Өте жақсы жақсы қанағаттанарлық

Білімділік – құрлықтың бөліктерімен таныса отырып, олардың пайда болуы түрлері туралы білімдерін жетілдіру.

Дамытушылық- оқушылардың дүниетанымдарын кеңейту, ой-өрісін, зейінін шығармашылық қабілетін дамыту.

Тәрбиелілік - оқушыларды ұқыптылыққа, ұжымдық еңбекке тәрбиелеу.

Саяхатқа шығатын кемемізді дайындап алу.

Саяхатқа шықпас бұрын біз қай бағытта, қай мұхитқа баратын маршрутымыз жазылған карта алуымыз керек, оның өз бағасы бар. Картаны біз өз білімімізбен алуымыз қажет.

1 тапсырма: Қазақстан аумағынан Дүниежүзілік мұхитқа шығуға бола ма? Дәлелдеңдер.

2 тапсырма: Сендер тұратын елді мекен ең жақын теңізден қандай қашықтықта орналасқан. Карта бойынша қашықтықты өлшеңдер.

Қара теңізден Жерорта теңізіне өту үшін тапсырма берілген.

1 тапсырма: Теңіз дегеніміз не? Түрлері, картадан көрсет.

2 тапсырма: Жерорта теңізінен қандай бұғаз арқылы өттік. Бұғаз дегеніміз не? Ірі бұғаздарды картадан көрсетіңдер.

Атлант мұхитына шықтық. Ұзақ жол тапсырмалары:

1 тапсырма: Дүниежүзілік мұхиттарды атап, картадан көрсет. Саяхатымызды Оңтүстік Американың оңтүстігімен жүре отырып Дрейка бұғазына жеттік.

2 тапсырма : Мұхиттарға байланысты кестені толтыру.

Белгісіз жердің жергілікті тұрғындары папуастар бізге кіру үшін мынадай тапсырма берді.

Сұрақ: Қандай бұғаз екі теңіз бен мұхитты қосып, екі материкті және екі мемлекетті бөліп тұр?

Бұл белгісіз жер Жаңа Гвинея аралы болатын. Олай болса бүгінгі сабағымыздың тақырыбын дәптерге жазамыз.

Ақпанның 20-сы

Ξ28 Аралдар мен түбектер.

1. Құрлық бөліктері

2. Аралдар және пайда болуы

3. Түбектер.

Құрлық бөліктеріне аралдар, түбектер, архипелагтар жатады.

Аралдар

Гренландия Курил аралдары Үлкен Тосқауыл Рифі

Жаңа Жер Гавай аралдары

Ұлыбритания

Түбектер – құрлықтың суға сұғына еніп жатқан бөлігі. Аравия, Үндістан, Үндіқытай, Пиреней, Скандинавия т.б

Картамен жұмыс: Картадан ірі арал, түбектерді көрсету және кескін картаға белгілеу.

Дәптермен жұмыс: Географиялық сөздік. Арал, түбек, атол, архипелаг анықтамаларын жазу.

Жалықтырмайтын жұмбақтар суреті

1. 
   Дүние жүзіндегі ең кіші маймылдар – Мадагаскар аралында мекендейтін қортық лемурлар
   
2. 
   Аустралиядағы арал - Рождество аралы.
   
3. 
   Англия мен Франция арасындағы бұғаз –Ла-Манш бұғазы.
   
4. 
   Мемлекет, канал және бас киім атауы - Панама.
   
5. 
   Етікке ұқсайтын түбек – Пиреней
   

Жағалауға шықтық сол жерде хат салынған шөлмек тауып алдық.

1. 
   Сіз теңізден хат салынған шөлмек тауып алдыңыз. Хатта біреудің көмек сұрап жазған хаты бар. Бірақ хаттың соңғы бөлігіне су тигендіктен сиясы өшкен. Сізге белгілісі тек Ж.........анд.... деген жазу ғана сақталған.
   

Арал мен түбек арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты анықтау.

мұхиттың біртұтастығы туралы білім беру.

I деңгейлік сұрақтар:

1. Су қабығы (гидросфера)

1. Табиғатта су неше күйде болады(3)

II деңгейлік сұрақтар:

Судың мұхиттан құрлыққа және құрлықтан мұхитқа үздіксіз ауысу процесін не деп атайды?( Дүниежүзілік су айналымы)

III деңгейлік сұрақтар:

1.Мұхит суы мен құрлық суының арақатынасын көрсететін шеңберлі диаграмма сызу.

Су туралы тиым сөздер айту.

Су туралы мақал-мәтелдер айту.

Актуалдау

Топтастыру стратегиясы

Гидросфера

Жаңа сабақ: Дүниежүзілік мұхит және оның бөліктері

Ой қозғау: Қай саяхатшы тұңғыш Жер шарын айналып шығып, дүниежүзілік мұхиттың біртұтас екендігін дәлелдеді?

Ф.Магелланның саяхат жолын карта бойынша қарап отырып, оқушылар мұхиттар бір-бірімен байланысып жатыр деген қорытындыға келеді.

Жер бетінің көлемі 510 млн.км² болса, оның 361 млн.км² мұхиттар, ал 149 млн.км² –і материктер.

Дүниежүзілік мұхит

Тынық мұхиты Атлант Үнді Солтүстік мұзды

мұхиты мұхиты мұхиты мұхиты

180 млн.км² 92 млн.км² 75 млн.км² 14 млн.км²

Мариан Пуэрто-Рико Зонд Гренланд

шұңғымасы шұңғымасы шұңғымасы шұңғымасы

11022 м 8742 м 7729 м 5527 м

Мұхиттарды бір -бірінен құрлықтың ірі бөліктері материктер бөліп тұрады. 6 материкті тауып, картадан көрсету.

1.Еуразия

2.Африка

4.Оңтүстік Америка

5.Антарктида

6.Аустралия

Мұхит бөліктері

Теңіз шығанақ бұғаздар

Ішкі шеткі Гудзон Парсы Дрейк

Мексика Магеллан

Қара т Баренц Парсы Мозамбик

Жерорта Жапон

Охота

Дәптермен жұмыс. Термин сөздермен жұмыс.

Теңіз-мұхит суының қасиеті мен жануарлар дүниесі жөнінен оқшауланып тұратын бөлігі.

Шығанақ- мұхит, теңіздің құрлыққа тереңдей еніп тұрған бөлігі.

Бұғаз-материк пен мұхиттарды жалғастырып тұратын енсіз су айдыны.

Картамен жұмыс. 1. Материк, арал, мұхит, теңіз, шығанақ , бұғаздарды кескін картаға түсіру.

2. Қазақстан шекарасына жақын жатқан арақашықтығын есептеп шығару.

3. Еуразия материгінің жағаларындағы шеткі және ішкі теңіздерді атап көрсету.

Қосымша материал. Тынық мұхит, әлде тыныш мұхит?

Бекіту. Семантикалық карта толтыру.

Д.Ж.мұхит бөліктері	мұхит	Теңіз	шығанақ	бұғаз	арал
Қара Мексика Тынық Беринг Мадагаскар Гудзон Атлант Гренландия Мозамбик Баренц	+ +	+ +	+ +	+ +	+ +

1.Егер мұхит сулары болмаса нендей жағдай болар еді?

2. Егер дүниежүзілік мұхит сулары тұщы суға айналса қандай жағдай болар еді?

(Оқушылар ойын тыңдау)