Сабақтың тақырыбы: §11. Ядроның құрылысы мен қызметі. Хромосомалар. Сабақтың мақсаты



бет2/2
Дата04.07.2018
өлшемі0,54 Mb.
#47051
түріСабақ
1   2
Ядро



Ядролық мембрана

(Саңылауы,молекула алмасу жүреді) Нуклеоплазма Хромосома

немесе ядро шырыны

Ядрошық

Ішкі Сыртқы Саны 1-2,кейде 3-4,

Мембрана мембрана дөңгелек,сопақша денешік

РНҚ синтезінің орталығы

Тегіс Рибосомамен

қапталған



Хромосомалар

Хромосома дегеніміз-ДНҚ-ның жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік.





Хромосоманың құрылысы:

1-центромер

2-Хромосома иығы

3-жұп хроматидтер

4-ДНҚ жіпшесі

5-ақуыз
Хромосоманың құрамы:

ДНҚ –тұқым қуалау ақпаратын сақтайды

гистон-хромосомадағы құрылыс қызметін атқаратын нәруыз.Гистондар оң зарядталған негіздік нәруыз болғандықтан,ДНҚ молекуласымен берік байланыс түзеді.Сол себепті олар ДНҚ-ға өзінің жұмысын атқаруға мүмкіндік бермейді.Ол шиыршықталудың күрделенуіне жағдай жасайды.

қышқыл нәруыз және өте аз мөлшерде РНҚ болады.
Хромосомалар жасуша циклінің кезеңі мен фазаларына байланысты құрылысын өзгертіп отырады.
Интерфазалық хроматин → Хромосомалар → нуклеосомдық жіпше(7 есе қысқарады) → хроматиндік фибрилла (40 есе қысқарады) → хромонема (5 есе қысқарады) метафазалық хроматид

Әрбір организм өзіне тән жұп хромосома жиынтығынан (диплоидты жиынтық) тұрады.Ал осы организмдердің жыныс жасушаларында хромосомалар жиынтығы 2 есе аз,яғни жалғыз (гаплоидты) болады.

Белгілердің мағынасы


р/с

Тірі ағзалар

Хромосома саны

1

Адам

46

2

Жылқы

66

3

Бақа

26

4

Дрозофила шыбыны

8

5

Жүгері

20

6

Бұршақ

14


Аллельді гендер дегеніміз- жұп хромосомалардың тек біреуімен ғана жүзеге асырылатын гендер.

Генетикалық инженерия

Америкалық ғалым Пол Берг 1972 жылы алғаш рет организмнен тыс (in vitro) жағдайда рекомбинатты ДНҚ-ны алған.Осылайша молекулалық биологияның жаңа саласы-генетикалық инженерияның іргесі қаланды.



Генетикалық немесе гендік инженерия дегеніміз-организмнің тұқым қуалау аппаратына жаңа гендерді ендіру

Генетикалық инженерияның мақсаты - жаңа генетикалық құрылымдарды ең соңында жаңа тұқым қуалау қасиеттері бар организмдерді жасап шығару.

Қазіргі уақытта бұл салада біраз жетістіктерге қол жетті.Мысалы . «Монсанта» деп аталатын ірі корпорациясының ғалымдары картоп өсімдігіне хитиназа ферментінің генін енгізген.Соның нәтижесінде , картоп колорадо қоңызымен зақымданбайды.


IV Жаңа сабақты бекіту (2-4мин)
Әр топқа сұрақтар қойылады,жауап берген топ сол жауап сөзіне ассоциация құрайды.

Сұрақтар:

1.Дөңгелек немесе сопақша формалы жасушаның ең ірі органоиды? Жауабы -ядро

2.Құрамында ДНҚ,гистон және аз мөлшерде РНҚ болатын Жауабы-хромосома

3.Біздің елімізде академик М.Ә.Айтхожиннің алғаш зерттеулерін бастаған ғылым саласы Жауабы-Генетикалық инженерия
Үш топ ядро,хромосома,генетикалық инженерия сөзіне ассоциация құрау .


V Рефлексия (2 мин)

Сабақтың сізге ұнаған және ұнамаған жақтары жайлы жазып ілу.


VІ Үй тапсырмасы §11 оқу,ғаламтор желісінен гендік инженерияның пайдасы мен зиянына реферат жазып келу,осы тақырыпқа БД құрастырып келу

VІІ Бағалау

Бағалау парағынан қарап қою
Каталог: sabaq-kz -> attachment
attachment -> Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі, филология магистрі Амирханова Сара Бекетқызы Коучинг жоспарының тақырыбы: «Lesson study – сабақты зерттеу әдісі»
attachment -> Сабақ тақырыбы: Химияның негізгі түсініктері мен заңдары Сілтеме
attachment -> Сабақтыңтақырыбы: 3 4
attachment -> Сабақ: Алкандардың қасиеттері. Алкандардың жеке өкілдері және қолданылуы
attachment -> Сабақтың түрі: Аралас сабағы Сабақ уақыты: 90 мин. Сабақтың педагогикалық мақсаты
attachment -> Сабақ Алматы қаласы Алатау ауданы «185 жалпы білім беретін мектеп» коммуналдық мемлекеттік мекемесі Бастауыш сынып мұғалімі Курманова Маржан Сеилхановна
attachment -> Сабақтың тақырыбы Сағат саны Мерзімі Оқып-үйренудің негізгі мақсаты
attachment -> Сабақтың мақсаты: оқушыларға алжапқыштың және бас орамалдың сызбасын есептеуді және құрастыруды үйрету


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет