Сабақтың міндеттері: «Әлем эволюциясы»

Сабақтың тақырыбы: 1. Философия ұғымы

Сабақтың мақсаты: Философия сөзіне анықтама беру.

Сабақтың міндеттері:

• 
  «Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша түсінік бере отырып, философиялық танымның ерекшелігіне, негізгі мәселелеріне, материализм мен идеализмнің айырмашылықтарын анықтау.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, белсенділігі жоғары жеке тұлға қалыптастыру.
  
• 
  Оқушылардың дүниеге көзқарасын қалыптастыруда ізденімпаздыққа баулу.
  

Әдісі: пікір алмасу

Көрнекілік: суреттер

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

• 
  Адамның жануарлардан мәнді айырмашылығы неде?
  
• 
  Қазіргі кезеңдегі экологиялық дағдарыстың себебі адамның табиғатқа қатысты менмендік көзқараспен өктемдік жүргізуде тырысуынан болып жатыр деген пікірлерді жиі естуге болады. Бұған қалай қарайсыңдар?
  
• 
  Адам өмірінің мән-мағынасы туралы не ойлайсыңдар?
  
• 
  Адам мәселесіне қатысты түрлі көзқарастарға қысқаша сипаттама беріңдер
  
• 
  Адамның шығу тегіне қатысты материалистік және идеалистік көзқарастардың қайсысын жақтайтындарыңды айтыңдар.
  

1. 
   «Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
   
2. 
   Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
   
3. 
   Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
   
4. 
   Философия пәні және оның салалары
   

• 
  «Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша сипаттама беріңдер
  
• 
  Философиялық танымның ерекшелігі неде?
  
• 
  Философияның негізгі мәселесін атаңдар
  
• 
  «Материализм» және «идеализм» ұғымдырын салыстыра отырып, олардың қарама-қарсы мазмұндарын анықтаңдар
  
• 
  Төмендегі кестені толтырыңдар
  

Бағалау:

Сабақтың тақырыбы: 2. Философия ой-сапа мектебі

Сабақтың мақсаты: философия мектептеріне өз үлестерін қосқан ғұламалар жайлы мағлұмат беру.

Сабақтың міндеттері:

• 
  Философиядағы «материя», қозғалыстың философиялық мәніқозғалыс және оның мәні, шексіз және мәңгілік дүние ұғымдары туралы түсінік беру.
  
• 
  Оқушылардың коммуникативтік қабілеттерін шыңдау.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: әңгіме

Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   «Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
   
2. 
   Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
   
3. 
   Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
   
4. 
   Философия пәні және оның салалары
   

1. 
   Философиядағы «материя» ұғымы
   

• 
  Левкипп
  
• 
  Демокрит
  
• 
  Ленин
  

2. 
   Қозғалыстың философиялық мәніҚозғалыс және оның түрлері
   
3. 
   Шексіз және мәңгілік дүние
   

• 
  Кеңістік-материяның объектівтік, яғни адам сана-сезіміне тәуелсіз өмір сүру формасы
  

Кеңістіктің екі тұғырнамасы мен оның сипаттамалары

• 
  «Қозғалыс» ұғымының философиялық мәні неде?
  
• 
  Қозғалыстың түрлерін атай отырып, оны белгілі ұстанымдар бойынша топқа бөліңдер
  
• 
  А.Эйнштейннің салыстырмалық теориясының қағидаларына қалай қарайсыңдар, олар сендердің көкейлеріңе қона ма?
  

Үйге тапсырма: конспектіні оқу

Сабақтың тақырыбы: 3. Адам – философияның басты мәселесі

Сабақтың мақсаты:Адам өмірінің мәнін философиялық тұрғыда қарастыру.

Сабақтың міндеттері:

• 
  Адам мәселесі, адам мәселесінің мәні, шығу тегі, өміріні мәні туралы айту;
  
• 
  «Адам» сөзінің мағынасын ажырата отырып, Құран-Кәрімнен, орта ғасырлардағы ғалымдардың адамның жаратылысы туралы ой –толғамдарын, ғылыми зерттеулерін оқушының бойында қалыптастыру.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: әңгіме, баяндау

Көрнекілік:карта, кітаптар

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   Философиядағы «материя» ұғымы
   
2. 
   Қозғалыстың философиялық мәніҚозғалыс және оның түрлері
   
3. 
   Шексіз және мәңгілік дүние
   

1. 
   Адам мәселесініңқойылуы.
   
• 
  Сократ
  
• 
  Ф.Бэкон
  
• 
  К.Маркс
  
• 
  И.Кант
  
• 
  Қасиетті Құран-Кәрімде
  

• 
  Адам-жер бетіндегі материалдық және рухани мәдениеттің жасаушысы, тарихи үдерістің субъектісі, тілі мен ойы дамыған, саналы әрекет ете алатын қабілеті бар биопсихоәлеуметтік тірлік иесі.
  
