Сабақтың тақырыбы: Адамның қан топтарының тұқым куалауы

Сабақтың тақырыбы: Адамның қан топтарының тұқым куалауы

Тарихи дәлелдемелер

• Қан құю әдісі ең алғаш Грецияда қолданылды.
• * 17 ғасырдың басында Еуропада қаны аз иттерге өлген иттің немесе адамың қанын құйған.

Тарихи дәлелдемелер

• Бірақ тәжірибелердің барлығы сәтті болған жоқ, салдарынан адамдар, иттер қайтыс болды.

Алғаш рет адамға қан құю

• 1667 жылы Парижде алғаш рет адама қозының қанын құю арқылы тәжірибе жасалып сәтті өтті. Бірақ екінші реткі құюдан екеуі де өлді.

Адамнан адамға қан құю

• 19 ғасырдың аяғында алғаш рет босанған әйелге күйеуінің қанын құйды.
• Тәжірибе сәтті аяқталды.

Қан топтары

• 1930 жылы австриялық иммунолог Карл Ландштейнер қан топтарын ашып, Нобель сыйлығын иеленді.

Адамда 4 түрлі қан тобы бар

• антиген
• 0 (1) жоқ
• А (2) А
• В (3) В
• АВ (4) АВ

Қан құю

• Донор – қан беретін адам

• Әмбебап донор– 1 қан тобытағы адам

Қан құю

• Реципиент – қанды қабылдайтын адам

Донор қанын қайда сақтайды?

• Донор қанын ауа кірмейтін бітеу түтікшелерде сақтайды .
• Белгілі бір температурада арнайы орындарда сақталады.
• Міндетті түрде барлық донор қанының құрамын, жұқпалы аурулардан тексеріп отыру керек.

Құрметті донор

Қанды не үшін құяды?

Барлық әскери қызметтегілер, дәрігерлер және де қауіп қатерлі жерлерде жұмыс істейтін адамдардың құжаттарында , сырт киімдерінің кеуде жағында да қан топтары мен резус –факторлары жазылып тұрады.

• Барлық әскери қызметтегілер, дәрігерлер және де қауіп қатерлі жерлерде жұмыс істейтін адамдардың құжаттарында , сырт киімдерінің кеуде жағында да қан топтары мен резус –факторлары жазылып тұрады.

Резус – фактор

• Резус –фактор адамдар мен макака-резус маймылының (аталуы осыған байланысты) эритроциттерінің құрамында болатын антиген. Резус-факторды 1940 ж. австриялық иммунолог К.Ландштейнер (1868 — 1943) мен америкалық ғалым А.Винер (1907 — 78) ашты.