8.1.3.4 әрбір электрондық қабат белгілі электрон сиымдылығына ие екендігін түсіну
8.1.3.5 элементтердің период және топ бойынша қасиеттерінің өзгеру сипатын анықтау;
Сабақ мақсаты
Барлық оқушылар:
Электрондық деңгейлердің құрылысымен танысады
Оқушылардың басым бөлігі:
Электрондық орбитальдардың түрлері мен бағыттарын түсінеді.
Кейбір оқушылар:
электрондық формулаларды таба білу дағдыларын қалыптастырады.
Бағалау критерийі
Ұсынылған атомдар үлгілерінің сызбаларын дұрыс салады жəне дұрыс көрсетеді; - Бейнеленген əр деңгейдегі толық (максимальды) орналасқан электрон сандарын кесте арқылы толтырады; - 16-дан астам элемент атомының электрондық конфигурациясын құрастыра алады.
Тілдік құзіреттілік
Пəнге қатысты лексика мен терминология: атом (электрондық), қабат, энергетикалық деңгей, ядро, жүйелік, топ, қашықтық, жуық, барынша алшақ, ішкі, сыртқы. / atom (electron), shell, energy level, nucleus, series of shells, group, distance, nearest, furthest, inner, outer. Диалог пен жазуға арналған сөздердің пайдалы жинағы: Бұл атом ядросы, ал мыналар электрондар.
Электрондар қабығы атом ядросынан жақын/алыс орналасқан.
Қай электронда энергия көп/аз? This is the nucleus and these/here are the electrons. Electrons have different energies and are grouped by energy in a series of shells. This shell of electrons is the nearest to/furthest from the nucleus of the atom. Which electrons have more/less energy?
Құндылықтарды игерту:
Өзіне және өзгелерге құрмет мұғалім мен оқушылардың бір-бірімен амандасуында, сыпайы, ойын ашық білдіріп, тыңдауда, сабақты уақытында бастап, аяқтауда, тапсырмаларды нұсқалық бойынша толық орындауда, бір-бірінеқолдау көрсетуінде көрініс табады. Патриотизм мен азаматтық жауапкершілік уақытты пайдамен өткізу қажеттігін түсіну арқылы жүзеге асырылады. Өмір бойы оқу қағидасы ақпаратты өздігінен табу, сабақ мақсатын білуде, кері байланыс беруде, рефлексия жасауда, алған білімінің практикалық мәнін түсінуде көрініс табады. Ашықтық оқушыларға ақпаратты алуында бірдей мүмкіндіктер беруде, сабақ мақсатын бірге құрастыруда, бағалау мен кері байланыс беруде, бірнеше көзқарастың бар екенін түсінуде орын алады. Еңбексүйгіштік жұмыс орынын таза сақтауда, оқушылардың белсенді жұмысында, ал шығармашылық жаңа идеяларды ұсынуда көрініс табады.
Ресурстар
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
АКТ-ны қолдану дағдылары:
PowerPoint таныстырылымы.
Пәнаралық байланыс
Математика
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Жоспарланған жұмыс
Ресурстар
Сабақтың басы(2-5 минут)
Ұйымдастыру кезеңі:
Амандасу. Түгендеу. «Өрмекші» тренингі арқылы үй жұмысын сұрау. Цельсий, Келвин, Фарингейт, Реомюр арқылы төрт топқа бөлу.
Амандасады. Стратегияға белсене қатысады. Сабаққа деген ынтасы, қызығушылығы артады. Топтарға бөлінеді.
Үй тапсырмасын тексеру:
Қызығушылықты ояту:
Сұрақ-жауап:
Реттік нөмір нені білдіреді? Белгіленуі
Атомдар қандай бөлшектерден тұрады? Заряды?
Изотоп деген не?
Химиялық элемент деген не?
Периодтық система неше период, неше топтан тұрады?
?
. Топтық жұмыс «Ассоциация құру Атом
Оқушыларға пікірталас кезеңін өткізу, автордың өлнеңдегі сипаттамасы бойынша сипаттау Берілген мәтінді оқып, топпен бірлесе отырып, талқылайды және әр топтың бақылаушысы жасаған жұмыстарға сәйкес бақылау парағын жүргізеді.
