Сабақтың мақсаттары Газ тарату механизмінің жұмысы Газ тарату механизмінің ақаулары

• Газ тарату жүйесінің құрылысы мен жұмысы

• Мамандығы: «Ауылшаруашылық техникасына техникалық қызмет көрсету»
• Арнайы пән оқытушысы: Баянова Сандуғаш Есенкелдіқызы

• ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
• АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
• « ҚАПАЛ КӘСІПТІК-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МКҚК

Сабақтың мақсаттары

• 1.Газ тарату механизмінің жұмысы
• 2.Газ тарату механизмінің ақаулары.

Газ тарату механизмінің жұмысы   Газ тарату механизмі цилиндрлерге дер кезінде ауа (дизельді моторда) немесе жанғыш қоспа (бензинді моторда) жеткізу және цилиндрдегі пайдаланылған газды шығару қызметін атқарады. Клапандар енгізу және шығару тесіктерін ашып-жауып тұрады, ал бұлар цилиндрлердің енгізу және шығару түтіктерімен жалғастырады.

• Газ тарату механизмінің жұмыс схемасы
• 1,2 - жетек шестернялары; 3 - иінді білік; 4 - болт; 5 - клапан; 6 - клапан ұясы; 7 - серіппе; 8 - тарелка; 9 - итергіш; 10 - жұдырықша; 11 - күйенте; 12 - ось; 13 - кронштейн; 14 - штанга;

• Клапанды газ таратқыш механизмнің екі түрі болады: жоғары және бүйірге орналасқан клапандар болады. Жоғарға орналасқан клапандар цилиндр қалпақшасына, ал бүйірге орналасқан клапынды механизмдер қозғалтқыштың бүйірінде болады.

• 1 - белдік; 2 - кергіш шкив; 3 - рычаг; 4,9,10 - шкивтер; 5 - таратқыш білік; 6 - реттегіш болт; 7 - клапан; 8 - кронштейн.

• Клапандары үстінде орналасқан газ тарату механизмі

Газ тарату  фазасын таблица немесе айналма диаграмма түрінде бейнелейді.

• Газ тарату механизмінің ақаулары
• Қозғалтқышты пайдаланған кезде газ тарату механизмі деталь-дарының үйкелетін беттері тозып олардың түйіндескен беттеріндегі саңылау арта түседі. Сонымен қоса ыстық газдың, соққы күштің, бөлінген күйенің әсерінен клапандардың ершікке орнығуы бұзылады.
• Газ тарату механизмінің негізгі ақаулары мыналар: клапан фаскасының және оның бағыттауыш втулкасының, күйенте соққышы мен реттегіш винт қалпақшасының, штанга мен түрткіш ұштығының, таратқыш біліктің жұдырықшасы мен мойынының, таратқыш біліктің тірек втулкасы мен таратқыш шестерня тістерінің тозуы, клапан серіппесінің серпімділігінің жойылуы. Бұл аталған ақаулардан тарсыл пайда болады, оның қуаты кеміп, тиімділігі төмендейді.
• Газ тарату механизмінің бірқалыпты жұмысын қамтамасыз ету үшін цилиндрлер қалпақшасын, күйенте білікшесі тірегін және басқа бөлшектерді тексеріп, бекітілген түстарын қатайтып бүрау, клапандар мен күйентелердің механизмінің аралықтарындағы саңылауды тексеру және ретке келтіру қажет.
• Автомобиль қозғалтқыштарының клапандар мен күйентелер арасындағы саңылау өзгерсе, қуатты кемітіп, отынның меншікті шығынын арттырады.

Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар:   1.Газ тарататын механизм не үшін қолданылады? 2.Газ тарату механизмінің атқаратын қызметін түсіндіріңіз! 3.Газ тарату механизмінің қандай түрлері болады ? 4.Газ тарату механизмі қандай негізгі бөлшектерден құралады? 5.Клапандарды қандай бөлшектер ашып, жабады? 6.Газ тарату диаграммасы деп қандай графикті айтады ? 7.Неге клапандар ертерек ашылып, кешігіп жабылады ? 8.Жылу саңылауы не үшін қажет және оны қалай реттейді?

• Газ тарату механизмі тақырыбына байланысты интернет желісінен қосымша материалдар қарау
• http://main.tpkelbook.com/pre020.php?grupid=&stid=&spn=%D0%93%D0%B0%D0%B7%20%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%20%D0%BC%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D1%96&pc=2&apl=99&sid=7&qsid=7&lc=1&lst=0
• http://lib.kstu.kz:8300/tb/books/2016/TTiLS/Zhumabekov/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F/lek4.htm