Қазақстан Республикасы
Оңтүстік Қазақстан облысы
Отырар ауданы
Т. Ибрагимов атындағы жалпы орта мектебі
Пәні: Қазақ тілі мен әдебиеті
Сабақтың тақырыбы : Жай сөйлем түрлері .
Дайындаған: Қамбарова Анар
Санаты: Жоғары
Сабақтың тақырыбы : Жай сөйлем түрлері .
Сабақтың мақсаты : Жай сөйлем жайында түсініктерін кеңейте отырып , жай сөйлем түрлерін ұғындыру . Синтаксистік талдау дағдыларын жетілдіру .
Сабақтың дамытушылық кезеңі :Жай сөйлем түрлерінен олған теориялық білімдерін шығармашылық тұрғыда талдау арқылы , оқушыларды еркін сөйлеуге , ойларын ашық айтуға , тіл мәдениетін дамытуға үйрету .
Тәрбиелік мәні : Оқушыларды Отанын , елін , туған жерін құрметтеуге , адалдық пен ізгілік қасиеттерін сақтауға тәрбиелеу .
Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдіс – тәсілі : Сұрақ – жауап , түсіндіру , топтық жұмыс , шығармашылық жұмыс .
Пәнаралық байланыс : Әдебиет , тарих.
Көрнекілігі : Үлестірмелі парақша , семантикалық карта , сызба – қағаздар , оқушы білімін бағалау қағазы .
Сабақтың барысы :
I . Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылармен сәлемдесу ,
Сабаққа қатысымын тексеру .
Сыныптың назарын сабаққа аудару .
II . Үй тапсырмасын сұрау :
Жаңа сабақ : Жай сөйлем түрлері .
Жай сөйлем – біршама тиянақты ойды білдіретін сөздер тобы .
Мәселен , біз , бейбіт , еңбек , сүй , ел – деген жеке сөздерді сөйлем құрастырып айтайық .
Біз – бейбіт еңбекті сүйетін елміз .
Тақтамен жұмыс :
( Плакатқа жазылған жеке сөздерден сөйлем құрайық ) .
Ал осыдан нені байқап отырсыңдар ?
Сөз бен сөйлемді қалай ажыратуға болады ?
Сөз Сөйлем
Жеке лексикалық мағынасында қолданылады
Темір, жол, қатынас, жөндеу,кіріс
|
Тиянақты ойды білдіреді
Темір жол қатынасын жөндеуге кірісті
|
Көру диктанты . ( сөйлем құрау)
Тапсырманы уақытында ...................................................
Ел болғың келеді ме? .................................. түзе.
Күн ....................................... болады.
.............................................. сақтау керек.
( сызба - плакаттар)
Жай сөйлем
Сөйлем құрамы
Құрмалас сөйлем
Жай сөйлем - бір ғана тиянақты ойды білдіреді.
Құрмалас сөйлем - кемінде екі не бірнеше жай сөйлемдерден тұрады.
Жай сөйлем түрлері:
Жақты, жақсыз,
Жалаң, жайылма
Толымды, толымсыз.
Атаулы сөйлем.
( Ережелері мен мысалдар арқылы түсіндіріледі )
Түсінгендерін тексеру.
( семантикалық карта )
Мысалдар
Жел соқты.
Араның сыйы.
Емхана салды.
Үздік оқушы.
Үздік атанды.
Түн .
Дабыр – дүбір көбейді.
әр қилы
Әулие адам
|
сөз
|
сөз тіркесі
|
сөйлем
|
Үлестірмелі парақша :
( Жай сөйлем туралы , түрлері жайында оқушыларға синтаксистік талдау беріледі )
Талдау барысында оқушыларды жүйелік тәсіл бойынша машықтандыру .
1 . Жай сөйлем екенін анықтау , ойдың берілуін айқындау.
2 . Әуелі баяндауыш мүшені табу , сол арқылы бастауышқа сұрақ қою .
3 . Тұрлаусыз мүшелерге сұрақ қойып , анықтау .
4 . Сөйлемде сөздер қандай морфологиялық құрамнан тұратындығын ажырату .
Оқулықпен жұмыс .
Оқушылар жаттығу орындап , синтасистік талдау жасайды .
Шығармашылық жұмыс :
Тәуелсіздік дегеніміз не ?
- Ел қалай қол жеткізді ?
Осы сұрақтар төңірегінде жазып өтеді .
Міне , балалар , Тәуелсіздігіміздің арқасында үлкен белестерге қол жеткіздік . Асыл мұраларымыз бен рухани байлығымыз қайта оралды .
Сабақты қорытындылау :
« Өз тілі мен әдебиеті бар ел ғана өз алдына дербес ел бола алатынын ұмытпауымыз керек » ( А . Байтұрсынұлы )
Сабақты бекіту :
Сұрақтар қою арқылы пысықтаймын .
1 . Бүгінгі сабағымызда қандай сөйлем түрлерін өттік ?
2 . Жай сөйлем дегеніміз не ?
Үйге : 1 . Көркем әдебиеттерден жай сөйлем түрлеріне қатысты 7 сөйлем жазып, синтаксистік талдауға беріледі .
2 . Ережені жаттау .
Бағалау : Оқушы білімін бағалау парағын жинап алып ,бағаларын журналға ортақ бағасын қорытып қоямын .
Достарыңызбен бөлісу: |