• 
  Адам баласының ой-өрісі кеңейген сайын философияда тереңдей түсті. Философия нақты фактілерге жүгінеді. Сондықтан философия басқа ғылымдар сияқты обьектифті факторларға сүйенеді.
  

• 
  Ч.Дарвин
  
• 
  Ф.Энгельс
  

4. 
   Адам өмірінің мәні
   

• 
  Адам өмірінің мәні-сол өмірді бастан-аяқ адамша сүре білуде: адам болып туған екенсің, сол адамгершілікті, кісілікті сақтай білу, сол кісілік үдеден айнымау, адамдық пейіліңді мықтап ұстап, өмірдің әр сәтінде адам болып қала білу, қандай да бір шым-шытырық, қиын-қыстау жағдайларда да адамдық тұрғысынан таймай, өз кісілігіңді байыту, көркейту, жан-жақты дамыту, толыққанды шығармашылық күй кешу.
  
• 
  Мәселенің басқа бір қыры – адам тарихи процестің жемісі. Қазіргі замңғы адам ауадан пайда болған жоқ, ол, қоғамдық-тарихи процестің нәтижесі. Басқаша айытқанда адам және адамзат бір болып саналады.
  

Сабақты бекіту:

• 
  Адамның жануарлардан мәнді айырмашылығы неде?
  
• 
  Қазіргі кезеңдегі экологиялық дағдарыстың себебі адамның табиғатқа қатысты менмендік көзқараспен өктемдік жүргізуге тырысуынан болып жатыр деген пікірлерді жиі естуге болады. Бұған қалай қарайсыңдар?
  
• 
  Адам өмірінің мән-мағынасы туралы не ойлайсыңдар?
  
• 
  Адам мәселесіне қатысты түрлі көзқарастарға қысқаша сипаттама беріңдер.
  
• 
  Адамның шығу тегіне қатысты материалистік және идеалистік көзқарастардың қайсысын жақтайтындарыңды айтыңдар.
  

Үйге тапсырма: конспектіні оқу

Сабақтың тақырыбы: 4. Адам ойының ізденісі

Сабақтың мақсаты: Адамның үнемі ізденісте болуы, оның даму дәрежесін көрсететіндігі жайлы мәлімдеу.

Сабақтың міндеттері:

• 
  «Сана», сана мен ми, сана және тіл, сана құрылымысана және бейсаналық ұғымдары туралы түсінік беру;
  
• 
  Оқу материалын өнімді меңгеру, ақпараттар мен дәйектерді талдау қабілеттерін дамыту.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: баяндау

Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   Адам мәселесініңқойылуы.
   
2. 
   Адамның мәні
   
3. 
   Адамның шығу тегі
   
4. 
   Адам өмірінің мәні
   

1. 
   «Сана» ұғымы
   
2. 
   Сана және ми
   
3. 
   Сана-қоғами-тарихи қалыптасқан адам миы қызметінің идеалдық нәтижесі болып табылады.
   
4. 
   Сана және тіл
   
5. 
   Сана құрылымы
   
6. 
   Сана және бейсаналық
   

• 
  Бейсаналық дегеніміз-адам анасына жетпейтін, яғни сана бетіне шықпайтын, сана елегіне ілінбейтін белсенді психикалық күйлер, үдерістер, қимылдар жиынтығы.
  

Сабақты бекіту:

• 
  Сана туралы түрлі көзқарастарды салыстырып, өздерінің көкейлеріңе қонымдысын атаңдар. Сананың айқындамасын жазып алыңдар
  
• 
  Сана мен мидің айқындамасын қалай түсінесіңдер
  
• 
  Тіл мен ойлау арасындағы байланыстарға қысқаша сипаттама беріңдер
  

Үйге тапсырма: конспектіні оқу

Сабақтың тақырыбы: 5. Табиғатқа философиялық көзқарас

Сабақтың мақсаты: адамның табиғатқа деген философиялық көзқарастарын анықтау.

Сабақтың міндеттері:

• 
  Таным,таным теориясының негіздерітаным объектісі және субъектісі, ғылыми таным, ғылыми танымдағы әдіс мәселесінің философия тарихында қойылуы туралы айту;
  
• 
  Оқушылардың философиялық, шығармашылық қасиеттерін шыңдау.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: әңгіме, пікіраламасу

Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

• 
  Сана туралы түрлі көзқарастарды салыстырып, өздерінің көкейлеріңе қонымдысын атаңдар. Сананың айқындамасын жазып алыңдар
  
• 
  Сана мен мидің айқындамасын қалай түсінесіңдер
  
• 
  Тіл мен ойлау арасындағы байланыстарға қысқаша сипаттама беріңдер
  

1. 
   «Таным» ұғымы
   

• 
  Таным деп адамдардың шындық туралы білімін қалыптастыратын, олардың шығармашылық қызметінің арнайы бір қоғамдық-тарихи үдерісін айтамыз.
  

