Сабақтың тақырыбы : Тілдің қоғамдағы мәні мен қызметі



бет4/5
Дата24.04.2017
өлшемі0,83 Mb.
#14682
түріСабақ
1   2   3   4   5


Жаттығумен жұмыс: 136-жаттығу. Мәтіндегі үтірлердің қойылу себебін түсіндіріңдер.
Шығармашылық жұмыс: «Елін сүйген жүрек» тақырыбында өздерің лайық деп таңдаған кейіпкер туралы шағын әңгіме жазыңдар.

Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін

  1. сөйлем соңына қандай тыныс белгісі қойылады?

  2. Сөйлем ішіне қандай тыныс белгісі қойылады?

Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Үйге тапсырма : 138-жаттығу.

Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы:9



Сабақтың тақырыбы : Бірыңғай мүшелерге байланысты қойылатын үтір

Сабақтың мақсаты : білімділік – Тыныс белгілерін ажыратуға үйрету;

дамытушылық – оқушылардың жеке өнімді қызметтерін дамытушылық тапсырмалар арқылы байқау,логикалық тапсырмалар арқылы жұмыстану, практикалық тапсырмалар арқылы оқушы қызметінің әрекетін арттыру;

тәрбиелік – лексикалық тапсырмалар арқылы оқушының сезіміне әсер ету,жан дүниелерін байыту.

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап, топтастыру, талдау

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, семантикалық карта

Пәнаралық байланыс : әдебиет, орыс тілі

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Бірыңғай мүшелерге байланысты қойылатын үтір




Қойылатын орындары

Бірыңғай

мүшелер


жалғаулықсыз

келгенде арала-

рына үтір ойы-

лады.


Да, де, әрі, я,

яки, не, немесе, әлде жалғаулық

шылаулары бірыңғай

мүшелермен

қайталанып

келгенде

қойылады.



Мен, және

жалғаулық

шылаулары қайталанбайды. Онда жұптасқан

бірыңғай

мүшелердің

соңғы жұбының алдына

қойылады.


Да, де, әрі, я,

яки, не, немесе, әлде жалғаулық

шылаулары

бірыңғай баян-

дауыштар ара-

сында қайта-

ланбай келсе,

шылаудан соң

үтір қойылады


Да, де, әрі, я,

яки, не, немесе, әлде жалғаулық

шылаулары бірыңғай

мүшелердің

арасында

қайталанбай

тұрса үтір

қойылмайды.



Айгцл,

Әсел,


Әдемілер

бүгінгі


жауапкер-

шілікті


айқын

сезінеді.



Аяулым да,

Асыл да, Ме-

руерт те не

үйге кірерлерін, не кері

бұрылып ке-

терлерін білмей дал болды.



Айнұр мен

Айдын, Ардақ

пен Қанат

кезекшілікті

бөліп алып,

кезекшілік

міндеттерін

пысықтады.



Қоңырау

соғылды да,

сабақ басталды.

Айта салды да,

кейін қарай

жүгіріп кетті.



Келді де

көрді. Бойын шаттық әрі белгісіз

қорқыныш би-

легендей ме?..

Хабарласпады

я келмеді.



Жаттығумен жұмыс: 142-жаттығу. Мәтіннің тыныс белгілерін қойып шығыңдар.

Топпен жұмыс: 1-топ: 5 мақал жазып,кестеде көрсетілген үлгі бойынша талдаңдар.

Берілген мақал

бастауыш

баяндауыш

анықтауыш

пысықтауыш

Сөздің көркі-мақал

Көркі (несі?)

Мақал (не?)

Сөздің (ненің?)

