Өкпе мен тыныс жолдары
Темекі тартудың негізгі зиянын тыныс алу жүйесі қабылдайды, өйткені темекі түтіні ең алдымен сол жүйеге енеді. Залалды заттар тыныс жолдарының тіндерін зақымдайды, түтіктердің түгінің жұмысын баяулатып жібереді. Шайырлар өкпенің альвеолдарына тұрып қалып, газ алмасу ауданын тарылтады. Азот тотығы кеңірдек тарамын (бронх) тарылтып, тыныс алуды айтарлықтай қиындатып жібереді. Иіс газы, аммиак және цианды сутегі улы заттардың тыныс жолдардан шығарылуын қиындатады. Нәтижесінде жұтылатын барлық заттар мен микроорганизмдер өкпе тіндеріне тұрып қалады да, ол жерден қанға сіңіп, одан қан арқылы бүткіл организмге тарап кетеді де, көптеген ауруларды қоздырады.
Никотин тамырларды тарылта береді де, бұл ақыр соңында аяқ-қолдағы ұсақ капиллярлардың жансыздануына апарып соғады. Иіс газы (СО — көміртегі тотығы) тамырларда қордаланып, қан айналымын бәсеңдетеді, ал гемоглобинмен байланысқа түсіп, гипоксия күйін — оттегі жетіспеушілігін қоздырады. Адреналин секрециясының артуы қан қысымын жоғарылатып, жүректің жиырылу жиілігін үдетіп жібереді. Темекі тартудың бұндай салдары жалпы хал-жағдайды, белсенділік пен жұмысқа қабылеттілікті нашарлатып қана қоймай, организмдегі барлық ағзалар мен жүйелерге де залалын тигізеді. Оның үстіне темекі тарту қан ұйығының (тромб), инфаркттің және инсульттің пайда болу қаупін арттыратын қандағы холестеринді көбейтіп жібереді.
Ойын – жаттығу: « Пайдалы – зиянды »
Жағдаяттар:
- Ендеше, балалар бүгін не туралы білдік?
Жүректен – жүрекке
Апайларға, кластастарыңа жақсы тілектерді сыйға тартайық.
-Деніңіз сау болсын!
-Күн сізбен бірге болсын!
-Жаныңыз сұлу болсын!
-Таза су сізге күш қуат берсін!
|