Сабақтың мақсаттары: Білімділік

1.Сәлемдесу

2.Балаларды түгендеу.

3.Балалардың назарын сабаққа аудару

 

ІІ.  Өткен сабақты шолу.

Сұрақтарға жауап беру.

1. 
   Этнос, этностық, диаспора дегенді қалай түсінесің?
   
2. 
   Мемлекетіміздің ең негізгі этникалық құрамын атаңдар.
   
3. 
   Халықтардың этнолингвистикалық жіктелуінің негізі неде?
   
4. 
   Қазақстан халқы саны бойынша  қандай айырмашылық  жасайды?
   
5. 
   Қазақтардың дүние жүзіндегі таралу ерекшелігі. Қазақ  диаспорасының  үлкен шоғыры  орналасқан елдер.
   
6. 
   Қазақстандағы өзбектер мен украиндардың  таралуы қандай?
   
7. 
   Біздің елімізде  қандай  дін түрлері  тараған?
   

1. 
   Диаспора
   
2. 
   Этнография-халықтың шығу тегін, орналасуын мәдениеті мен тұрмыс жағдайы туралы ғылым.
   
3. 
   Этнос
   
4. 
   Тілдік классификация (лингвистикалық, этникалық)
   
5. 
   Халық, тіл тобы, тіл семьясы
   
6. 
   Халықтың діни құрамы
   
7. 
   Ислам, христиан, будда
   

 

Осы сабақта кездесетін  терминдер:

1. 
   халықтың қоныстануының географиялық ерекшелігі,
   
2. 
   халықты аумақтық ұйымдастыру,
   
3. 
   қала халқы- қала- агломерация-мегаполис,
   
4. 
   урбандалу,
   
5. 
   ауылдық халықтың орналасуы
   
6. 
   халықты орналастыру
   
7. 
   халықтың қоныстануы
   
8. 
   Болашағы жоқ ауылдар
   

1. 
   Қаланың және халқының өсуі
   
2. 
   Қалалық тіршіліктің өркендеуі
   
3. 
   Орналасудың жаңа түрінің пайда болуы.
   

1. 
   Орналасу мен қалыптасудың қандай айырмашылығы бар? Олардың бір-бірімен тығыз байланыста  екендігін дәлелде.
   
2. 
   Қаланың  қандай ерекшелігі  мемлекеттегі  жетекші  қаланың  қатарына қосады?
   
3. 
   Не үшін барлық қалалардың  жиынтығы – қоныстану  тармағы да,  ал агломерация  — жүйе болады?
   
4. 
   Үлкен қаланың 2 түрлі мағынасы бар. Айырмашылығы неде?
   
5. 
   Қалалар қандай қала қалыптастырушы қызметті атқарады? Мысал келтіріңдер.
   
6. 
   Ауылдық қоныстанудың ерекшелігі неде?
   
7. 
   Қазақстандағы ауылдардың негізгі әлеуметтік мәселелерін ата.
   
8. 
   Негізгі қоныстану белдеуінің басқа аудандардан қандай айырмашылығы бар?
   
9. 
   Урбандалу, агломерация, мегаполис, урбандалу деңгейі деген ұғымдарды түсіндіріңдер.
   

1-кесте. Оқулықтағы  43-сурет бойынша  ҚР облыстарын урбандалу деңгейі бойынша топтастыр.

шаруашылық маңызы, олардың экологиялық жағдайы

туралы түсіндіру.

ә) Дамытушылық: Оқушылардың көлдер жөніндегі

білімдерін кеңейту, ой-өрісін дамыту.

б) Тәрбиелік: Оқушыларды суды қорғауға, қоршаған ортаны

ластамауға тәрбиелеп, экологиялық мәдениетін көтеру.

Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ

Оқытудың әдісі: Сұрақ – жауап, баяндау

Көрнекілігі: Интерактивті тақта, бейнебаян, макеттер

Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру.

б) Үй тапсырмасын сұрау

1. 
   Жайық өзені ..... тауынан басталып, Каспийге құяды.
   
2. 
   Жайықтың басты салалары .... .
   
3. 
   Жайық өзені ...... жүзуге қолайлы.
   
4. 
   Ертіс Қытайдан .... Ертіс деп басталып, Қазақстанда Көк Ертіс аталып, Зайсан көліне келіп құяды.
   
5. 
   Ертістің суы .... айында молаяды.
   
6. 
   Ертісте кәсіптік маңызы бар .... балықтар ауланады.
   
7. 
   Іле өзені Шығыс Тянь-Шань тауларынан басталатын .... өзендердің қосылуынан пайда болады.
   
8. 
   Сырдария Қазақстаннан тысқары жатқан .... Тянь-Шань тауларынан басталады.
   
9. 
   Махмут Қашғаридің картасына Сырдария .... деп аталған.
   
10. 
    Сырдарияға Қазақстан жеріндегі жалғыз .... өзені құяды.
    

1. Көлдер

2. Көлдердің типтері:

- шығу тегіне қарай көл қазаншұңқырлары

- аумағы

- тереңдігі

- тұздылығы

- ағынды,ағынсыз

3. Көлдердің қоректенуі

4. Практикалық жұмыс

5. Қызықты көлдер

Көл дегеніміз не?

• 
  Көлдің теңізден айырмашылығы қандай?
  

• 
  Көлдің өзеннен айырмашылығы қандай ?
  

Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыстар

Қазаншұңқырлар дегеніміз

Көлдер

Ағынды Ағынсыз

Өзендер құяды және Өзендер құяды,

ағып шығады бірақ ағып шықпайды

Көлдер тұздылығы жағынан

Тұщылығы Тұздылау Тұзды

1‰ 1 ‰ - 35 ‰ 35 ‰

Су буының тасымалдануы, су буының тасымалдануы, булану, жауын-шашынның түсуі, жауын-шашынның түсуі, ағын, судың сіңуі, теңіз, жерасты сулары

Әлемдегі аумағы жағынан ең үлкен көл – 368 мың .км ²

Оның тереңдігі 1026 м. «Теңіз» деп аталу себебі өлшемі жағынан үлкен және теңіз суына ұқсас.

Байкал

Дүние жүзіндегі ең терең көл– 1637м. Құрамында 20% тұщы су.болады

• 
  Сиялы көл
  
• 
  «Кастрөл»көлі
  
• 
  Алып көпіршікті көл
  
• 
  Өлім көлі
  
• 
  Өртенген көл
  
• 
  Тәтті көл
  

Ескі Шалқар

Қаракөл

Қопасор

Тебіз

Қалыптерек

Мелдекөл

Тентексор

А. - ағынды Б. – ағынсыз

1. 
   Байкал І. Тектоникалық
   
2. 
   Ладога ІІ. Мұздық
   
3. 
   Сарез ІІІ. Жанартаулық
   
4. 
   Онега ІV. Бөген
   
5. 
   Кроноцкое
   

1.Көл деп нені айтады?

2. Көлдің өзенннен айырмашылығы .

3.Қазақстандағы ірі көлдерді ата .

4.Көлдердің түрлері .

5.Көл тұздылығының өлшем бірлігі .

• 
  Көл макеттерінің сұлбасы бойынша анықтау