2. 
   Таным теориясының негіздері
   

• 
  Иммунал Кант-неміс философы, классикалық неміс идеализмінің негізін салушы. Ол біздікінен басқа галактикалар бар екенін, жердің тәуліктік айналуының баяулайтынын болжап айтты. Оның пайымдауынша, қарама-қарсы шешімдер тең дәлелдермен негізделеді: әлемнің шегі бар және жоқ; Құдай бар және жоқ; адам бір мезетте еркін және еркін емес. Шығармалары: «Критика чистого разума», «Критика практического разума», «Критика способности суждения», т.б.
  

3. 
   Таным объектісі және субъектісі
   
4. 
   Ғылыми таным
   
5. 
   Ғылыми танымдағы әдіс мәселесінің философия тарихында қойылуы.
   

• 
  «Таным» ұғымына қысқаша түсінік беріңдер.
  
• 
  Танымның түрлерін анықтаңдар
  
• 
  Таным объектісі мен субъектісіне сипаттама беріңдер
  
• 
  Сенсуализм мен рационализм, эмпиризм мен рационализм арасындағы айырмашылықтарды көрсетіңдер.
  
• 
  Ғылыми танымның екі деңгейіне сипаттама беріңдер
  

Сабақтың тақырыбы: 6. Жаратылыстану ғылыми білімдердің философиялық мәселелері

Сабақтың мақсаты: жаратылыстану ғылымын негіздеген ғалымдар жайлы мағлұмат беру.

Сабақтың міндеттері:

• 
  Философ ғалымдардың қалдырған құнды еңбектерімен таныстыру.
  
• 
  Адам және қоғам туралы ежелгі аңыздар, шығыс философтарының ежелгі дүние және адам туралы ой пікірлері, грек ойшылдарының пайымдаулары, Қорқыттың қоғам туралы ой толғамдары туралы айта отырып, белсенділігі жоғары тұлға қалыптастыру;
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: баяндау

Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   «Таным» ұғымы
   
2. 
   Таным теориясының негіздері
   
3. 
   Таным объектісі және субъектісі
   
4. 
   Ғылыми таным
   

1. 
   Адам және қоғам туралы ежелгі аңыздар.
   
2. 
   Шығыс философтары ежелгі дүние және адам туралы.
   
3. 
   Ежелгі грек ойшылдары адам және қоғам туралы
   

• 
  Платон (б.з.б. 428-348 жж)-ежілгі грек философы, объективті идеализмнің негізін қалаушы, 30-дан астам философиялық диологтардың авторы. Шығармалары: «Парменид», «Мемлекет», т.б.
  
• 
  Аристотель (б.з.б. 384-322 жж.)- ежелгі грек философы, логиканың және көптеген өзге ғылымдардың негізін қалаған энциклопедияшыл ғалым. Платонның шәкірті. Шығармалары: «Саясат», «Метафизика», т.б.
  

4. 
   Қорқыт ата тәлімі
   

• 
  Қорқыт-ҮІІІ ғасырда өмір сүрген оғыз-қыпшақ тайпасының ұлы философы. Мәңгілік өмір және өлім философиясын жасаушы. Негізгі шығармасы-«Қорқыт ата кітабы»
  

• 
  Аңыздарда сипатталғандар қазіргі заманғы адамдардың санасынан орын алуы мүмкін бе? Оның себебін немен түсінуге болады?
  
• 
  Шығыс және Батыс ойшылдарының мемлекет, қоғам, ондағы адамның орны туралы ойларын салыстырып, олардағы үндестікті табыңдар.
  
• 
  Аристотельдің меншікке, байлыққа, билікке, орта тапқа қатысты ойларын қазіргі тұрғылармен салыстырыңдар.
  

Сабақтың тақырыбы: 7. Қайталау.

Сабақтың мақсаты: І бөлімде өткен материалдарды қорытындылау

Сабақтың міндеттері:

• 
  Философия ұғымы, адамның мәні, табиғатқа философиялық көзқарас, философия мектептері тақырыптары туралы, яғни І тарау материалдарын қайталату, пысықтау.
  
• 
  Оқушылардың бойында логикалық ойлау қабілетін қалыптастыру.
  
• 
  Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
  

Әдісі: әңгіме, пікіраламасу

Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

• 
  Оқу құралын тексеріп түгелдеу
  
• 
  Әнұран орындау, «Хабар»
  
• 
  Оқушылар зейінін сабаққа аудару
  

1. 
   Адам және қоғам туралы ежелгі аңыздар.
   
2. 
   Шығыс философтары ежелгі дүние және адам туралы.
   
3. 
   Ежелгі грек ойшылдары адам және қоғам туралы
   

1. 
   Философия ұғымы
   
2. 
   Философия ой-сапа мектебі
   
3. 
   Адам мәселесі
   
4. 
   Табиғатқа философиялық көзқарас
   

Сабақты бекіту:

• 
  Сұрақ-жауап
  
• 
  Пресс конференция
  
• 
  Ой қозғау.
  
• 
  Венн диаграммасы
  

Бағалау: өзін-өзі