-


2-топ: «Бал балалық қызықтары» атты 10 минут көлемінде мектеп өмірінен қызықты оқиғаларды еске түсіріп жазыңдар.
Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін
Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Үйге тапсырма : 145-жаттығу.
Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы:9

Сабақтың тақырыбы : Қаратпа сөздерге байланысты қойылатын үтір

Сабақтың мақсаты : білімділік – Тыныс белгілерін ажыратуға үйрету;

дамытушылық – оқушылардың жеке өнімді қызметтерін дамытушылық тапсырмалар арқылы байқау,логикалық тапсырмалар арқылы жұмыстану, практикалық тапсырмалар арқылы оқушы қызметінің әрекетін арттыру;

тәрбиелік – лексикалық тапсырмалар арқылы оқушының сезіміне әсер ету,жан дүниелерін байыту.

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап, топтастыру, талдау

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, семантикалық карта

Пәнаралық байланыс : әдебиет, орыс тілі

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Қаратпа сөздерге байланысты қойылатын үтір


Қаратпа сөздерге байланысты қойылатын үтір




Қойылатын орындары

Қаратпа сөз сөйлемнің ба-сында келсе үтір одан кейін қойылады

Қаратпа сөз сөйлемнің ортасында келсе үтір екі жағынан қойылады

Қаратпа сөз сөйлемнің аяғында келсе үтір алдынан кейін қойылады

Асқар, кел ақылдасайық

Ақылдасатын , Бейбітжан, не қалды?

Неге олай дейсіз, апа?


Оңашаланған айқындауышқа байланысты қойылатын үтір
Оңашаланған айқындауыш - өзінің алдында тұрған сөзді айқындап, дәлелдеп, түсіндіріп тұратын бір немесе бірнеше сөз.

Үтір оңашаланған айқындауыштың екі жағынан қойылады.

Мысалы: Біз, Қазақстан жастары, еліміздің жарқын болашағына сенеміз! Үлкен ұлы, Асаны, еңбекқор азамат еді.



Жаттығумен жұмыс: 149-жаттығу. Абай өлеңдерінен қаратпа сөзді қолданған өлеңдерді тауып, әрқайсысына 2 мысалдан келтіре отырып кестені толтырыңдар.


Қаратпа сөз басында

Қаратпа сөз ортасында

Қаратпа сөз аяғында











Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін
Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 150- жаттығу.

Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы:9



Сабақтың тақырыбы : Нүктелі үтір

Сабақтың мақсаты : а) Тыныс белгілері туралы түсінік беру, нүктелі үтірдің жасалу жолдарын түсіндіру;

ә) оқушылардың ойын кеңейтіп тілді байытатын мазмұнды да көркем сөз үлгілері мол мақал-мәтелдер,нақыл сөздер үйрету;

б) Сабақ барысында оқушыларды сауатты,көркем жазуға дағдыландыру;

Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, деңгейлік тапсырма, таблицалар

Пәнаралық байланыс : әдебиет, орыс тілі

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Нүктелі үтір құрмалас сөйлемдер құрамындағы жай сөйлемдердің аражігіне қойылады.




Нүктелі үтір




Қойылатын орындары

Күрделі ойдың,

шумақтың,

сөйлемнің ішіндегі

мағынасы,

құрылысы жағынан

ұқсас келетін

сөйлемдер арасына

қойылады.

Бұл жай сөйлемдер

мағына жағынан

жақын, бірін-бірі

толықтырып, бір-

бірінің жалғасы

болып келетін,

әрқайсын жеке алып қолдануға болатын, тәуелсіз, дербес мағыналы болып келеді.


Мағыналары

жақын әрі

бір-біріне

тәуелсіз, кейде

басыңқылары да,

бағыныңқылары

да бір сөзден

жасалған (не

тұлғалас болып

келетін) аралас

құрмаластың

құрамындағы

жай

сөйлемдердің



басыңқысынан

кейін нүктелі

үтір қойылады.


Өз ішіндегі

үтірлері бар

құрмалас

сөйлемдердің

баяндауыш

тұлғалары

әртүрлі болса да, жай

сөйлемдердің

арасын ажырату үшін

нүктелі үтір қойылады.



Мағыналық

тұтастығы бар

болғандықтан,

рет-ретімен

әріптер не

цифрлар


арқылы санамаланып

айтылатын

сөйлемдерден

кейін нүктелі

үтір қоюға болады.


Ынтымақсыз ел

азар;

Шөбі кеткен жер

азар;

Отынсыз, сусыз

сай азар;

Қонысы жоқ бай

азар.

Бітісі жаман

қамысты су

ішінде от алар;

Жүрісі жаман

жігітті ел ішінде жау алар.

Уақыт

тізгінді қолеа

берер емес;

сағымдай

бұлдырап

ынтық қып,

шаршатпып,

бір жеткізбей-ақ қойды.



Маған салса, балалық

шағымды үш

кезеңге бөлер едім:

1) ерте балалық;

2) ерке балалық;

3) көркем балалық.




Жаттығумен жұмыс: 166-жаттығу. Мәтінмен танысып,сөйлем түріне талдау жасаңдар.
Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін
Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 168-жаттығу.

Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы:9



Сабақтың тақырыбы : Сызықша

Сабақтың мақсаты : а) Тыныс белгілері туралы түсінік беру, сызықшаның жасалу жолдарын түсіндіру;

ә) оқушылардың ойын кеңейтіп тілді байытатын мазмұнды да көркем сөз үлгілері мол мақал-мәтелдер,нақыл сөздер үйрету;

б) Сабақ барысында оқушыларды сауатты,көркем жазуға дағдыландыру;

Сабақтың түрі : жаңа сабақты игерту

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену, талдау

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, дидактикалық материалдар.

Пәнаралық байланыс : әдебиет,тарих

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Сызықша - сөйлемдегі белгілі сөзді, сөйлемді, сөйлем мүшесін ерекшелеп, даралап, бөліп көрсету үшін және қызметі бірдей, мағынасы ыңғайлас сөздерді жинақтап, топтап, тұжырымдап айту үшін қойылатын белгі.




Сызықша







Қойылатын орындары




Баста-уыштан

кейін


қойыла-

тын


сызықша

Бірыңғай

мүше-


лерге

ортақ


жалпы-

лауыш


сөздің

алдынан


қойы-

лады.


Оңаша-

ланған


айқын-

дауыш


сызық-

шамен


ажыра-

тылады.


Құрмалас

сөйлемдер-

ге байланыс-

ты қойылады.

Жалғаулықсыз

қарсылықты,

түсіндірмелі

салалас құ-

рамындағы жай

сөйлемдер

арасына қойылады.


Төл сөз,

автор


сөзі,

диалогта

сызық-

ша


қойы-

лады


Сөйлемді

ықшам-


дап

қолдану-

га бай-

ланысты


қойыла-

тын


сызықша

Жаттығумен жұмыс: 170-жаттығу. Мәтінді көшіріп,өлеңді мәнерлеп оқыңдар.Сызықшаның өлеңді оқу мәнеріне әсерін түсіндіріңдер.

Шығармашылық тапсырма: Кесте бойынша мысал келтіріңдер.

Бастауыш та, баяндауыш та зат есімнен

Бастауыш зат есімнен,баяндауыш сілтеу есімдігінен

Бастауыш тұйық етістіктен,баяндауыш ІІІ жақтағы жалғаусыз зат есімнен

Бастауыш та,баяндауыш та бір сөздің қайталануынан жасалған

Бастауыш та, баяндауыш та сан есімнен


















Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін

Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 173-жаттығу.
Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 9
Сабақтың тақырыбы : Қос нүкте

Сабақтың мақсаты : Білімділігі: оқушыларға тыныс белгілері туралы түсінік беру,теориялық білімдерін практикамен ұштастыру,оқушы білімін есепке алу.

2.Дамытушылық: әдеби жанрлардың түрлерінен мысалдар келтіру арқылы пәнге деген қызығушылығын дамыту,ізденімпаздық қасиетін қалыптастыру,шығармашылыққа баулу,тіл байлығын жетілдру.

3.Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке,ізеттілікке,әдептіліке,шапшаңдыққа тәрбиелеу,ұлттық салт-дәстүрді қадірлеуге баулу,өз елін,тілін сүюді үйрету.

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап, топтастыру,жинақтау

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, дидактикалық материалдар

Пәнаралық байланыс : әдебиет, орыс тілі

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Қос нүкте




Қойылатын орындары

Жалпылауыш сөздерден кейін, бірыңғай мүшелердің алдынан қойылады

Түсіндірмелі салаластың (бірінші жай сөйлемнің мазмұны екіншісінде анықталып, ашылып берілсе) жай сөйлемдер арасына қойылады.

Жалғаулықсыз себеп-салдар мәнді сөйлемнен кейін қойылады.

Автор сөзі төл сөзден бұрын келсе, автор сөзінен кейін қойылады.

Үйдегілердің бері: апам, Айна, інім, қонақтар да далаға жүгіріп шықты.

Үй артындағылар үшеу екен: інім, көршінің баласы және мен білмейтін бейтаныс бала.

Оны да түсіну керек: қолындағы бары осы ғана

Ол ойланып барып былай деді: «Биыл асығыстау емес пе? Келесі жылы барайық.»


Жаттығумен жұмыс: 184-жаттығу. Даналар сөзіндегі қос нүктенің мәнін ашыңдар. Қарамен берілген сөйлемдерді сөйлем мүшесіне талдаңдар..
Шығармашылық тапсырма: мақал-мәтел, дәйексөзді пайдалана отырып, «Жақсы дос-асыл қазына» тақырыбында шағын шығарма жазып, өздерің қолданған тыныс белгілерін қою себептеріңді түсіндіріңдер.
Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін
Бағалау : Сабаққа қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : 185-жаттығу.

Күні: Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 9



Сабақтың тақырыбы : Жақша

Сабақтың мақсаты : Білімділігі: оқушыларға тыныс белгілері туралы түсінік беру,теориялық білімдерін практикамен ұштастыру,оқушы білімін есепке алу.

2.Дамытушылық: әдеби жанрлардың түрлерінен мысалдар келтіру арқылы пәнге деген қызығушылығын дамыту,ізденімпаздық қасиетін қалыптастыру,шығармашылыққа баулу,тіл байлығын жетілдру.

3.Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке,ізеттілікке,әдептіліке,шапшаңдыққа тәрбиелеу,ұлттық салт-дәстүрді қадірлеуге баулу,өз елін,тілін сүюді үйрету.

Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену

Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар, семантикалық карта

Пәнаралық байланыс : әдебиет, орыс тілі

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау :

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын



б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Жақша




Қойылатын орындары

Сөйлемдегі белгілі бір сөздің мағынасын, негізгі ойды айқындап, дәлелдеп, қосымша түсінік беру үшін қолданылатын қыстырма мәнді сөз, сөз тіркесі не сөйлем жақшаға алынады.

Үзінді, мысал, нақыл сөздің шығу дерегін, кімнен алынғанын көрсететін түсініктер жақшаға алынып беріледі.

Драмалық шығармаларындағы автор түсіндірмелері жақшаға алынып беріледі.

Кейде мәтіндегі сөздің мәні екі-ұшты, күмәнды болып келсе, сол сөзден кейін қойылатын сұрау белгісі, леп белгісі жақшаға алынады.













Жаттығумен жұмыс: 187-жаттығу. Жақшаның қойылу себептеріне назар аударыңдар. Қарамен берілген сөйлемдерді сөз таптарына талдаңдар.

Талдау жұмыстары:


Жан-жақты




  1. Бұл сөз үш құрамнан тұр: жан және жақты

  2. Құрылысына қарай -күрделі,қос сөз.

  3. Қосарлама қос сөз.мағыналары жақын,синоним сөздер


Білімді бекіту : Өткен тақырыптар бойынша бірнеше сұрақтар қоя отырып, түсінбеген сұрақтарына жауап беремін


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет