Жариялады: kamalia02
|
Пікірлер: 0
|
Оқылды: 2409
Атырау қаласы
Еркінқала орта мектебінің
бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі
Күншығарова Нүргүл Қобыланқызы
Сабақтың тақырыбы : Ою -өрнек туралы түсінік
Сабақтың мақсаты : а) Қазақ халқының ою -өрнек түрлеріне сипаттама
беру.
ә) Ою -өрнектің шығу тарихын, қолданылуын, айнала
ортамен , табиғатпен байланысын түсіндіру арқылы
дүниетанымын, эстетикалық талғамын кеңейту.
б) Ою-өрнектің мән-мағынасын түсіндіре отырып,
ұлттық өнерімізді терең ұғынуға еңбексүйгіштік-
ке, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі : Интеграл сабақ ( кіріктірілген сабақ).
Сабақтың әдәсі : Түсіндірмелі ,сұрақ –жауап
Сабақтың көрнекілігі : Ою -өрнек салынған суреттер , кітап , кілемше, киіз
т.б.
Пән аралық байланыс : Қазақстан тарихы , әдебиет, математика т.б.
Сабақтың жүрісі : І. Ұйымдастыру
ІІ. Жаңа сабақ
ІІІ. Сыныппен жұмыс
ІV. Қорытынды
І. Сабаққа даярлығын , қатысты тексеру.
ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.
а) Кіріспе әңгіме
ә) Көрнекілікпен жұмыс
б) Әдебиет пәніне кезек беру
в) Ою-өрнекті салу жолдарын түсіндіру.
Ою-өрнек ісі қазақ халқында ерте заманнан бастап-ақ қолөнердің барлық түріне бірдей ортақ әсемдеп әшекейлеудің негізі болып келеді.
Өткен ғасырдағы қазақ халқының өнерін зерттеуші ғалымдар Қазақ өрнек әлемінде өмір сүретіні тәрізді, оларда қоршаған орта ерекше әшекей ою -өрнек әлемімен жырланған. Үй –мүлкі , ыдыс-аяқ,
қару –жарақ, киім-кешек, көпке сүйікті ою-өрнекпен көмкерілген деп айрықша атап көрсеткен.
Халықтың қолөнері, соның ішінде ою-өрнек салу қазақ жерінде өмір сүрген, ертедегі мал шаруашылығымен шұғылданған көшпелі рулар : сақтар,
үйсіндер, ғұндар өнерінің негізінде қалыптасты. Ою-өрнек халықтың
көркемдік ойлауын , дүниетанымын паш етеді. Ғалымдар әзірше ою өрнектің 200 –дей түрін анықтап отыр.
Халқымыз осы ою-өрнек атауларын не нәрсеге ұқсастығына, мән –мағынасына қарай мынадай топтарға жіктеген екен.
1. Зооморфты ою - өрнек
2. Өсімдік тектес ою -өрнек
3. Ғарыштық ою-өрнек
4. Геометриялық ою-өрнек
Халқымыз жануарлар әлеміне ерекше көңіл бөлген , сондықтан да болар , әрбір жануардың дене бітіміне, жеке бөлшектеріне ұқсатып, асқан шеберлікпен ою -өрнек құрастырған.
Арқар мүйіз Сыңар мүйіз
Бұл ең көп қолданылатын
қошқар мүйізге жақын бейнелес ою.
Айырмашылығы ширақтанып
келеді. Кейде тармағы көбейеді. Ешкінің , сиырдың
мүйіздерін бейнелейді,
кейде "ілмек "
деп те аталатын ою.
Зооморфты ою-өрнектерге : Қошқар мүйіз, түйетабан, қыңыр мүйіз.
Өсімдік тектес ою-өрнектерге : Жауқазын, үш жапырақ , гүл.
Ғарыштық ою-өрнектерге : Шеңбер, жұлдыз, айқыш.
Геометриялық ою-өрнектерге : Сынық мүйіз, жұлдыз, ирек.
Міне, біздің қазақ өрнектері малшылық, көші-қон, аңшылықты айналасындағы табиғатты геометриялық түсініктердің сырт тұрпатын байқаудан туған ұғым негізінде дамығанын көреміз.
Ал әдебиет пәнінің мұғалімі ою-өрнектің шығу тарихындағы халқымыздың теңеу шеберлігін, оюмен бейнелеуін көркем сөзбен түсіндіріп өтеді. Ою-өрнек өнері қазақ халқының ауыз әдебиеті секілді мәдени шежіресі. Ертеде жазу, сызу әлі қалыптаспаған заманда ата-бабаларымыз ою-өрнек арқылы өз өмірін бейнелеген, түсінік пайымын жеткізген. Символдық қызмет атқарған. Шеберлер ою-өрнекті дамытып, халқымыздың тұрмысына терең еңгізген. Әр оюға мән беріп, өзіндік қасиетін , ерекшелігін ескеріп өз орнымен қолданған.
ІІІ. Сарамандық жұмыс.
1. Оқушылар ою-өрнекті бейнелеуге кіріспес бұрын, кезеңдермен жұмыс істей отырып, оюды бейнелеуге кіріседі.
І –кезең ІІ-кезең ІІІ-кезең ІV-кезең
І-кезеңде
Оқушылар қағаз бетінен орын белгілейді
ІІ-кезеңде
Көрмекші сызықтар арқылы салайын деп отырған суретті қағазға түсіреді.
ІІІ-кезеңде
Артық сызықтарды кетіріп, жарық көлеңкелерінен ажыратып бояу.
ІV -кезеңде
Жұмыстың аяқталуы.
ІV. Сабақты қорытындылау .
Төмендегі сематикалық картаны толтыру тапсырылады.
Ою-өрнектің атауы
Қошқар мүйіз
Құс қанаты
Түйе табан
Жауқазын
Сынық мүйіз
1) Қазақтың ою-өрнегі қайда қолданылады ?
2) Не үшін қажет болған ?
Үйге тапсырма : Жұмысты үйден аяқтау.
Бағалау :
Достарыңызбен бөлісу: |