкі жан дүниесі тура Шұғадай махаббатына берік қыздар бар деп айта алмаймын.Әлде қазір заман басқа болған соң ба?Мен өз ата-анама қарап,олардың бір-біріне деген сүйіспеншілігін,сыйластығын көріп олар да осы заманда өмір сүріп жатыр ғой деп те ойланамын. «Бес саусақ бірдей емес қой»,сондықтан көпке топырақ шашудан аулақпын. 4.Жазушы шығармасын « ... Шұға десе,Шұға еді-ау!» деген өкінішпен аяқтайды,сен болсаң қалай жазар едің? 4-оқушы: Мен де Шұғаның әдемілігіне,абройына,беделіне орай «Шұға десе,Шұға еді» деп аяқтайтын едім,бірақ өкінішпен емес,мақтанышпен.Қазақта осындай,жігіттердің бәрі ғашық болған,сұлулығына ақылы сай қыздардың бақытты болуын қалаймын.Сондықтан сүйгені Әбдірахманға қосып,балалы-шағалы бақытты жанұя қылып басқа жастарға үлгі етер едім. 5.Міржақып Дулатұлының «Бақытсыз Жамал» романындағы Жамал тағдырымен ұқсастығын салыстыру
14-16 ұпай жинаған оқушыға «4» (қызыл түсті) 9-13 ұпай жинаған оқушыға «3» (сары түсті). Рефлексия. Сабақтың жеке өзіңе берері болды ма? Оқушы жауабы: Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: Ғабиден Мұстафин Сабақтың мақсаты: а) оқушылардың ойлау қабілетін,сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету; ә) оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиеттерін қалыптастыру; б) сабақ барысында оқушыларды мәнерлеп оқуға дағдыландыру. Сабақтың түрі: жаңа сабақты меңгерту. Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап баяндау. Сабақтың көрнекілігі: кітаптар,электрондық оқулық т.б. Пәнаралық байланыс: тарих а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген Ғ.Мүсіреповтың өмірбаянын,шығармашылығын сұраймын. 1.Ғ.Мүсіреповтың «Оянған өлке» тындысы қазақ әдебиетіне несімен жаңалық болып қосылды? 2.Ғ.Мүсірепов әдебиеттегі сөз құдіретін түсінген қазақ сөзін қадірлеп өткен қаламгер екені белгілі,бұған өзің қандай мысал келтіресің?
Қазақ әдебиетінде қарапайым еңбек адамының көркем бейнелерін сомдаған Ғ.Мұстафин 1902 жылы Қарағанды облысында туған. Ауыл молдасынан хат таныған соң 1916 жылы орысша-қазақша мектептің 4-сыныбына оқуға түсіп,бір жылдан кейін бітіреді.1918-1925 жылдары жаңа құрылған ауылдық кеңестің жұмыстарында қызмет етеді.Қазақстандағы жаңа құрылыс өзгерістері,заманның қилы кезеңдеріндегі адамда тағдырын көркем кестеге түсіру жазушы өмірінде Қызылорда қаласында жоғарғы сотта қызмет еткен кезеңінен басталады.Ғ.Мұстафин өзі куә болған,сотқа түскен қағаз беттеріндегі адамдар жайында хабарлама,очерк,фельетондарын «Еңбекші қазақ» газетіне жариялай бастайды.Алғашқы еңбегі «Ер Шойын» 1929жылы жарияланды.Жинаққа «Сәрсен мен Боқаш», «Ер Шойын», «Қан», «Қашқын» т.б. әңгімелері енген.Шығармалары еңбек,тап күресі тақырыптарын қамтыды. Хронологиялық таблицамен жұмыс: 1916 жылы орысша-қазақша мектептің 4-сыныбнда оқиды. 1918-25 ж.ж. жаңа құрылған ауылдық кеңестің жұмыстарында қызмет етеді. 1929 ж. алғашқы кітабы «Ер Шойын» жарияланады. 1930-33 жылдары Қарағанды қаласында кен орнында жұмыс істейді. 1933 жылы «Қарағанды пролетариаты» газетінің жауапты секретары қызметіне тағайындалады. 1938 жылы Алматы қаласына көшіп келеді.
Кітаптан Ғ.Мұстафиннің шығармаларын оқып,құрылысына қарай талдайды. Білімді бекіту: Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоя отырып,түсінбеген сұрақтарына жауап беремін. Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма: Ғ.Мұстафиннің өмірбаянын оқып келу. Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: Ғабиден Мұстафиннің шығарамалары Сабақтың мақсаты: а)жазушының өмірінен мәлімет бере отырып ерлікке,адамгершілікке баулу; ә) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарастарын дамыту.Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау.Мәнерлеп оқу,көркем мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын дамыту. б) туған жердің табиғатын сүйе білетін,оған құрметпен қарай алатын көзқарасқа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру т.б. Сабақтың көрнекілігі: кітаптар Пәнаралық байланыс: тарих Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген Ғабиден Мұстафиннің шығармаларын,өмірбаянын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. Ғ.Мұстафиннің дүниеге келген шақтағы қазақ даласының жай-күйі туралы айтып көр.
«Миллионер романы (1948) «Шығанақ» романында суыртпақтап басталған ұжымдық еңбек жемісін кең көлемде ашты.Жазушы соғыстан кейінгі күйзелген елдің болашағын жарқын да,шат тұрмыс,бай-бақуатты қалыпта көрсетеді. «Қарағанды» романы(1952) – Қазақстандағы өндірістің дамуын,жұмысша табының туып,қалыптасқанын көрсетететін шығарма.Жұмысша тақырыбы,әрі Қарағанды өңіріндегі өндіріс жазушы өміріне таныс. «Дауылдан кейін»(1959), «Көз көрген» (1963). Ғ.Мұстафин шығармалары – қазақ даласының,қазақ халқының тарихы.Өсу,даму,өркендеуінің шежіресі.Сондай-ақ,жазушы шығармалары – жақсылыққа сенген,бақытты келер күннен күткен халық үмітінің көрінісі іспеттес. Кітаппен жұмыс: Кітаптан шығармаларын оқып,құрылысына қарай талдайды. Білімді бекіту: Ғ.Мұстафиннің өскен ортасы,жетілген жері жөнінде не білесің? Ғ.Мұстафин сондағы Ш.Берсиев бейнесі несімен қызықтырады? Жазушының «Миллионер» туындысы бүгін қандай мәселелерді қозғайды? Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма: Ғабиден Мұстафиннің бір романын оқып келуге беремін. Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: Соғыс кезіндегі қазақ әдебиеті. Сабақтың мақсаты: а)Соғыс кезіндегі қазақ әдебиетіндегі шығармалардың тақырыптары басты мақсаттары ерлікті дәріптеу,ел мен жерді қорғау екендігін түсіндіру; ә) Тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу; б) Оқушыларды сабақ барысында мәнерлеп оқуға дағдыландыру.
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген Ғабиден Мұстафиннің шығармаларын,өмірбаянын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Ғ.Мұстафиннің өскен ортасы,жетілген жері жөнінде не білесің? 2.Ғ.Мұстафин сомдаған Ш.Берсиев бейнесі несімен қызықтырады? б) Жаңа сабақты түсіндіру: Ұлы Отан соғысы кезінде әдебиеттің басты мақсаты ерлікті дәріптеу,отансүйгіштікке баулу,ел мен жерді қорғау мәселелерін көтеру болды.Әдебиет жауынгерлік тақырыпты жаңа бір қырынан қайта көтерді.Әдебиет соғысқа қарсы тыныштықты,ізгілікті, басқыншылыққа қарсы бірлікті,туысқандықты,махаббатты,елдікті қойды.Соғыс кезінде поэзияда өлең,ән,ода,лирикалық толғаулар көп шықты.Елге,жерге деген сағыныш,басқыншылыққа,соғысқа қарсылық,лағынет айту,жан дүниесінің сезімдері өлең болып төгілді.Публицистикалық шығарамалар,очерктер жазылды.Фольклор оқиғаларының негізінде бірнеше пьеса,опера т.б. өнер туындылары жарық көрді. Поэзия. Ұлттық өрнекті жырларымен халықты ерлікке,батырлыққа,бірлікке шақырған Жамбыл Жабаев,Нұрпейіс Байғанин,Омар Шипин,Доскей Әлімбаев,Төлеу Көбдіков,Кенен Әзірбаев жырлары жұрт назарын аудартты.Жамбылдың «Өмір мен өлім белдесті» «Ленинградтық өрендерім»,Нұрпейіс ақынның «Жанышта жауды,жанышта» «Қаһарман қала», «Қазақстан майданға» өлеңдері мен поэмалары елдегі жұртты еңбекке,майдандағы ерлерді батырлыққа шақырды. Проза. 20-30 жылдары прозасындағы классикалық үлгілер әдебиетте көркемдік дәстүр қалыптастырып,жаңа эстетикалық кезеңнің басталуына негіз салды.1929-1937 жылдары қуғын-сүргін фольклор,жыраулар әдебиеті,Абай кезеңінен жалғасқан сабақтастықтың өрістете алмай,іркіліп қалуына да әсер етті.Дегенемен,сөзді өнер атаулының алтын өзегіне,асыл қазығына балаған қазақ әдебиетінде соғыс жылдарында да көркем дүниелер жазылды. Драматургия.Ел мен жердің қасиетін дәріптеген,майдандағы ерлікті асқақтатқан,бірлік пен ерлік дәстүрін көрсеткен,тылдағы халықтың еңбегін ұлықтаған драмалық шығармалар жазылды.С.Мұқановтың «Гвардия,алға»,М.Әуезовтың «Сын сағатта» т.б. Кітаппен жұмыс: Кітаптан соғыс кезіндегі жазылған шығармаларды оқиды. Білімді бекіту: 1.Қазақ әдебиетінің соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді? 2.Бұрынғы батырлар жыры мен кейінгі соғыс уақытындағы шығармалардың қандай ұқсастық пен айырмашылығы бар деп ойлайсыңдар? 3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті?
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: Соғыстан кейінгі әдебиет Сабақтың мақсаты: а) Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету; ә) сөйлеу тілін сөз мағынасын түсініп шапшаң ой қорыта алуға,мәнерлеп оқуға дағдыландыру; б) Туған жердің табиғатын сүйе білетін оған құрметпен қарай алатын көзқарасқа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,баяндау т.б. Сабақтың көрнекілігі: кітаптар Пәнаралық байланыс: тарих Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Қазақ әдебиетінің соғыс соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді? 2.Соғыс кезіндегі әдебиеттегі образдар қалай пайда болады деп ойлайсыңдар? 3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті деп ойлайсыңдар?
1956 жылы И.Сталин өлген соң партияның ХХ сьезі жеке басқа табынушылықты сынға алды.Қоғамдағы,саясаттағы өзгеріс,орын алған бұрмалаушылықты жою мәселелерінің ашық сыналуы әдебиет пен өнерге де ықпал етті.Шығармашылық еркіндікке,тарихи шындықты,дәстүр сабақтастығын жалғауға мүмкіндік туды.Бұл әдебиеттің сапалы дамуына,көркем шығармалардың жарық көруіне мүмкіндік берді. Прозалар: Соғыстан кейінгі жылдары еңбек тақырыбына көркем дүниелер көп жазылды.С.Мұқановтың «Сырдария» романы шөл даланы суландырған канал қазушылар еңбегін көрсетсе,Ғ.Мұстафиннің «Миллионер» повесі колхозшылар еңбегін, «Қарағанды» романы кеншілер еңбегін,Ғ.Слановтың «Кең өріс» повесі малшылар еңбегін көрсеткен.Соғыстан кейінгі әдебиетте халық тарихы,өткен өмір жайы көркем кестеленді.М.Әуезовтың «Абай», «Абай жолы»,Ғ.Мүсіреповтың «Оянған өлке»,Х.Есенжановтың «Ақ Жайық романдары қазақ елінің тарихи кезеңдерін көркемдік шындықпен суреттеуімен құнды. Поэзия. Прозадағы еңбек тақырыбы поэзияда да жалғасын тапты.Х.Ерғалиевтің «Біздің ауылдың қызы»,Т.Жарковтың «Жапанды орман жаңғыртты» поэмалары жазылды.Бейбітшілік жайында өлеңдер көптеп жарық көрді.Тыныштық пен бақытты тұрмысты жырлап,бейбіт өмірді бейнеледі.Бұл Ә.Тәжібаевтың «Еуропаға саяхат»,Т.Жарковтың «Қазыналы Қазақстан» өлеңдерінде көрінсе,осы тақырып Қасым Аманжолов поэзиясының негізгі арнасына айналды.Ақынның «Туған жер», «Дариға»,сол бір қыз, «Өзім туралы өлеңдері қалың жұртшылыққа жақындығымен құнды. Соғыстан кейінгі жылдарда қазақ поэзиясы көркем бейне жсау,өлең,құрылысы,тақырыбы,идеяның берілуіндегі көркемдік әдістер жағынан әдебиетке жаңа ізденіс,тың серпіліс әкелген кезең болды.Бұл Ғ.Орманов,Ә.Тәжібаев,Қ.Аманжолв,Ә.Сәрсенбаев,С.Мәуленов,Ж.Молдағалиев өлеңдерінде көрініс тауып,кейіннен 50 жылдар соңынан бергі жазылған М:Мақатаев,Қ.Мырзалиев,Т.Молдағалиев,Ж.Нәжімеденов,Т.Айбергенов т.б. шығармаларында өзгеше көркем сипат алды. Білімді бекіту: Түсінбеген сұрақтарына толығырақ мағлұматтар беремін. Білімді бағалау: Оқушылардың жауптарына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма: Соғыстан кеінгі қазақ әдебиетін оқып келуге беремін.. Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: 60-жылдар әдебиеті Сабақтың мақсаты: а)әдебиет пен саясат арасындағы байланыс туралы түсінік беру; ә) мәнерлеп оқу,көркем мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру; б) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін Отанын сүюге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: лекция сабақ Сабақтың әдісі: мазмұндап оқу,сұрақ-жауап. Сабақтың көрнекілігі: әдебиеттер т.б. Пәнаралық байланыс: тарих Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Қазақ әдебиетінің соғыс соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді? 2.Соғыс кезіндегі әдебиеттегі образдар қалай пайда болады деп ойлайсыңдар? 3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті деп ойлайсыңдар? б) Жаңа сабақты түсіндіру: 1956 жылдың басында КОКП-ның ХХ съезі болып,онда жеке басқа табынушылықтың зардаптары айтылды.Осы шақтарда қазақ әдебиетінде өзгеше өзгерістер көрінді.Әсіресе,бұрынғы өткен қазақтың ұлылары,ғалымдары,ақындары,жазушылары ақталып қатарға қайта қосылды.Соның ішінде Абай,Шоқан,Ыбырай жөнінде жазылған шығармалар жарық көрді Кітаппен жұмыс: Кітаптан Ұлы Отан соғысынан кейінгі мол қырғыннан аман қалған жазушыларға хронологиялық таблица жасайды. Білімді бекіту: 1.Тәуелсіз әдебиеттің басы 60 жылдардан басталады деген пікірге қалай қарайсыңдар? 2.60 жылдар әдебиеті жөнінде өз түсініктеріңді айтып көріңдер
а) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарасын дамыту.Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау; ә) мәнерлеп оқу,көркем мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру; б) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін Отанын сүбге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: қайталау сабағы Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б.. Сабақтың көрнекілігі: кітаптар Пәнаралық байланыс: тарих Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. б) Жаңа сабақты түсіндіру: Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету. Жоспар - өте күрделі жұмыс.Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті тақырыпты,туындыны,оның идеясын,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай етіліп жасалуы тиіс. Оқушы шығарманың талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да байланысты.Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі. Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын қаншалықты білетінін,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі. Қорытынды бөлім – оқушы шығармасының түйінді өзегі.Мұнда оқушы сөз етіп отырған тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма,тақырып немесе мәселе туралы пікірін білдіреді. Үйге тапсырма: Кез келген ақын – жазушылардың шығармаларын оқып келуге беремін. Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлин (1915-1983) Сабақтың мақсаты: а)жазушының өмірінен мәлімет бере отырып ерлікке,адамгершілікке баулу; ә) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарастарын дамыту; б) сабақ барысында оқушыларды мәнерлеп оқуға машықтандыру.
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Соғыс кезіндегі қазақ әдебиеті жайлы не айтасыңдар? 2.Соғыстан кейінгі әдебиетке кімдердің шығармаларын жатқызасыңдар? б) Жаңа сабақты түсіндіру: Әйгілі жазушы қазақ әдебиетін талай қырға шығарып тастаған,қала берді,алпысыншы жылдары қазақ санасында төңкеріс жасаған І.Есенберлин 1915 жылдың 10 қаңтарында қазіргі Ақмола облысының Атбасар қаласында дүниеге келген.Қазақ тау-кен және металлургия институтын бітірген.Жазушының алғашқы шығармалары баспасөз бетінде 1940 жылдан бастап жарық көреді.Поэзия,проза,драматургия,кинодраматургия саласында жемісті еңбек еткен жазушы алғашында ақын ретінде танылады. 1945 ж. «Сұлтан», «Айша» дастандары жарық көреді. Бес поэма,төрт пьеса,үш киносценарий,он алты роман жазған қаламгердің берекелі таланты – қазақ халқы өмірінің ғасырлар панорамасын көрсетіп берді.Көпғасырлық тарих,ұлттық зиялы қауымның қалыптасу кезеңіндегі трагедиялар,колхоздастыру дәуірінің шындығы.Ұлы Отан соғысына қазақтардың қатысы,тың игеру жылдарының хикаясы,Маңғыстау майданы,геологтар,мүсіншілер,артистер,жазушылар тағдыры – Ілияс Есенберлиннің романдар сериясындағы өзекті тақырыптар. Поэзиясы: «Сұлтан», «Айша», «Адамгершілік жыры», «Әлия», «Ұмытпаңыз ер қызды», «Домбыра», «Жаңа өлке», «қыз арманы», «Көк кептер», «Ақ қайың»т.б. Повестер: «Өзен жағасында», «Толқиды Есіл» Романы: «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар», «Көшпенділер», «Алтын орда», «Қатерлі өткел», «Ғашықтар», «»Алтын құс», «Көлеңкеңмен қорғай жүр», «Маңғыстау майданы» т.б. Хронологиялық таблицамен жұмыс: Оқушылар елеулі жылдардағы болған оқиғаларды дәптерлеріне жазады. Білімді бекіту: 1. І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер? 2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар? Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма: І.Есенберлиннің шығармашылығын оқып келу. Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11 Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлиннің поэзиясы. (1915-1983) Сабақтың мақсаты: а)І.Есенберлин өлеңдерінің мазмұнын меңгерту,көркемдік ерекшелігін ашу.Көркем поэзияның сөз өнерінің құдіретін таныту; ә) көркем поэзияға деген қызығушылықтарын,эстетикалық талғамдарын кеңейту; б) Сабақ барысында оқушыларға мәнерлеп оқуға машықтандыру. Сабақтың түрі: лекция сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру Сабақтың көрнекілігі: кітаптар,журналдар Пәнаралық байланыс: тарих Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау. Үйге берілген І.Есенберлиннің өмірбаянын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер? 2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар? жүктеу/скачать 1,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|