Сабақтың ортасы (6-40 минут)
Стратегияларды жүйелі қолдану арқылы оқушылардың жұмысын ұйымдастыру (сауал қоя білу, талдау жасай білу, баяндау және қызу ой талқысын жасай білу қабілеттерін жетілдіру жолдарын беру)
Арқылы тақырыптың идеясын түсіну
Мағынаны тану
Топтық жұмыс
Орбитальдардың пішіні орбиталь квант санымен анықталады. Кванттық механика мәліметі бойынша s–орбитальдың пішіні шар тәрізді. Бірінші энергетикалық деңгейде n=1, бір ғана орбиталь. Оны s-орбиталь деп атайды. s-орбитальда орналасқан электронды s-электрон деп атайды. 2-энергетикалық деңгейде (n=2) төрт орбиталь бар. Оның біріншісі – сфералық симметриялы 2s-орбиталь. 1s-электронға қарағанда2s-электронның энергиясы үлкен болғандықтан ядродан қашық орналасады.
Ядро өрісінде қазғалатын электрондар магнит өрісін туғызады, олардың өзара әсерлесуі кеңістіктегі орбитальдардың бағытын анықтайды. Орбитальдардың кеңістіктік орналасуы магнит квант санымен(m) сипатталады.
Электрондардың осінде қарама-қарсы бағытта ұршық тәрізді айналу қабілетінің бар екені анықталды. Мұндай қасиет «электрон спині» деп аталады. Ол спин квант санымен сипатталады, ол екі мәнді қабылдауы мүмкін.
Өзара бағалау ( дескриптор бойынша)
Бағалау СГ 3. Есептердің шығару нәтижелерін көрсету
Оқытудың мақсаты бойынша.
Бағалау кртитериі
Дескриптор
Кез келген есептерді шығару тәсілдерін мен анықтамаларды пайдаланады
Қосымша ақпарат көздерін пайдалана отырып тексереді
Әр оқушы өзіне жүктелген рөлдің міндеттерін атқарады.
Топ пікірлерін тыңдау.
Жұптық жұмыс «Пилот - Штурман» (5 минут)
(Штурман – басқарушы, пилот – орындаушы)
Электрондық орбитальдардың қандай түрлері бар? Әр атомда оның қанша түрі болуы мүмкін?
Паули ұстанымының маңызы қандай?
Атомдағы электрондық орбитальдардың толтырылуының басты ережелерін тұжырымдаңдар.
«Құпия хат» әр түрлі фигуралар тізбегі оқушыларға таратылады. Сабақта қандай бөлімді қарастырдық?
Оқу мақсатына жету үшін біз қандай іс –әрекеттер жасадық?
Жұптық жұмыс түрінен алған әсеріңізбен бөліссеңіз?
Сөздік қорын қандай жаңа сөздермен толықтырдық?
Жеке жұмыс қаншылықты қиын болды?
Бағалау
Жетістік критерийлері бойынша
Үй жұмысы
Жаңа сөздерді жаттау
Рефлексия. Оқушылар қиық қағаздарға жазып береді.
Сабақта маған не пайдалы болды?
Сабақта маған не қызықты болды?
Сабақта маған не қиын болды?
Қосымша ақпарат
Қорытындылау
Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?
2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?
Қорытынды бағалау
Ең жақсы өткен екі нәрсе?
1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?
1.
2.
Тақырыбы:
Сабақ
Судың кермектігі , жою тәсілдері
Күні,айы:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сабаққа қатысқан оқушылар саны:
Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты
8.4.2.8 қайнау нүктесін заттың тазалық дәрежесі ретінде түсіну
8.4.2.9 судың кең таралғандығын, ерекше қасиеттерін және оның өмір үшін маңызын түсіну
8.4.2.10 табиғаттағы су айналымын білу және түсіну
Сабақ мақсаты
Барлық оқушылар:
Судың химиялық қасиеттерін металдардың кернеу қатары
арқылы түсіндіре отырып,тәжірибе жүзінде көрсету арқылы жаңа
білімді игереді;
Оқушылардың басым бөлігі: Судың кермектігі, пайда болу себептері, оны кетірудің иондық механизмі мен суды жұмсартудың жолдарын түсінеді
Кейбір оқушылар:
Ой-өрісін дамыту, білуге тиісті міндетті деңгейдегі есептерді шығару,іскерліктерін дамыту , теориялық білімін практикада қолдана білу дағдысын қалыптастырады.
Бағалау критерииі
Кермек су мен жұмсақ судың айырмашылықтарын біледі, тұрмыстан мысал келтіре алады.
Судың кермектігін Са2+, Mg2+ тұздарының болуы тудыратынын түсінеді.
Судың кермектілігінің себептерін біледі, кермектікті жою жолдарын түсінеді.
Табыс критерийі:
Судың құрамында кальций , магний , карбонат, гидрокарбонат , хлорид және сульфат иондарының болуына байланысты суда қандай кермектілік болатындығын ажырату
. Оксидтер 2. Өршіткі - 3. Тотығу - 4. Жылу эфектісі - 5. Аллотропия 6. Гидрогениум - 7. Дьюар ыдысы - 8. Болашақ отын - 9. Тотығу дәрежесі -
Құндылықтар
Құрмет, ынтымақстастық, өмір бойы оқу, азаматтық жауапкершілік, ашықтық, жыл сайын,
Жаһандық азаматтыққа тәрбиелеу
Адами құндылықтарды дәріптеу
АКТ дағдысын қолдану
Осы сабақ барысында оқушылар Power Point бағдарламасынан тақырыпқа қатысты көрнекі құралдарды пайдаланып, интербелсенді тақтаны қолданады.
Математикада есептерді шығару өзгерістерді талқылау
Пәнаралық байланыс
География, физика
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері
Жоспарланған жұмыс
Ресурстар
Сабақтың басы(2-5 минут)
(МК)«Егер мен» ойыны
арқылы үй тапсырмасы бойынша сұрақтарға жауап береді
Үйге берілген тапсырма сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру. Тақтадағы сұрақтарға жауап беру, топпен тапсырманы орындау, соңына егер мен ойыны арқылы топптар өзера талқыласады
Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы әр топты диалогқа түсіру
Атауын тап...
Реті
Аталуы
Формуласы
1
CaSO4*0.5H2O
2
СаСl2
3
CaSO4*2H2O
4
CaS
5
СаСО3
6
CaSO4
7
Ca3(PO4)2
8
CaC2
9
Са(ОН)2
10
СаО
Кальций оксиді қандай зат?
Кальций оксидінің алыну жолы қандай?
Кальций оксидінің химиялық қасиеттеріне сипаттама беріңдер.
Кальций гидроксидінің физикалық қасиеттерін атаңдар.
Гипс қандай зат? Гипс туралы не білесіңдер?
Кальций қосылыстарының табиғаттағы айналымы қалай жүреді?
Карсты үйгірлер қандай үңгірлер?
Сталактиттер мен сталагмидтер туралы не білесіңдер?
Кальций қосылысытарының қолданылуы?
Кальций қосылыстарының құрылыстағы маңызы қандай?
Миға шабуыл (жұмбақ)
Бірі жанып, бірі қолдап жануды,
2 элемент бізге бұрын танылды.
Өрт болып еді сөндіруге көп адам
Қосылысын алып, соған қарай ағылды. (Су)
Олай болса, бүгінгі сабағымыз суға тікелей қатысты болмақ. Сабақ тақырыбы Судың кермектігі
Кермектілік – судың құрамында Са және Мg иондарының болуы
Уақытша
Карбонаттар,
гидрокарбонаттар
Тұрақты
Нитраттар, хлоридтер, сульфаттар
абиғатта үздіксіз жүріп жататын кальцйи және магний қосылыстарының бір- біріне айналулары судың кермектігін түсінуге мүмкіндік береді. Табиғи суда еріген гипс, магний гидрокобонаты, кальций гидрокорбонаты суға кермектік қасиет береді. Кермек суда сабын нашар көпіреді.
Себебі, судағы кальций және магний иондары сабынның құрамындағы органикалық қышқылдың қалдығымен ерімейтін тұз түзеді. Сондықтан кермек суда кір жуғанда сабынның бір бөлігі кальций және магний иондарын тұнбаға түсіруге жұмсалады. Кермек судың басқа да зияны бар. өнеркәсіпте суды көп мөлшерде қайнататын бу қазандарында қақ тұрып, отын артық шығындалады. Кермек су дәрі- дәрмек әзірлеуге жарамайды, матаны бояуға кедергі жасайды.
Кермек суда тағам нашар піседі, себебі Са 2+ катиондары тағамдағы белоктармен ерімейтін қосылыстар түзеді. Мұндай суда шай және кофе нашар шығады. Кермек суды көп пайдаланудан адамның асқазаны ауырып, организмге тұз жиналуы мүмкін. /оқушыларға сұрақ: Адамның қай мүшелерінде тұз жиналуы мүмкін? Бүйрек, өт, бауыр, буын т.б./
Құрамында Ca2+, Mg 2+ иондары бар су кермек су деп аталады.
